Fryzja (kraina historyczna)
| |||
![]() | |||
Państwa |
---|
Fryzja (fryz. Fryslân, płnfryz. Fresklun lub Friislon, wschfryz. Fräislound, nid. Friesland, niem. Friesland) – kraina historyczna w północno-zachodniej Europie, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego. Obecnie w granicach Niemiec, Danii i Holandii.
Fryzję zazwyczaj dzieli się na następujące części:
- Fryzja Zachodnia położona w Holandii (prowincja Fryzja oraz północna część prowincji Holandia Północna, często także północna część prowincji Groningen (Ommelanden))
- Fryzja Wschodnia obecnie pod względem administracyjnym stanowiąca część Dolnej Saksonii
- Fryzja Północna położona w Niemczech – Szlezwik-Holsztyn oraz w Danii w prowincji Jutlandia Południowa.
- Wyspa Helgoland
- czasami także obszary zwane po niemiecku Land Hadeln i Land Wursten, pod względem administracyjnym należące do Dolnej Saksonii i Bremy
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od II w. p.n.e. zamieszkana przez Fryzów. Od 680 była odrębnym państwem, które pomimo długotrwałego oporu zostało włączone do państwa Franków. Na początku VIII w. objęta misją chrystianizacyjną św. Wilibrorda.
Na mocy traktatu w Verdun (843) przydzielona Lotarowi I jako część państwa środkowofrankijskiego – fragment Lotaryngii. Od 869/870 roku, po śmierci Lotara II oraz wskutek traktatu w Meerssen stanowiła przedmiot rywalizacji między władcami wschodnio- i zachodniofrankijskimi. Od połowy X wieku weszła ostatecznie w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
W kolejnych wiekach zachodnia część Fryzji należała do Niderlandów i w 1524 r. weszła pod panowanie Habsburgów. Następnie w składzie Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów.
Wschodnia część Fryzji była do 1744 r. niezależna jako Hrabstwo Fryzji Wschodniej. Po wygaśnięciu miejscowego rodu książęcego Cirksena została włączona do Prus. W latach 1807–1810 pod panowaniem Holandii, a w latach 1810–1815 pod okupacją francuską. Następnie weszła w skład Królestwa Hanoweru, pozostając do 1837 r. w unii z Wielką Brytanią, w 1866 do Prus, i wraz z Prusami w 1871 r. do Niemiec.
Po II wojnie światowej w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, miasto Leer tymczasowo przynależało do polskiej strefy okupacyjnej[1]. Od 1949 r. w składzie Republiki Federalnej Niemiec.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polska też miała swoją strefę okupacyjną Niemiec – dziennikpolski24.pl, dziennikpolski24.pl [dostęp 2019-12-17] (pol.).