Hawelanie
Hawelanie, Hawolanie[1], Hobolanie, Hoblanie[2], Oblanie – plemię zachodniosłowiańskie utożsamiane ze Stodoranami (Hawelanie jest nazwą starszą jeśli chodzi o źródła), które ok. 720 roku zasiedliło tereny nad środkową Łabą, Hawelą (zwaną po łużycku Hobolą czy po polsku Obłą) i Sprewą. Głównymi ich grodami były Hobla (Hobolin) i Brenna (niemieckie Havelberg i Brennaburg lub Brandenburg).
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Wg Gerarda Labudy „Stodoranie” to nazwa słowiańska, zaś „Hawelanie” to nazwa germańska („Hobolanie”, „Hoblanie”, „Oblanie” to współczesne polskie odpowiedniki nazwy niemieckiej, urobione od słowiańskiej nazwy rzeki).
Notujemy dwie postaci tej nazwy:
- Haefeldan (Alfred Wielki), Hehfeldi (Geograf Bawarski), Heveldun („Roczniki Kwedlinburskie”: Stodoraniam quam vulgo Heveldun vocant), Heveldi, qui iuxta Habolam fluvium sunt (Adam z Bremy)
- Hevelli (Widukind), Stoderania, quae Hevellun dicitur (Thietmar) – ta druga jest wtórna względem pierwszej.
W źródłach[edytuj | edytuj kod]
Geograf Bawarski podaje, że na ziemiach Hawelan (Hehfeldi) znajdowało się 8 civitates (grodów). Alfred Wielki w swoim przekładzie Chorografii Orozjusza wymienia Haefeldi, ale pisząc, że to inne miano Wieletów (Wylte).
Thietmar pod rokiem 997 zanotował: Inperator autem a Romania discedens nostras regiones invisit et accepta Sclavorum rebellione Stoderaniam, quae Hevellun dicitur, armato petens milite, incendio et magna depredacione vastavit et victor Parthenopolim rediit.[3]
Opuściwszy Rzym, cesarz odwiedził znów nasze strony. Na wieść o buncie Słowian wyruszył do kraju Stodoran, który także nazywa się krajem Hobolan i spalił go oraz złupił doszczętnie, po czym jako zwycięzca powrócił do Magdeburga. [997 Ann. Quedl., 29 (20)][4]
Dzieje[edytuj | edytuj kod]
Na wyspie utworzonej przez rzekę Hawelę ok. roku 750 powstał gród (obecna dzielnica Berlina – Spandau). Podbici w 1136 przez Albrechta Niedźwiedzia.[potrzebny przypis]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henryk Łowmiański, Lech Leciejewicz
- ↑ Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski
- ↑ THIETMARI CHRONICON edente V. Cl. Joan. M, Lappenberg, J. U. D., Reipublicae Hamburgensis tabulario.(PERTZ, Monum. Germ. hist.). [dostęp 2014-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-17)].
- ↑ Kronika Thietmara, Księga IV, Kraków 2005, s. 70
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski, Historia Słowian południowych i zachodnich, Warszawa 1977, s. 54, 58, 59, 61.
- Henryk Łowmiański, Początki Polski, tom II, Warszawa 1963, s. 68.