Jan Władysław Lemański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Władysław Lemański
Włostowski
Ilustracja
Jan Władysław Lemański
porucznik kawalerii porucznik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 1944
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Ułanów Legionów Polskich,
3 Pułk Ułanów,
D. O. K. VI,
11 Pułk Ułanów Legionowych,
Grupa „Północ”,
Zgrupowanie „Sienkiewicz”,
Zgrupowanie „Kuba-Sosna”,
Batalion „Gozdawa”

Stanowiska

oficer ordynansowy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Kawalerski Orderu Białej Róży Finlandii

Jan Władysław Lemański ps. „Włostowski” (ur. 24 czerwca 1897 w Warszawie, zm. 20 sierpnia 1944 tamże) – porucznik kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 24 czerwca 1897. Rodzicami byli Wincenty Lemański (1862–1917), adwokat[1], obrońca w procesach politycznych 1905–1907[2], polityk Polskiego Zjednoczenia Postępowego oraz Eugenia z domu Kozłowska h. Boleścic (1860–1926), wnuczka Fortunata Saryusz-Wolskiego. Przed 1914 ukończył gimnazjum. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 4. szwadronie 1 pułku ułanów jako starszy ułan. 3 lipca 1916 roku został ranny w bitwie pod Optową[3].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[4]. W 1921 roku był pomocnikiem attaché wojskowego w Helsinkach, a jego oddziałem macierzystym był 3 pułk ułanów w Tarnowskich Górach[5]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 448. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii)[6]. W 1923 roku pełnił funkcję pomocnika attaché wojskowego w Rydze, kmdr. por. Bohdana Jarocińskiego, pozostając oficerem nadetatowym 3 pułku ułanów[7]. Po powrocie do kraju kontynuował służbę w macierzystym pułku[8][9]. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do 11 pułku Ułanów Legionowych w Ciechanowie[10][11]. Z dniem 3 lutego 1931 roku został przydzielony na pięciomiesięczny kurs obserwatorów lotniczych dla oficerów broni przy Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie[12]. Słuchaczem tego kursu był również ówczesny porucznik Józef Kuropieska. W swoich wspomnieniach napisał, że porucznik Lemański nie awansował ponieważ „był monarchistą. Przykładał rękę do jakichś zabiegów politycznych, które miały w Polsce restytuować króla”[13].

23 marca 1932 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko oficera ordynansowego[14][15]. 11 kwietnia 1933 roku został przeniesiony do 14 pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie[16]. 30 marca 1934 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska, pozostawiony bez przynależności służbowej i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI[17]. Z dniem 31 lipca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[18].

Podczas II wojny światowej działał w Armii Krajowej. Był członkiem organizacji Organizacja Wojskowa – Zbrojne Pogotowie Narodu „Miecz i Pług”. Podjął walkę w powstaniu warszawskim w szeregach Grupy Warszawa „Północ”, Zgrupowania „Sienkiewicz”, Zgrupowania „Kuba-Sosna”, batalionu „Gozdawa”. Poniósł śmierć od bomby 20 sierpnia 1944, pochowany na Długiej 15, mogiła 13[19]. Po ekshumacji pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 8-2-1)[20].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Mur Pamięci przy Muzeum Powstania Warszawskiego - Kolumna: 193 Miejsce: 35[22]

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wincenty Lemański ~1862–1917 - Nekrologia Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2023-06-21].
  2. Halina Kiepurska, Adwokaci warszawscy w okresie rewolucji 1905-1907 : (ciąg dalszy), „Palestra”, 8 (4/76), bazhum.muzhp.pl, 1964, s. 22 [dostęp 2023-06-21].
  3. VII Lista strat 1916 ↓, s. 13.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, s. 140.
  5. Spis oficerów 1921 ↓, s. 246, 734.
  6. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 173.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 605, 686, 1547.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 547, 608.
  9. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 292, 354.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 342.
  11. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 24, 89.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 41.
  13. Kuropieska 1976 ↓, s. 205.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 235.
  15. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 156, 468.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 83.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 135.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 282.
  19. Powstańcze Biogramy - Jan Lemański [online], www.1944.pl [dostęp 2021-10-26] (pol.).
  20. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2021-10-26].
  21. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  22. Powstańcze Biogramy - Jan Lemański [online], www.1944.pl [dostęp 2023-08-09] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]