Esko Aho

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Esko Aho
Ilustracja
Esko Aho (2010)
Pełne imię i nazwisko

Esko Tapani Aho

Data i miejsce urodzenia

20 maja 1954
Veteli

Premier Finlandii
Okres

od 26 kwietnia 1991
do 13 kwietnia 1995

Przynależność polityczna

Partia Centrum

Poprzednik

Harri Holkeri

Następca

Paavo Lipponen

Esko Tapani Aho (ur. 20 maja 1954 w Veteli) – fiński polityk, parlamentarzysta, przewodniczący Partii Centrum, od 1991 do 1995 premier Finlandii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia z zakresu nauk społecznych na Uniwersytecie Helsińskim. Pracował w oświacie, administracji rządowej (jako asystent polityczny ministra spraw zagranicznych) i samorządzie miasta Kanus. W drugiej połowie lat 70. pełnił funkcję przewodniczącego organizacji młodzieżowej Partii Centrum.

W 1983 z ramienia centrystów uzyskał mandat posła do Eduskunty. Od tego czasu nieprzerwanie przez dwadzieścia lat zasiadał w parlamencie krajowym. W 1990 został przewodniczącym Partii Centrum, funkcję tę pełnił do 2002 (z krótką przerwą w okresie 2000–2001). Od 1994 do 2002 był wiceprzewodniczącym Międzynarodówki Liberalnej.

Po wygranych przez jego ugrupowanie wyborach parlamentarnych w 1991 krótko kierował parlamentem[1]. W kwietniu tegoż roku stanął na czele koalicyjnego centroprawicowego rządu, tworzonego także przez Partię Koalicji Narodowej, chadeków i liberalne ugrupowanie mniejszości szwedzkiej. Gabinet ten przetrwał czteroletnią kadencję do 1995, kiedy to w kolejnych wyborach pierwsze miejsce zajęli socjaldemokraci. W drugiej połowie lat 90. działał jednocześnie w związkach sportowych jako prezes krajowej federacji narciarskiej i wiceprezes Fińskiego Komitetu Olimpijskiego.

W 2000 Esko Aho wystartował w wyborach prezydenckich, przegrywając jednak z Tarją Halonen. Po porażce przez rok wykładał na Harvard University. W 2003 zakończył pracę w krajowym parlamencie i zrezygnował z aktywnej działalności politycznej. Pracował jako niezależny konsultant, następnie do 2008 był prezydentem krajowego funduszu na rzecz badań i rozwoju (SITRA). Dołączył następnie do zarządu koncernu elektronicznego Nokia. W 2016 wszedł w skład rady dyrektorów rosyjskiego banku Sbierbank Rossii[2], zrezygnował z tego stanowiska w lutym 2022 po tym, jak Rosja rozpoczęła inwazję na Ukrainę[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. History of the Finnish Parliament. eduskunta.fi. [dostęp 2017-10-13]. (ang.).
  2. Sampo Vaarakallio: Esko Ahoa esitetään venäläispankin johtopaikalle. yle.fi, 17 marca 2016. [dostęp 2022-03-04]. (fiń.).
  3. Timo Haapala: Esko Aho IS:lle: „Jätän Sberbankin välittömästi”. is.fi, 24 lutego 2022. [dostęp 2022-03-04]. (fiń.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]