Józef Klink
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
5 stycznia 1888 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 marca 1958 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
Komenda Miasta Lwów |
Stanowiska |
referent oświatowy |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Józef Klink, ps. „Brzeszczot” (ur. 5 stycznia 1888 we Lwowie, zm. 16 marca 1958 w Calgary) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczny, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 5 stycznia 1888 we Lwowie, w ówczesnym Królestwie Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wojciecha i Anny z Głodowskich[1][2][3]. Po wybuchu I wojny światowej od początku sierpnia 1914 służył w oddziałach strzeleckich, a potem wstąpił do Legionów Polskich[3]. Służył Inspektoracie Zaciągu w Grodzisku, następnie w strukturze Polskiego Korpusu Posiłkowego od 27 października 1917 skierowany do Stacji Zbornej Lwów[3]. Kształcił się w szkole podchorążych PKP od lutego 1918[3].
U kresu wojny w 1918 jako były legionista brał udział w obronie Lwowa[3][4] w trakcie wojny polsko-ukraińskiej jako podchorąży w Odcinku V, Szkoła Sienkiewicza[5][6]. 2 grudnia 1918 został przydzielony do Adiutantury Kwatermistrzostwa Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego w Galicji Wschodniej, gdzie miał zorganizować stałą służbę kurierską[3]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia podporucznika przy sztabie dowództwa Frontu w Galicji Wschodniej w czerwcu 1919. W tym stopniu był dowódcą sekcji kurierów w dowództwie Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego[7]. W 1921 w stopniu porucznika był oficerem oświatowym w 40 pułku piechoty[3]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w dowództwie 6 Armii. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 6. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział naukowo-oświatowy[8][9]. W latach 20. i na początku lat 30. był oficerem w kadrze Komendy Miasta Lwów[10][11][12][13][14]. Był założycielem Podoficerskiego Teatru Świetlnego, powołanego 20 kwietnia 1923 w koszarach Gwardii przy ul. Kurkowej 12, co w opinii społeczności stanowiło datę początkową dla działania Domu Żołnierza Polskiego we Lwowie[15]. W 1924 powołał sekcję podoficerską Domu Żołnierza, która została przekształcona wkrótce w Ogniwo Podoficerów Zawodowych Garnizonu Lwowskiego, pod protektoratem mjr. Zygmunta Cšadka[16]. 12 kwietnia 1927 został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 5. lokatą w korpusie oficerów administracyjnych, dział naukowo-oświatowy[17]. Na przełomie lat 20./30. sprawował stanowisko referenta oświatowego komendanta miasta Lwów[18]. Pełniąc tę funkcję w garnizonie Lwów został delegatem dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI do zarządu okręgowego Polskiego Białego Krzyża we Lwowie, obejmując w nim dział nauczania i w 1930 zorganizował osiem szkół początkowych dla żołnierzy jednostek Wojska Polskiego stacjonujących we Lwowie, w których kierował tokiem nauczania oraz przeprowadzał egzaminy państwowe[19]. W 1931 prowadził we Lwowie kurs dla młodych oficerów-referentów oświatowych[20]. 12 marca 1934 został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów piechoty. Z dniem 30 czerwca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[21].
W okresie II Rzeczypospolitej działał społecznie we Lwowie. Zaangażował się w upamiętnienie obrony Lwowa z 1918. Brał aktywny udział uroczystościach upamiętniających obrońców miasta[22][23]. Był członkiem założonego 22 września 1922 Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich, w latach 30. był członkiem zarządu głównego oraz komisji naukowej tegoż[24][25], pełnił funkcję kierownika biura i archiwum Komisji Naukowej tegoż oraz wraz z mjr. dr. Eugeniuszem Wawrzkowiczem sprawował redakcję Rocznika Towarzystwa, wydawanego od 1936[26][27]. Był jednym z autorów „Jednodniówki”, wydanej z okazji obchodów 10. rocznicy obrony Lwowa[28]. Działał w Związku Obrońców Lwowa[29], w którym przewodniczył w nim sekcji oświatowo-kulturalnej[30] i pełnił funkcję wiceprezesa[31][32][33]. W 1938 wszedł w skład Tymczasowego Komitetu Organizacyjnego Żywego Pomnika Uczczenia Dwudziestolecia Obrony Lwowa[34]. W 1928 wszedł w skład Komitetu Obchodu Imienin Marszałka Józef Piłsudskiego[35]. Działał w organizacjach roztaczających opiekę nad weteranami z terenu województwa lwowskiego, zasiadał w zarządzie Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania 1863 roku[36], pełnił funkcję skarbnika w powołanym w 1932 Komitecie Opieki nad Uczestnikami Powstania z r. 1863/4, roztaczającym opiekę nad weteranami z terenu województwa lwowskiego[37][38]. W 1938 został członkiem wydziału towarzystwa Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie[39].
