Ipsylon
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| |
| Alfabet grecki* | |
|---|---|
| Klasyczne litery greckie | |
| Αα alfa | Νν ny (ni) |
| Ββ beta (wita) | Ξξ ksi |
| Γγ gamma (ghama) | Οο omikron |
| Δδ delta (dhelta) | Ππ pi |
| Εε epsilon | Ρρ rho (ro) |
| Ζζ dzeta (zita) | Σσς sigma |
| Ηη eta (ita) | Ττ tau (taf) |
| Θθ theta (thita) | Υυ ipsylon |
| Ιι jota | Φφ phi (fi) |
| Κκ kappa (kapa) | Χχ chi |
| Λλ lambda (lambdha) | Ψψ psi |
| Μμ my (mi) | Ωω omega |
| Litery nieużywane współcześnie | |
| Ϝϝ(Ͷͷ) digamma | Ϻϻ san |
| Ϛϛ stigma | Ϙϙ(Ϟϟ) koppa |
| Ͱͱ heta | Ͳͳ(Ϡϡ) sampi |
| Ϗϗ kaj | |
| Litery używane w innych językach | |
| Ϳϳ jot | Ϸϸ szo |
| * W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej. | |
Ipsylon (ypsilon, st.gr. ὖψιλόν, nw.gr. ύψιλον, pisana Υυ lub ϒ) – dwudziesta litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 400.
Wymowa[edytuj | edytuj kod]
W grece archaicznej litera ipsylon wymawiana była jako [u]. Później, w klasycznej, zaczęto ją wymawiać jako [y], przynajmniej do roku 1030[1].
Użycie jako symbolu[edytuj | edytuj kod]
Υ[edytuj | edytuj kod]
-
- Mezon ypsilon[2]. Zapis za pomocą symbolu pozwala na uniknięcie pomylenia z łacińską literą Y, będącą symbolem hiperładunku.
- Formalny symbol funkcji zmiany stanu w blockchainie Ethereum.[3]
υ[edytuj | edytuj kod]
(brak)
Ipsylon w kulturze[edytuj | edytuj kod]
- Kropka nad ypsylonem – poemat Edwarda Stachury z 1975 r. ze słynnym mistyczno-groteskowym refrenem – pomóż wspomóż dopomóż wyjątku czuły, odeprzeć tłumnie armie reguły,
- Ypsilon – samochód osobowy lancia, którego premiera odbyła się jesienią 1995
Kodowanie[edytuj | edytuj kod]
W Unicode litera jest zakodowana:
| Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
|---|---|---|---|---|
| Υ | U+03A5 | Υ lub Υ lub Υ
|
GREEK CAPITAL LETTER UPSILON | wielka litera grecka ipsylon |
| υ | U+03C5 | υ lub υ lub υ
|
GREEK SMALL LETTER UPSILON | mała litera grecka ipsylon |
W LaTeX-u w trybie matematycznym używa się znacznika:
| Znak | LaTeX |
|---|---|
\Upsilon
| |
\upsilon
|
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Frederick Lauritzen, Michael the Grammaria's irony about hypsilon: a step towards reconstructing byzantine pronunciation. Byzantinoslavica., styczeń 2009.
- ↑ S. Eidelman et al. (Particle Data Group). Review of Particle Physics – meson . „Physics Letters B”. 592, s. 1-9, 2004. DOI: 10.1016/j.physletb.2004.06.001. Bibcode: 2004PhLB..592....1P.
- ↑ Gavin Wood, Ethereum: A secure decentralised generalised transaction ledger EIP-150 revision (759dccd - 2017-08-07), 7 sierpnia 2017.