Front południowy podczas wojny domowej w Syrii
| ||||
| ||||
![]() Sytuacja w mieście Dara we wrześniu 2014 | ||||
Czas | od 2011 | |||
Miejsce | As-Suwajda, Dara, Kunajtira | |||
Terytorium | Syria | |||
Strony konfliktu | ||||
Dowódcy | ||||
|
Wojna domowa w Syrii |
---|
Dara • Hims • Dżisr asz-Szughur • Plan Annana • Damaszek • Aleppo • Front kurdyjski • Ma’arrat an-Numan • Hama • Rakka (2013) • Al-Kusajr • Dżudajdat al-Fadl • Salma • Malula • Sadad • Góry Kalamun • Arsal • Front islamski • Front południowy • Chan Szajchun • Kassab • Hama (2014) • Al-Ukajriszi • Asz-Sza’irat • Rakka (2017) • Dajr az-Zaur • Damaszek i Hims • Rożawa |
Front południowy podczas wojny domowej w Syrii – działania wojenne podczas wojny domowej w Syrii, na froncie południowym obejmującym muhafazy: As-Suwajda, Dara oraz Kunajtira.
Wydarzenia 2011-2013[edytuj | edytuj kod]
Dara była jednym z pierwszych miast, gdzie na początku powstania przeciwko rządom Baszszar al-Asad, doszło do masowego buntu ludności. Po kilkudniowym oblężeniu miasta z przełomu kwietnia i maja 2014, tamtejsze powstanie zostało stłumione.
Działania wojenne w muhafazie Dara rozpoczęły się na początku 2013, kiedy bojownicy z Wolnej Armii Syrii zaczęli otrzymywać wsparcie finansowe i militarne od międzynarodowych donatorów. Broń dla bojowników opozycji była szmuglowana przez granicę z Jordanią. Pierwszym znacznym sukcesem rebeliantów było zajęcie przez Wolną Armię Syrii w dniu 29 marca 2013 45-tysięczne Dael[1]. Aby zapobiec pochodowi rebeliantów z frontu południowego na Damaszek, siły rządowe miasto 13 maja 2013 siły rządowe przejęły kontrolę nad miastem Chirbit Ghazalijja, odblokowując tym samym strategiczną drogę między Damaszkiem a Darą[2]. Kolejnym dużym sukcesem rebeliantów było zajęcie 17 lipca 2013 miasta Nawa, a 28 września 2013 przejścia granicznego z Jordanią w Ramthmie[3].
Front południowy stał się bastionem Wolnej Armii Syrii. Stanowiły go muhafazy Al-Kunajtira oraz Dara.
Działania wojenne w 2014[edytuj | edytuj kod]
Powołanie Frontu Południowego[edytuj | edytuj kod]
Generalną ofensywę na froncie południowym, umiarkowane ugrupowania rebeliancie skupione wokół Wolnej Armii Syrii rozpoczęły lutym 2014. 14 lutego 2014, 49 ugrupowań wchodzących w skład Wolnej Armii Syrii, powołało grupę pod nazwą Front Południowy[4]. Wcześniej rebelianci korzystając z broni dostarczanej przez Stany Zjednoczone oraz Arabię Saudyjską za pośrednictwem Jordanii (m.in. pociski przeciwpancerne, za pomocą których skutecznie eliminowano syryjskie czołgi), byli w stanie zająć miejscowość Atman, leżącą na północ od Dary. Zachodni donatorzy oceniali, iż na froncie południowym tuż przy granicy z Jordanią walczyli najbardziej umiarkowani opozycjoniści i nawet obecni tam islamiści z Dżabhat an-Nusra, byli w ocenie zachodnich wywiadów "bardziej pragmatyczni" niż współtowarzysze broni z północy kraju. Umiarkowanych rebeliantów oprócz Dżabhat an-Nusra, wspierał również Front Islamski[5].
W drugiej połowie lutego toczono intensywne walki ze zmiennym szczęściem pod Darą. 19 lutego 2014 Syryjskie Arabskie Siły Powietrzne rozpoczęły kampanię intensywnych nalotów na pozycje rebeliantów pod Darą[6]. W nocy 25 lutego 2014 bojownicy z Dżabhat an-Nursy zajęli bazę u podnóża wzgórza Tall Al-Dżabijja, w której rzekomo znajdowały się wywożonej z kraju zapasy broni chemicznej. Zaniepokojony możliwym faktem wpadnięcia broni chemicznej w ręce islamistów, będących de facto odgałęzieniem Al-Kaidy, zagraniczny wywiad zagroził bojownikom, w przypadku przechwycenia broni, izraelskimi nalotami. Islamiści zgodzili się pozostawić broń chemiczną, co potwierdził jordański wywiad. 1 marca 2014 na miejsce przybyło syryjskie wojsko, które odepchnęło bojowników od niezabezpieczonej bazy[7].