We Lwowie był członkiem Kapituły Krzyża Obrony Lwowa[40]. Jako przedstawiciel Związku Obrońców Lwowa podczas uroczystości 3 maja 1938 dokonał złożenia wotum w postaci ryngrafu w kościele Matki Boskiej Ostrobramskiej we Lwowie na Łyczakowie, czego był inicjatorem[41], zaś 21 listopada 1938 przekazał miastu Lwów ewidencję Obrońców Lwowa[42]. Był członkiem Komisji Bibliotecznej Sekcji Wschodniej Zarządu Głównego Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie[43]. Był członkiem sekcji propagandowej Komitetu Obywatelskiego Akcji Lwowa na Rzecz Funduszu Obrony Narodowej[44]. 20 września 1938 wygłosił rezolucję podczas manifestacji we Lwowie na rzecz odzyskania śląska zaolziańskiego, Spisza i Orawy[45].
W połowie lat 30. został ustanowiony przechodni szachowy Puchar im. mjr. Józefa Klinka, o który rywalizowały reprezentacje podoficerów z polskich garnizonów[46].
Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej był dowódcą II batalionu pułku Obrony Narodowej we Lwowie, dowodzonego przez ppłk. Alfreda Greffnera. Po nastaniu okupacji niemieckiej został aresztowany[2]. Był osadzony w więzieniu Montelupich w Krakowie[2]. 20 sierpnia 1941 został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz, gdzie otrzymał numer więźniarski 20093[47][2]. Po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 był zatrudniony w wydzielonej części obozu, tzw. Russische Kriegsgefangene Lager (RKG), gdzie z uwagi na znajomość języków niemieckiego i rosyjskiego, pracował przy spisywaniu dokumentów jeńców radzieckich[48].
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Zmarł 16 marca 1958 w Calgary. Został pochowany na Burnsland Cemetery (sektor T-11-66)[49][50].
Józef Klink był żonaty z Marią z Modelskich (1891–1974), z którą miał troje dzieci[51][52].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Walczący Lwów w listopadzie 1918 (1938, współautor: Eugeniusz Wawrzkowicz)[53][54][55]
- Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918. T. 1 i 2, Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918–1920. Relacje uczestników (1936, współautor: Eugeniusz Wawrzkowicz; reedycja 1991, 1993 pod redakcją Jarosława Waniorka, wyd. Oficyna Wydawnicza Volumen)[56]
- podrozdział pt. W przededniu listopadowej obrony Lwowa
- Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918. T. 3, Organizacja listopadowej obrony Lwowa. Ewidencja uczestników walk. Lista strat (współautor: Eugeniusz Wawrzkowicz, reedycja 1994, wyd. Oficyna Wydawnicza Volumen)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5756 – 10 sierpnia 1922[57][58]
- Krzyż Niepodległości – 9 stycznia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[59]
- Krzyż Walecznych[60]
- Złoty Krzyż Zasługi[60]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[60]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[60]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki – 5 listopada 1938 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej i krzewienia czytelnictwa w wojsku”[61]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Archiwum terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939–1956. Józef Klink. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ a b c d e f g Józef Klink. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Legioniści w obronie Lwowa. „Panteon Polski”, s. 9, Nr 16 (20) z 1 listopada 1925.
- ↑ Spis Uczestników Obrony Lwowa w Szkole im. Sienkiewicza. „Panteon Polski”, s. 10, Nr 16 (20) z 1 listopada 1925.
- ↑ Iwona Łaptaszynska: Obsada personalna obrony Lwowa 1 - 22.11.1918r.. stankiewicze.com. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 172.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1279.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1457.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1325.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 822.
- ↑ Kronika lwowska. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 296 z 24 grudnia 1930.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 504, 1032.
- ↑ Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, s. 122-123. ISBN 83-85389-15-6.
- ↑ Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, s. 123. ISBN 83-85389-15-6.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391.
- ↑ Podróż oświatowa podoficerów zawodowych Korpusu Poznańskiego po Polsce. Warszawa - Lwów - Kraków - Wieliczka - Częstochowa - Katowice - Nowy Bytom - Łódź. „Żołnierz Wielkopolski”, s. 3, Nr 33 (247) z 19 czerwca 1927.
- ↑ Sprawozdanie Zarząd Okręgowego Polskiego Białego Krzyża we Lwowie za rok sprawozdawczy 1930/31. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 129 z 7 czerwca 1931.
