Przejdź do zawartości

Ivo Sanader

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ivo Sanader
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1953
Split

Premier Chorwacji
Okres

od 23 grudnia 2003
do 6 lipca 2009

Przynależność polityczna

Chorwacka Wspólnota Demokratyczna

Poprzednik

Ivica Račan

Następca

Jadranka Kosor

Multimedia w Wikimedia Commons

Ivo Sanader, również Ivica Sanader[1] (ur. 8 czerwca 1953 w Splicie[2]) – chorwacki polityk, publicysta i literaturoznawca, działacz Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej i jej przewodniczący w latach 2000–2011, poseł do Zgromadzenia Chorwackiego, premier Chorwacji w latach 2003–2009.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kształcił się w katolickiej szkole średniej NKG w Zagrzebiu, następnie wyjechał do Rzymu, gdzie przez rok studiował filozofię. Później wraz z żoną wyjechał do Austrii, na Leopold-Franzens-Universität Innsbruck kształcił się w zakresie literatury porównawczej i romanistyki. Tamże doktoryzował się w 1982 na podstawie pracy poświęconej twórczości francuskiego dramatopisarza Jeana Anouilha. Po powrocie do Splita pracował w dziale marketingu przedsiębiorstwa turystycznego, w 1983 został redaktorem programowym, a w 1988 redaktorem naczelnym wydawnictwa Logos. Wyjechał później do Austrii, gdzie prowadził własną działalność gospodarczą[2]. Publikował liczne artykuły poświęcone literaturze w periodykach chorwackich i zagranicznych, jest również autorem kilku książek, w tym współredaktorem zbioru poezji wydanego również w języku polskim pt. W tej strasznej chwili: antologia współczesnej wojennej liryki chorwackiej (Krupski i S-ka, Warszawa 1996).

W 1990, podczas pobytu w Innsbrucku, założył lokalną strukturę Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej. W 1991 został kierownikiem literackim Chorwackiego Teatru Narodowego w Splicie. W 1992 wszedł w skład chorwackiego parlamentu. W 1993 objął stanowisko wiceministra spraw zagranicznych. W latach 1995–1996 kierował kancelarią prezydenta Franja Tuđmana, będąc jednocześnie sekretarzem generalnym narodowej rady bezpieczeństwa i obrony (VONS). Następnie powrócił do resortu spraw zagranicznych na poprzednią funkcję[2].

W 2000, 2003 i 2007 ponownie wybierany do Zgromadzenia Chorwackiego, w parlamencie zasiadał do 2011[3]. Również w 2000 został nowym przewodniczącym HDZ[4], która wówczas znalazła się w opozycji. Kierowana przez niego partia wygrała kolejne wybory parlamentarne, 23 grudnia 2003 Ivo Sanader objął urząd premiera[5]. HDZ zwyciężyła także w wyborach w 2007, dzięki czemu 12 stycznia 2008 jej lider mógł sformować swój drugi gabinet[6]. Ustąpił niespodziewanie na początku lipca 2009. Wśród przyczyn dymisji wskazywano nierozwiązanie sporu ze Słowenią o rozgraniczeniu wód morskich Zalewu Pirańskiego i terenów granicznych nad rzeką Mura[7][8].

Podczas konwencji HDZ w Zagrzebiu 4 lipca 2009 został zastąpiony przez dotychczasową wicepremier Jadrankę Kosor na stanowisku przewodniczącego partii[9]. 6 lipca parlament zatwierdził ją również na urzędzie premiera[9][10].

Wkrótce po rezygnacji wszczęto wobec niego postępowania karne w sprawach korupcyjnych. W styczniu 2010 został wykluczony z Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej. Powrócił do wykonywania mandatu poselskiego (zawieszonego na czas pełnienia funkcji rządowych), uzyskując immunitet parlamentarny[2]. 9 grudnia 2010, tuż przed jego uchyleniem, wyjechał do Austrii[2][11]. Na wniosek chorwackich władz był poszukiwany za pośrednictwem Interpolu[12]. 10 grudnia został zatrzymany na autostradzie Tauern w Austrii, następnie przewieziony do aresztu śledczego w Salzburgu w oczekiwaniu na ekstradycję[13], do której doszło w lipcu 2011[14].

