Przejdź do zawartości

Tarja Halonen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tarja Kaarina Halonen
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1943
Helsinki

Prezydent Republiki Finlandii
Okres

od 1 marca 2000
do 1 marca 2012

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Finlandii

Poprzednik

Martti Ahtisaari

Następca

Sauli Niinistö

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Orderu Krzyża Wolności – cywilny (Finlandia) Krzyż Wielki Orderu Lwa Finlandii Wielki Order Króla Tomisława (Chorwacja) Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Łańcuch z Gwiazdą Krzyża Wielkiego Orderu Sokoła (Islandia) Order „Złoty Orzeł” Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Orła Białego Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy (Słowacja) Order za Wybitne Zasługi (Słowenia) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem Medal Puszkina (Federacja Rosyjska)
Tarja Halonen i Pentti Arajärvi (2003)

Tarja Kaarina Halonen (wym. [tɑrjɑ kɑːrinɑ hɑlonen]; ur. 24 grudnia 1943 w Helsinkach[1]) – fińska polityk, prawniczka i samorządowiec, parlamentarzystka, minister w różnych resortach, w latach 2000–2012 przez dwie kadencje prezydent Finlandii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1968 ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Helsińskim. W latach 1969–1970 pracowała jako sekretarz ds. społecznych w SYL, największej fińskiej organizacji studenckiej. Następnie została zatrudniona jako prawniczka w Centralnej Organizacji Fińskich Związków Zawodowych[2].

W 1971 została członkinią Socjaldemokratycznej Partii Finlandii[2]. Na początku lat 80. kierowała organizacją SETA, działającą na rzecz praw osób homoseksualnych[3].

Od 1977 do 1996 zasiadała w radzie miejskiej Helsinek[2]. W 1979 po raz pierwszy została wybrana do Eduskunty. Mandat deputowanej do fińskiego parlamentu uzyskiwała w kolejnych wyborach w 1983, 1987, 1991, 1995 i 1999, zasiadając w nim do 2000[1]. Była wiceprzewodniczącą krajowej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W kwietniu 1987 została ministrem w ministerstwie spraw społecznych i zdrowia w rządzie, którym kierował Harri Holkeri, pełniła tę funkcję do lutego 1990. W tym samym gabinecie od marca 1990 do kwietnia 1991 była ministrem sprawiedliwości[4]. Od kwietnia 1995 do lutego 2000 w dwóch rządach Paava Lipponena sprawowała urząd ministra spraw zagranicznych[1][2].

W lutym 2000 jako kandydatka socjaldemokratów wygrała drugą turę wyborów prezydenckich, otrzymując 51,6% głosów i pokonując byłego premiera Eska Aha. Urząd ten objęła 1 marca 2000 jako pierwsza kobieta w historii Finlandii. W styczniu 2006 z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w kolejnych wyborach. W drugiej turze dostała 51,8% głosów, wyprzedzając Sauliego Niinistö[5]. Drugą kadencję zakończyła 1 marca 2012, na stanowisku prezydenta zastąpił ją jej konkurent z wyborów w 2006 – Sauli Niinistö[6][7].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 2000 poślubiła fińskiego polityka i prawnika Penttiego Arajärviego[8]. Z poprzedniego związku ma córkę Annę[1][9].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Profil na stronie Eduskunty. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  2. a b c d Tarja Halonen. clubmadrid.org. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
  3. Tarja Halonen and gay rights. helsinki.fi. [dostęp 2016-09-22]. (ang.).
  4. Tarja Halonen. valtioneuvosto.fi. [dostęp 2024-02-11]. (fiń.).
  5. Halonen jatkaa presidenttinä. mtv.fi, 30 stycznia 2006. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  6. Tasavallan presidentti Sauli Niinistö astui virkaansa. tpk.fi, 1 marca 2012. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  7. Sauli Niinistö ja Jenni Haukio uuteen kotiin!. iltasanomat.fi, 1 marca 2012. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  8. Halonen ja Arajärvi naimisiin. mtv.fi, 27 sierpnia 2000. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  9. Kyösti Hagert: Tarja Halonen: Joulua juhlitaan ilman stressiä ja aikatauluja. iltasanomat.fi, 24 grudnia 2012. [dostęp 2016-09-22]. (fiń.).
  10. Odluka o odlikovanju Njezine Ekscelencije Tarje Halonen Veleredom kralja Tomislava s lentom i Velikom Danicom. narodne-novine.nn.hr, 31 lipca 2009. [dostęp 2016-09-22]. (chorw.).
  11. Ordensdetaljer. borger.dk. [dostęp 2016-09-22]. (duń.).
  12. Jørgen Pedersen: Tilføjelser og rettelser til bogen: Riddere af Elefantordenen 1559–2009. omsd.dk, 23 sierpnia 2012. [dostęp 2016-09-22]. (duń.).
  13. BOE núm. 27: III. Otras disposiciones. boe.es, 1 lutego 1999. [dostęp 2016-09-22]. (hiszp.).
  14. Fálkaorðan 2000. forseti.is. [dostęp 2016-09-22]. (isl.).
  15. Ernur Akanbaj: Елбасы Финляндияның жоғары ордендерімен марапатталды. ontustik.gov.kz, 25 marca 2009. [dostęp 2014-12-20]. (kaz.).
  16. Jauni Triju Zvaigžņu ordeņa saņēmēji. diena.lv, 27 kwietnia 2001. [dostęp 2016-09-22]. (łot.).
  17. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 kwietnia 2001 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2001 r. nr 20, poz. 321).
  18. Rad Bieleho dvojkríža, I. trieda. prezident.sk. [dostęp 2016-09-22]. (słow.).
  19. Odlikovanja. predsednica-slo.si. [dostęp 2024-04-25]. (słoweń.).
  20. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it. [dostęp 2016-09-22]. (wł.).
  21. УКАЗ Президента РФ от 29.11.2007 N 1599 „О НАГРАЖДЕНИИ МЕДАЛЬЮ ПУШКИНА ИНОСТРАННЫХ ГРАЖДАН”. kremlin.ru, 29 listopada 2007. [dostęp 2016-09-22]. (ros.).