Odbicie Inchil oraz Nawy przez armię[edytuj | edytuj kod]
W międzyczasie armia kierowała swoje natarcie ku miast Inchil oraz Nawa, które zostały odbite z rąk buntowników. Konfrontacje toczono również na Wzgórzach Golan oraz w muhafazie Al-Kunajtira, która według Lokalnych Komitetów Koordynacyjnych w 80% była kontrolowana przez opozycjonistów[8]. 19 marca 2014 rebelianci zajęli więzienie Gharaz, uwalniając z niego setki osób[9]. Dzień później kontrofensywa rebeliantów stanęła u bram miast Nawa, Szajch Maskin i Izra, z powodu wstrzymania dostaw broni przez granicę jordańską. 3 kwietnia 2014 siły opozycyjne dokonały szturmu na bazę wywiadu sił powietrznych w Darze. W międzyczasie pozycje rebeliantów były bombardowane przez lotnictwo za pomocą bomb beczkowych[10]. 16 kwietnia 2014 Jordańskie Królewskie Siły Powietrzne zbombardowały syryjski pojazd opancerzony, który usiłował przekroczyć granicę jordańsko-syryjską[11].
Bitwa o Tall al-Dżabijję[edytuj | edytuj kod]
24 kwietnia 2014 rebelianci przejęli wzgórze Tall al-Dżabijja oraz część wioski As-Sikkarijja pod Nawą, przechwytując od pokonanych żołnierzy spore ilości broni[12]. Dzień później, armia bez powodzenia próbowała odbić wzgórze. W dwudniowej bitwie o Tall al-Dżabijję zginęło 49 rebeliantów, w przeważającej ilości bojowników Dżabhat an-Nusra, oraz 62 żołnierzy[13]. 26 kwietnia 2014, armia rozpoczęła wycofywanie się z pozycji spod Tall al-Dżabijji, tymczasem rebelianci zajęli kolejne wzgórze – Tall Dżamu – oddalone o 5 km od zajętego dwa dni wcześniej wzgórza oraz punkt kontrolny i most w Tajruz[14]. Z kolei 27 kwietnia 2014 weszli na wzgórze Tall al-Ahmar[15].
Tarcia wśród rebeliantów i przechodzenie miast z rąk do rąk[edytuj | edytuj kod]
1 maja 2014 do walk pod Darą przyłączył się Syryjski Front Rewolucyjny. Nie spodobało się to radykałom, gdyż Dżabhat an-Nusra wieczorem 3 maja 2014 po walce z SFR w Nawie, uprowadził dowódcę formacji Ahmada An-Na'miha, który uprzednio zdezerterował z narodowej armii zasadniczej[16]. Torturowany An-Na'mih przyznał się, że współpracował z zagranicznym wywiadem, by podważyć wysiłek wojenny rebeliantów w kluczowych starciach[17]. 5 maja 2014 islamiści ruszyli z ofensywą pod kryptonimem "Allah Akbar", której celem było zajęcie miasta Inchil i Nawa. Cele operacji zostały osiągnięte już po trzech dniach walk[18]. 15 maja 2014 rebelianci wysadzili tunel wypełniony bombami w Darze, ogłaszając tym samym początek nowej ofensywy[19].
Kontratak sił rządowych rozpoczął się 16 maja 2014. Wówczas odpalono ponad 100 rakiet i dokonano 15 rajdów powietrznych na Nawę[20]. Postępy Syryjskich Arabskich Sił Zbrojnych zanotowano również w Inchil, Dżasim i Darze. Dzień później wojsko odbiło wzgórze Tall al-Dżabijja[21]. 20 maja 2014 armia zajęła przedmieścia Dary i weszła do Nawy[22]. Drugie z tych miast zostało całkowicie przejęte dokładnie tydzień później. W związku z tym armia odbiła kluczowe sektory na froncie południowym[23].