- ↑ Oświata i wojsko. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 258 z 7 listopada 1931.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Przeniesienia w stan spoczynku. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 144, 7 czerwca 1934.
- ↑ Wieńczenie grobów amerykańskich bohaterów. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 125 z 1 czerwca 1930.
- ↑ Obrońcom Lwowa w hołdzie. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 250 z 3 listopada 1937.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1931/32. Lwów: 1932, s. 6.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1933/34. Lwów: 1934, s. 7.
- ↑ Wstęp. „Rocznik Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich”. Nr I, s. IV, 1936.
- ↑ Wstęp / Kronika działalności Towarzystwa. „Rocznik Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich”. Nr II, s. IV, 151, 1937.
- ↑ W 10-tą rocznicę Obrony Lwowa. „Jednodniówka”. „Gazeta Lwowska”, s. 7, Nr 252 z 1 listopada 1928.
- ↑ Obiad żołnierski Obrońców Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 266 z 23 listopada 1938.
- ↑ Posiedzenie organizacyjne Rady Związku Obrońców Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 10 z 13 stycznia 1935.
- ↑ Kronika miejska. Wyboru w Związku Obrońców Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 34 z 12 lutego 1936.
- ↑ Kronika miejska. Prezydium Związku Obrońców Lwowa u p. wojewody Beliny-Prażmowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 39 z 18 lutego 1936.
- ↑ Uroczyste mianowanie ulicy im. kapitana Zdzisława Tatar-Trześniowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 250 z 3 listopada 1937.
- ↑ Żywy pomnik Dwudziestolecia Obrony Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 215 z 22 września 1938.
- ↑ Przed Imieninami Marszałka. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 46 z 25 lutego 1928.
- ↑ Zebranie uczestników Powstania 1863 r.. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 20 z 25 stycznia 1930.
- ↑ Opieka nad weteranami z r. 1863-4 w lwowskim Województwie lwowskiem. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 34 z 12 lutego 1935.
- ↑ Opieka nad weteranami z r. 1863-4 w lwowskim województwie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 16 z 22 stycznia 1936.
- ↑ Nowe władze Tow. Straży Mogił Polskich Bohaterów. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 83 z 12 kwietnia 1938.
- ↑ Doroczne zebranie Kapituły Krzyża Obrony Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 271 z 24 listopada 1936.
- ↑ Aleksander Medyński: Kościół Matki Boskiej Ostrobramskiej na Łyczakowie. lwow.com.pl. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Odznaka pułkowa 5 p. p. Leg. dla m. Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 1, 22 listopada 1938.
- ↑ Sprawozdanie Komisji Bibliotecznej za rok 1934. Kraków: 1934, s. 5, 8.
- ↑ Akcja Lwowa na rzecz FON. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 238 z 16 października 1936.
- ↑ Olbrzymia manifestacja Lwowa w obronie Śląska, Spisza i Orawy. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 215 z 22 września 1938.
- ↑ Turniej szachowy podoficerów trzech garnizonów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 45 z 25 lutego 1936.
- ↑ Józef Klink. auschwitz.org. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Małgorzata J. Hałat: Russische Kriegsgefangene Lager (RKG). auschwitz.org. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Joseph Klink (Unknown-1958) - Find A Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 2020-05-14] (ang.).
- ↑ Joseph Klink Zmarł(a): 16 Mar 1958 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2020-05-14] (pol.).
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Lista grobów polskich na cmentarzu w Saint-Sauveur-des-Monts. biblioteka.info. s. 4. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Ruch wydawniczy. Nowe książki. „Prosto z Mostu”. Nr 52, s. 4, 27 listopada 1938.
- ↑ Zagadnienia regionalne. „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”. Z. 1, s. 70, 1939.
- ↑ Walczący Lwów w listopadzie 1918. books.google.pl. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. T. 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. owvolumen.pl. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922, s. 800.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 11.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Klink Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.20-1389 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-12].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Baza publikacji w WorldCat
- Członkowie Polskiego Białego Krzyża
- Członkowie Towarzystwa Szkoły Ludowej
- Działacze społeczni II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Funduszem Obrony Narodowej
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Majorowie naukowo-oświatowi II Rzeczypospolitej
- Obrońcy Lwowa (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Wawrzynem Akademickim
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochówki w Kanadzie
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1888
- Więźniowie KL Auschwitz
- Więźniowie więzienia Gestapo na Montelupich w Krakowie
- Wojskowi związani ze Lwowem
- Zmarli w 1958
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry)
- Żołnierze Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Kanadzie po II wojnie światowej