Gamma

Gamma (ghama, γάμμα, Γγ) – trzecia litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 3. Gamma pochodzi od litery alfabetu fenickiego gimel . Od gammy pochodzą litery łacińskie C i G oraz cyrylickie Г i Ґ.

W grece współczesnej gamma reprezentuje spółgłoskę szczelinową miękkopodniebienną dźwięczną /ɣ/ lub spółgłoskę szczelinową podniebienną dźwięczną /ʝ/.

W języku starogreckim gamma reprezentowała zaś spółgłoskę zwartą miękkopodniebienną dźwięczną /g/.

Użycie jako symbolu

Γ

• w matematyce:
  • rozkład gamma
  • funkcja gamma
• w fizyce – centrum strefy Brillouina.

γ

• korekcja gamma
• promieniowanie gamma
• kwas 4-hydroksybutanowy
• foton
• odkształcenia postaciowe
• w fizyce:
  • bezwymiarowa wielkość związana z prędkością cząstki wzorem $\textstyle \gamma ={1 \over {\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}$$\textstyle \gamma ={1 \over {\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}$ (gdzie $c$$c$ – prędkość światła). Występuje we wzorach transformacji Lorentza, stosowana jako miara prędkości bardzo szybko poruszających się cząstek.
  • w termodynamice – oznaczenie wskaźnika adiabatycznego gazu, zdefiniowanego jako stosunek ciepła właściwego gazu przy stałym ciśnieniu $c_{p}$$c_{p}$ do ciepła właściwego gazu przy stałej objętości $c_{v}$$c_{v}$ : $\gamma ={\frac {c_{p}}{c_{v}}}$$\gamma ={\frac {c_{p}}{c_{v}}}$.
  • jednostka natężenia pola magnetycznego równa $\textstyle \gamma ={\frac {1}{400\pi }}{\frac {A}{m}}$$\textstyle \gamma ={\frac {1}{400\pi }}{\frac {A}{m}}$, stosowana dla słabych pól, zwykle w geofizyce i astronomii
• w chemii
  • w kinetyce reakcji – Temperaturowy Współczynnik Szybkości Reakcji (TWSR)
• Gamma – w brydżu konwencja licytacyjna, część systemu Precision

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
Γ	U+0393	Γ lub Γ lub Γ	GREEK CAPITAL LETTER GAMMA	wielka litera grecka gamma
γ	U+03B3	γ lub γ lub γ	GREEK SMALL LETTER GAMMA	mała litera grecka gamma

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak	LaTeX
$\gamma$$\gamma$	\gamma

Zobacz też

• lista jednoliterowych skrótów i symboli