Otwarcie frontu w As-Suwajdzie i kryzys na Wzgórzach Golan[edytuj | edytuj kod]
Po zwycięskiej i trwającej nieco ponad tydzień ofensywie, walki na froncie przygasły. Rebelianci, podobnie jak było to w Górach Kalamun przystąpili do działań partyzanckich, w czasie których 14 czerwca 2014 zdołali zająć bazę na wzgórzu Al-Dżumu po Nawą oraz 16 lipca 2014 bazę 26. Batalionu. W międzyczasie, bo 23 czerwca 2014 Siły Lotnicze Izraela zbombardowały kwaterę 90. Brygady, mieszczącą się w Al-Kawm u podnóża Wzgórza Golan. Był to odwet za upadek pocisków na Wzgórza Golan, w efekcie czego zginął izraelski nastolatek[24]. W sierpniu 2014 plemiona beduińskie z As-Suwajdy, chwyciły za broń i zbuntowały się przeciwko siłom rządowym. Wspierani przez ekstremistów z Dżabhat an-Nusra walczyli przeciwko miejscowym Druzom. Po raz pierwszy po raz wojny domowej walki przelały się na muhafazę as-Suwajda, całkowicie kontrolowanej dotąd przez rząd centralny. Buntownicy zdołali przejąć miasta Ajb oraz Lajat[25]. Tymczasem 24 sierpnia 2014 rebelianci przygotowując się do ataku na miasto Zimrin, leżące przy granicy muhafaz Dara i Al-Kunajtira, wpadli w mieście Harra w zasadzkę, w efekcie czego 32 bojowników poniosło śmierć[26].
Mimo zasadzki rebelianci Dżabhat an-Nusra, Frontu Islamskiego a także Syryjskiego Frontu Rewolucyjnego posunęli się dalej i 27 sierpnia 2014 zajęli przejście graniczne Al-Kunajtira z okupowanymi przez Izrael Wzgórzami Golan. W bitwie zginęło 20 żołnierzy i czterech rebeliantów Dwa dni później sunniccy rebelianci uprowadzili 44 żołnierzy z Fidżi stacjonujących na Wzgórzach Golan w ramach misji stabilizacyjnej UNDOF. 30 sierpnia 2014 ekstremiści zaatakowali filipińskich żołnierzy, domagając się wcześniej od nich złożenia broni i oddania dwóch obozów[27]. Żołnierze z Fidżi zostali uwolnieni 11 września 2014[28].
Ofensywa rebeliantów pod Wzgórzami Golan[edytuj | edytuj kod]
4 września 2014 rebelianci ogłosili początek ofensywy w muhafazie Al-Kunajtira. Tego samego dnia izraelskie lotnictwo zbombardowało Bazę 90. Brygady, w wyniku czego śmierć poniosło trzech żołnierzy[29]. Po dwóch dniach walk rebelianci zdołali przejąć kontrolę nad miastami Maszara, Wzgózem Maszara i Chamisijją. W operacjach śmierć poniosło 73 bojowników, w tym 52 zginęło w zasadzce na Wzgórzu Maszara, którą zastawiła milicja Druzów[30]. W ofensywie udział brali rebelianci Syryjskiego Frontu Rewolucyjnego i Dżabhat an-Nusra[31]. 6 września 2014 armia przystąpiła do kontrataku na Maszarę, jednak rebelianci go odparli, zajmując w międzyczasie szpital w Majduliji, który pełnił funkcję bazy sił zbrojnych. W trakcie walk o te pozycje zginęło 26 żołnierzy oraz 17 rebeliantów. 7 września 2014 rebelianci zajęli miasto Nabil as-Sachir[32].
9 września 2014 wojsko wycofała się z rejonu Chan al-Hallabat, co umożliwiło rebeliantom przechwycić Wzgórze al-Mal, które łączyło Al-Kunajtirę z Darą. Następnie bojowicy weszli do miejscowości At-Tajha, Akraba i Kafar Nasig. Podczas ofensywy zginęło ośmiu rebeliantów. Po kilku dniach ofensywy rebelianci kontrolowali 70% terytorium muhafazy Al-Kunajtiry[33]. Do 13 września 2014 rebelianci zdobyli kontrolę nad 80% powierzchni muhafazy Al-Kunajtira[34], z kolei do 15 września 2014 opozycjoniści zdołali zająć całą syryjską stronę Wzgórz Golan. W tym czasie ONZ było zmuszona, wycofać z regionów setki żołnierzy pokojowych stacjonujących na Wzgórzach Golan. Rebelianci zajęli bazy, broń i pojazdy, pozostawione przez "błękitne hełmy"[35].
23 września 2014 na wzgórzach Golan, siły izraelskie zestrzeliły syryjski Su-24, który wleciał w izraelską przestrzeń powietrzną[36].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Syrian rebels ‘seize’ key town near Jordan. Al Dżazira, 2013-03-30. [dostęp 2013-03-31].
