Hecznarowice
49°54′05″N 19°10′02″E/49,901389 19,167222| wieś | |
 Ulica Krakowska przy kościele | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
287 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2008) |
2316 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-330[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SBI |
| SIMC |
0076240 |
Położenie na mapie gminy Wilamowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
| 49°54′05″N 19°10′02″E/49,901389 19,167222[1]
| |
Hecznarowice (wil. Hylciadüf) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Wilamowice. Powierzchnia sołectwa wynosi 828 ha[3] a liczba ludności 2374 (2009)[4], co daje gęstość zaludnienia równą 286,7 os./km².
Położenie i środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest usytuowana w dolinie Pisarzówki, w pobliżu Soły. Obecnie Hecznarowice należą do grupy gmin, które wchodzą w skład Euroregionu Beskidy.
Część południowo-zachodnia pokryta jest lasem świerkowo-sosnowym i mieszanym, natomiast wzdłuż Soły rozciągają się lasy lęgowe oraz lasy wierzbowo-topolowe z wierzbą kruchą i białą, a także z domieszką topoli. Tereny te stanowią atrakcję zarówno dla myśliwych, jak i wędkarzy, których nie tylko przyciąga rzeka, lecz też liczne w tym rejonie stawy rybne. Rejon przyciąga również wielu koneserów zbierania grzybów.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Hecznarowice to nazwa patronimiczna od imienia Halcznar lub Helcznar[5][6][7], domniemanego założyciela. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1454 (Hekcznarovicze[8]), 1457 (Helcznarowice, w dokumencie sprzedaży księstwa oświęcimskiego Koronie Polskiej wystawionym przez Jana IV oświęcimskiego 21 lutego 1457[9]), 1476 (Hecnarowice). Oświęcimskie księgi sądowe podają czeską nazwę Halčnarovice. W XVI wieku wzmianki głównie w postaci Hecznarowice, ale też Elcznarowicze lub Elssnarowicze[10].
Jan Nepomucen Gąntkowski w książce poświęconej księstwu oświęcimskiemu Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego wydanej we Lwowie w 1867 podaje dwie nazwy Hełcznarowice oraz Hecnarowice[11].
Nazwę można uznać, podobnie jak nazwę Wilamowice, za genetycznie niemiecką[10], pomimo że zawsze zakończona była typowo polską patronimiczną końcówką -(ow)ice.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Hecznarowice powstały najwcześniej w XIII wieku w skutej planowej kolonizacji, na co wskazuje łanowy układ pól wzdłuż osi Pisarzówki, miejscowo zwanej Hecznarówką[6]. Od początku podległe były parafii w Pisarzowicach i być może stanowiły też część tej wsi do usamodzielnienia się. W okresie powstawania znajdowała się więc w granicach śląskich księstw, być może opolsko-raciborskiego lub cieszyńskiego, na pewno oświęcimskiego, kiedy to silne w okolicy było osadnictwo niemieckie. Nazwa miejscowości jest nie mniej genetycznie niemiecka niż nazwa Wilamowic, za przynależnością do bielsko-bialskiej wyspy językowej przemawia też imię pierwszego proboszcza parafii w Pisarzowicach — Willielmus[10].
W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[11]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii. W 1918 roku tereny dawnego Księstwa Oświęcimskiego znalazły się w granicach odrodzonej Polski jako część województwa krakowskiego.
Od XV wieku aż do II wojny światowej miejscowość często zmieniała właścicieli, tak by w konsekwencji zostać rozparcelowaną.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Hecznarowice, po jej zniesieniu w gromadzie Pisarzowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego. Od 1998 roku graniczą z województwem małopolskim.
Religia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki. Parafia św. Urbana powstała w 1911.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40900
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 356 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Gmina Wilamowice: Strategia rozwoju Gminy Wilamowice do 2015. [w:] bip.wilamowice.pl [on-line]. 2007-01-17. [dostęp 2010-12-07].
- ↑ Gmina Wilamowice: Liczba mieszkańców – osoby zameldowane na stałe. [w:] www.gmina.wilamowice.pl [on-line]. 2009-01-01. [dostęp 2010-12-07].
- ↑ Aneks. Miejscowości ziemi oświęcimsko-zatorskiej. W: Paweł Mostowik: Z dziejów Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego XII-XVI w. Toruń: 2005, s. 160. ISBN 83-7441-175-9.
- ↑ a b Historia parafii
- ↑ „STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY WILAMOWICE”. s. 22.
- ↑ HECZNAROWICE. [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Krzysztof Rafał Prokop: Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438-1513. Dzieje polityczne. Kraków: PAU, 2002, s. 151. ISBN 978-8388857-31-7.
- ↑ a b c A. Barciak, Wilamowice..., s. 87
- ↑ a b Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy. Antoni Barciak (red.) i inni. Wilamowice: Urząd Gminy w Wilamowicach, 2001. ISBN 83-915888-0-7.
- Siedziba gminy: Wilamowice
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