Zarzucono mu w różnych śledztwach m.in. przyjęcie łapówki 470 tysięcy euro w związku z pożyczką dla Chorwacji z austriackiego banku, a także przyjęcie łapówki 10 milionów euro od przedstawiciela węgierskiego koncernu MOL w zamian za umożliwienie mu uzyskania dominującej pozycji w chorwackim przedsiębiorstwie paliwowym INA[14]. W 2012 został uznany za winnego zarzucanych mu przestępstw i skazany na karę 10 lat pozbawienia wolności[15]. Kara została w postępowaniu odwoławczym obniżona do 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (wyrok ten z powodów proceduralnych został jednak uchylony do ponownego rozpoznania w 2015[16]). Kolejne wyroki skazujące zapadły wobec byłego premiera w innych postępowaniach dotyczących korupcji[17].

Był odznaczony różnymi krajowymi orderami, w tym Wielkim Orderem Królowej Jeleny. Po prawomocnym wyroku skazującym prezydent Ivo Josipović wydał decyzję pozbawiającą go chorwackich orderów[18].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Ivo Sanader jest żonaty, ma dwie córki[2].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Prime Minister Earned His Doctoral Degree as Ivica. dalje.com, 21 lutego 2007. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f Ivo Sanader. vecernji.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
  3. ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Chorwackiego. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
  4. ↑ Leaders of Croatia. zarate.eu. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  5. ↑ Vlada: 9: predsjednik Vlade: Dr. sc. Ivo Sanader. hidra.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
  6. ↑ Vlada: 10: predsjednik Vlade: Dr. sc. Ivo Sanader. hidra.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
  7. ↑ Igor Ilić: Croatia's PM Sanader resigns, quits politics. reuters.com, 1 lipca 2009. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  8. ↑ Nagła dymisja premiera Chorwacji. wprost.pl, 1 lipca 2009. [dostęp 2017-04-09].
  9. ↑ a b Jadranka Kosor premierem Chorwacji. rp.pl, 7 lipca 2009. [dostęp 2017-04-09].
  10. ↑ Kosor becomes first woman PM. france24.com, 7 lipca 2009. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  11. ↑ Sanader: Odazvat ću se pozivu Uskoka; Bruna Sanader se vratila u Zagreb. index.hr, 9 grudnia 2010. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
  12. ↑ Croatia issues warrant for arrest of ex-PM Sanader. bbc.com, 10 grudnia 2010. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  13. ↑ Croatian ex-PM Ivo Sanader arrested in Austria. bbc.com, 10 grudnia 2010. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  14. ↑ a b Ex-PM Sanader back in Croatia. croatiantimes.com, 19 lipca 2011. [dostęp 2017-04-09]. (ang.).
  15. ↑ Chorwacja: Ivo Sanader uznany za winnego. balkanistyka.org, 20 listopada 2012. [dostęp 2017-04-09].
  16. ↑ Croatian Supreme Court Frees Sanader on Bail. balkaninsight.com, 1 października 2015. [dostęp 2018-08-31]. (ang.).
  17. ↑ Były premier Chorwacji ponownie skazany. tvn24.pl, 8 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-09].
  18. ↑ Odluka o oduzimanju odlikovanja Ivi (Jakovljevu) Sanaderu. narodne-novine.nn.hr, 14 lipca 2014. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
Premierzy Chorwacji
Premierzy Niepodległego Państwa Chorwackiego
Przewodniczący Rady Wykonawczej
Socjalistycznej Republiki Chorwacji[A][B]
Premierzy Republiki Chorwacji

Flaga ministra Niepodległego Państwa Chorwackiego
Flaga premiera Republiki Chorwacji

  1. ↑ a b c Od czasu II wojny światowej do 25 czerwca 1991 Republika Chorwacji była częścią Jugosławii
  2. ↑ Nazwa państwa w latach 1963–1990, wcześniej Federalne Państwo Chorwacji (1943–1946) i Ludowa Republika Chorwacji (1946–1963)
  3. ↑ Jako premier (1945–1953), następnie jako przewodniczący Rady Wykonawczej (1953)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ivo_Sanader&oldid=73552755”