Grodzisk Wielkopolski (stacja kolejowa)
52°13′48″N 16°21′52″E/52,230000 16,364444
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Data otwarcia |
1881 |
| Poprzednie nazwy |
Graetz |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
3 |
| Liczba krawędzi peronowych |
5 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Grodziska Wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego  | |
Położenie na mapie gminy Grodzisk Wielkopolski  | |
| 52°13′48″N 16°21′52″E/52,230000 16,364444
| |
Grodzisk Wielkopolski – stacja kolejowa w Grodzisku Wielkopolskim, w województwie wielkopolskim, w Polsce. Na stacji zatrzymują się pociągi spółki Koleje Wielkopolskie. W latach 2011–2012 trwał remont trasy nr 357 Luboń- Wolsztyn z funduszy wielkopolskiego RPO i UE.
Ruch pasażerski
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2018[1]. | 700-999 |
| 2022[2] | 700-999 |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza linia kolejowa z Grodziska do Opalenicy została otwarta 10 grudnia 1881 r. W Opalenicy pasażerowie przesiadali się do pociągów w kierunku Poznania i Zbąszynia (Bentschen), a dalej do Berlina. Już samo wprowadzenie torów na stację w Opalenicy w kierunku zach. umożliwiało bezpośrednie połączenie z Berlinem, a to umożliwiło zwiększenie eksportu piwa grodziskiego. W 1901 r. wybudowano linię kolejową do Kościana, co umożliwiało przesiadkę na pociąg w kierunku Wrocławia i dalej na Śląsk. Głównym jednak zadaniem tego odcinka była obsługa licznych majątków ziemskich i dowóz buraków do kościańskiej cukrowni. W tymże też roku nad torem kościańskim wzniesiono stalowy, nitowany most dla pieszych, umożliwiając bezkolizyjne przejście z miasta w kierunku wybudowanych bloków rządowych na ul. Nowy Świat. W 1905 r. Grodzisk uzyskał nowe połączenie z Wolsztynem i dalej bezpośrednio z Sulechowem, a z przesiadką w Wolsztynie z Nową Solą. W 1909 r. dokonano przebudowy torów, gdyż do stacji doprowadzono linię kolejową z Poznania. Jeżeli linia z Kościana, a później Wolsztyna zostały wprowadzone na stację tak, aby pociągi bezpośrednio mogły wyjechać w kierunku Opalenicy, to wprowadzenie linii z Poznania wymogło zastosowania wyjątkowej na nizinach serpentyny (zwrot o 180 st.). Dlatego linia poznańska liczy aż 52 km, podczas gdy dawne połączenie przez Opalenicę do Poznania tylko 48 km. Wspomniana rozbudowa i ograniczenia przestrzenne spowodowały, że tory stacyjne znajdują się na łuku i kąt między torami wyjazdowymi wynosi 90 st., co jest również ewenementem na trasach nizinnych. Trzy łukowate perony położone względem siebie równolegle po skosie połączone są tunelami, ale bez wiat.
- Ciekawa jest historia budowy linii Grodzisk-Poznań. Sięga ona 1902 r. Wtedy odbyła się w Stęszewie narada poświęcona budowie kolei z Poznania przez Stęszew do Modrza! Miała ona służyć do wywozu płodów rolnych. Dlaczego do Modrza, a nie do Grodziska? Otóż wielu właścicieli ziemskich musiałoby przekazać na ten cel spore sumy pieniędzy za pośrednictwem partycypujących w budowie sejmików powiatowych. Owi właściciele nie byli tym zainteresowani, gdyż istniały już dogodne połączenia (wcześniej wspomniane), które były uzupełnione bardzo licznymi kolejkami wąskotorowymi i folwarcznymi: leśnymi oraz polnymi.
Prawdopodobne było przedłużenie kolei z Modrza przez Granówko do stacji Ujazd, gdzie nastąpiłoby połączenie z linią Opalenica-Kościan i dalej do Młyniewa, gdzie nastąpiłoby połączenie z linią Opalenica-Wolsztyn. Za budową takiego właśnie połączenia optował usilnie hr. Jan Żółtowski właściciel Ujazdu, Ptaszkowa i Grąblewa. W 1905 roku zwołano sejmik powiatowy w Grodzisku, który miał przeznaczyć na cel budowy ponad 200 tys. marek (całość kosztowała 3,5 mln marek). Doszło do otwartej kłótni: książę Czartoryski właściciel Granowa, Kubaczyna i Strzępinia popierał hrabiego Żółtowskiego. Jednak linię postanowiono zbudować w obecnym kształcie dzięki perswazji Konstancji Mielżyńskiej, właścicielki Kotowa i Woźnik. Hrabia Żółtowski wytargował dla siebie budowę stacji w Ptaszkowie, otwartą zresztą dopiero w latach trzydziestych XX w. i zwrotnie ruchu towarowego w Grąblewie i Kotowie.
Pierwsze zarządzenie związane z budową linii Grodzisk-Poznań brzmiało: " aby nie przynoszono wódki do służby oraz aby wyszynki wzdłuż drogi żelaznej Grodzisk-Poznań tejże nie sprzedawały". Przepis ten wydał minister kolei żelaznych Prus zanim jeszcze ruszyła budowa! a ta zaczęła się w 1908 r. Oficjalne otwarcie nastąpiło 1 lipca 1909 roku, a pierwszy rozkład jazdy dotyczył kursowania czterech par pociągów dziennie. Inną ciekawostką jest, że w 1913 r. na 1000 mieszkańców Wielkopolski podróże kolejowe odbywało w ciągu roku 13 mieszkańców Rawicza, 16 Inowrocławia i Poznania oraz 42 Grodziska Wielkopolskiego.
Połączenia
[edytuj | edytuj kod]- Poznań Główny (linia oddana do użytku w 1909 roku)
- Wolsztyn (linia oddana do użytku w 1905 roku)
- Wągrowiec
- Gołańcz
Linie nieczynne
[edytuj | edytuj kod]- Kościan (powstała w 1901 roku – używana przez Grodziską Kolej Drezynową)
- Opalenica (używana w latach 1881-1992, rozebrana w 2010)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grodzisk Wielkopolski w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
- Grodzisk Wielkopolski w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- http://semaforek.kolej.org.pl/wiki/index.php/Grodzisk_Wielkopolski
| Grodzisk Wielkopolski | ||
| Linia 357: Sulechów - Luboń koło Poznania (67,769 km) | ||
  odległość: 3,624 km
|
|
odległość: 3,196 km
|
| Linia 376: Kościan – Opalenica (30,226 km) | ||
odległość: 4,626 km
|
|
odległość: 3,196 km
|
