Giby
54°02′26″N 23°21′16″E/54,040556 23,354444
| Artykuł |
54°2′26″N 23°21′16″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
54°2'N, 23°22'E, 54°0'N, 23°24'E |
| - błąd |
2271 m |
| Odległość |
1196 m |
| wieś | |
 Kościół św. Anny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
16-506[3] |
| Tablice rejestracyjne |
BSE |
| SIMC |
0757499[4] |
Położenie na mapie gminy Giby  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sejneńskiego  | |
| 54°02′26″N 23°21′16″E/54,040556 23,354444
| |
Giby (lit. Gibai) – wieś o charakterze letniskowym w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, siedziba gminy Giby [4][5](dawniej gminy Pokrowsk). Leży pomiędzy jeziorami Gieret i Pomorze, przez tereny wsi przepływa rzeka Marycha. Leży przy drodze krajowej nr 16.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1011365 | Koszary | część wsi |
| 1011460 | Pod Kaczan | część wsi |
| 1011477 | Podgibki | część wsi |
| 1011550 | Wierśnianka | część wsi |
| 1011572 | Wojtkiszki | część wsi |
| 1011589 | Zaborek | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona w 1594. Dawniej była siedzibą osoczników, strzegących Puszczy Przełomskiej. Mieścił się w niej ośrodek tkacki, w którym wyrabiano lniane obrusy, ręczniki, dywany wełniane oraz lniano-bawełniane.
Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[6].
W XIX w. wieś należała do gminy Pokrowsk, powiat sejneński. W 1827 było tu 41 domów i 353 mieszkańców. W 1880 r. – 99 domów i 698 mieszkańców[7].
W 1929 r. było 551 mieszkańców. Były cztery warsztaty bednarskie, kuźnia, sześć sklepów spożywczych, terpentyniarnia[8].
Podczas II wojny światowej i po niej, wieś i okolice były terenem licznych walk partyzanckich z wojskami radzieckimi, niemieckimi, NKWD i UB. W lipcu 1945 Armia Czerwona, UB i Ludowe Wojsko Polskie aresztowały podczas tzw. obławy augustowskiej (w okolicach Augustowa i Gib) ok. 2000 osób, spośród których zaginęło ok. 600 osób.
Obecnie to miejscowość turystyczna z licznymi ośrodkami wczasowymi oraz polem biwakowym. We wsi znajduje się pomnik ofiar NKWD, zamordowanych w lipcu 1945, projektu Andrzeja Strumiłły. Niedaleko wsi znajduje się ścisły rezerwat wodny „Tobolinka” oraz grodzisko Posejnele, oddalone o ok. 2 km. W Gibach mieści się kościół św. Anny z 1912, ozdobiony porożami zwierząt puszczańskich. Świątynia jest dawną molenną, przeniesioną w 1982 z Pogorzelca.
Mapa gminy
Urząd Gminy Giby
Budynek przedszkola
Krzyż przydrożny
Wzgórze Krzyży
Remiza OSP
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są następujące obiekty[9]:
- molenna staroobrzędowców, obecnie kościół parafialny rzymskokatolicki pw. św. Anny, drewniany, 1912, 1982 (nr rej.: 59 z 3.03.1980)
- dom nr 26, drewniany, 1928 (nr rej.: A-64 z 3.03.1980)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Giby w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-10-30] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 295 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 86.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II – wynik wyszukiwania – DIR, dir.icm.edu.pl [dostęp 2017-04-07].
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project, data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-07].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023 [dostęp 2018-04-04].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Giby, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 543.
- Suwalszczyzna-Giby
- Siedziba gminy: Giby
| Wsie | |
|---|---|
| Osady leśne |
|
| Integralne części wsi |
|