- ↑ Syrian government gains control of strategic town; airstrikes on Damascus with Homs mosque hit. Al Dżazira, 2013-05-13. [dostęp 2013-05-13].
- ↑ Students reported killed in Syria air attack (ang.). Al Dżazira. [dostęp 28 września 2013].
- ↑ The new FSA entity will be called The Southern Front (ang.). syrianobserver.com.
- ↑ Southern Comfort (ang.). now.mmedia.me.
- ↑ Southern Comfort (ang.). now.mmedia.me.
- ↑ Siege of Syrian arms depot exposes chemical weapons fears (ang.). thenational.ae.
- ↑ Clashes escalate on Syria's southern front (ang.). al-monitor.com.
- ↑ Syria army fighting for control of Homs fort: official (ang.). dailystar.com.lb.
- ↑ Violence flares around Damascus (ang.). dailystar.com.lb.
- ↑ Syria Live Blog (ang.). Al Dżazira. [dostęp 2014-04-22].
- ↑ Syrian airstrikes target crowded market (ang.). dailystar.com.lb. [dostęp 2014-04-27].
- ↑ عشرات القتلى من القوات النظامية في درعا (arab.). SOHR. [dostęp 2014-04-27].
- ↑ Clashes and Bombardment in Damascus and Dar'a (ang.). SOHR. [dostęp 2014-04-27].
- ↑ السيطرة على تل استراتيجي جديد على الحدود مع الجولان المحتل (ang.). SOHR. [dostęp 2014-04-27].
- ↑ [Update Dara’a, What Happened, Why Now: The formation of the Southern Syrian Revolutionary Front] (ang.). tahrirsouri.com. [dostęp 2014-05-06].
- ↑ Syrian rebel colonel ‘confesses’ to foreign hand in rout (ang.). thenational.ae. [dostęp 2014-05-06].
- ↑ السيطرة على مناطق جديدة بدرعا واستشهاد 6 مواطنين (arab.). SOHR. [dostęp 2014-05-16].
- ↑ تباكات واستمرار المعارك بدرعا وخسائر بشرية في صفوف النظا (arab.). SOHR. [dostęp 2014-05-16].
- ↑ Assad regime turns guns and Hizbollah on rebels in southern Syria (ang.). thenational.ae. [dostęp 2014-05-16].
- ↑ Syria rebels face setback in south (ang.). al-monitor.com. [dostęp 2014-06-03].
- ↑ #BreakingNews: #Syria #Daraa : #SAA forces entered #Nawa from Easy and West after hill control. Fierce battle engaged in the city NOW. (ang.). Twitter. [dostęp 2014-06-03].
- ↑ South face of Syria's non-influential and safer than ever (ang.). Fars News. [dostęp 2014-06-03].
- ↑ Institute for the Study of War Syria (ang.). Institute for the Study of War. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Clashes between Druze, Bedouins rattle Syria’s south (ang.). Al-Monitor. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Syrian troops killed 32 rebels in an ambush in the southern province of Deraa early on Sunday, a monitoring group said (ang.). Al Jazeera, 2014-08-24. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Walki między rebeliantami a filipińskimi żołnierzami ONZ na Wzgórzach Golan (ang.). Wyborcza, 2014-08-30. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Fijian peacekeepers in Syria freed (ang.). Daily Star, 2014-09-11. [dostęp 2014-09-023].
- ↑ Israel warplanes strike the 90th brigade headquarters (ang.). SOHR, 2014-09-04. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ Over 50 Rebel Fighters Killed in an Ambush by a Druze Militia in the Golan (ang.). almasdarnews.com, 2014-09-06. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ Syrian Observatory for Human Rights (ang.). SOHR, 2014-09-05. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ أكثر من 40 قتيلاً وصريعاً وشهيداً في ريف القنيطرة (arab.). SOHR, 2014-09-07. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ نحو 70% من قرى وبلدات القنيطرة خارج سيطرة القوات النظامية (arab.). SOHR, 2014-09-09. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ Rebels seize most of Syrian side of Golan truce line (ang.). Now Lebanon, 2014-09-13. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ Syrian rebels seize UN weapons on the Golan (ang.). Now Lebanon, 2014-09-15. [dostęp 2014-09-23].
- ↑ Israel shot down Syrian aircraft over Israeli-controlled airspace (ang.). Daily Star, 2014-09-15. [dostęp 2014-09-23].