Jaskółka rdzawogłowa

Jaskółka rdzawogłowa
	Hirundo smithii
	Leach, 1818
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	jaskółkowate
Podrodzina	jaskółki
Rodzaj	Hirundo
Gatunek	jaskółka rdzawogłowa
Podgatunki
	H. s. smithii Leach & K. D. Koenig, 1818; H. s. filifera Stephens, 1826;
	H. s. smithii Leach & K. D. Koenig, 1818; H. s. filifera Stephens, 1826;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; występuje przez cały rok tylko w sezonie lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskółka rdzawogłowa (Hirundo smithii) – gatunek ptaka z rodziny jaskółkowatych (Hirundinidae). Występuje w Afryce i Azji.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał William Elford Leach w 1818. Nadał mu nazwę Hirundo Smithii. Holotyp pochodził z Chisalla Island w Demokratycznej Republice Konga^[3]. Nazwa jest obecnie (2020) uznawana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny. Wyróżnia on dwa podgatunki^[4].

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżniono dwa podgatunki H. smithii^[4]^[5]:

jaskółka rdzawogłowa (H. s. smithii) – Czarna Afryka – od Senegalu, południowego Mali i centralnego Wybrzeża Kości Słoniowej na wschód po centralny i południowo-wschodni Sudan, Sudan Południowy, Etiopię i Somalię, dalej na południe po północną Namibię, północną Botswanę i północno-wschodnie RPA^[3]
jaskółka drutosterna (H. s. filifera) – południowy Uzbekistan i południowy Tadżykistan, Afganistan, Pakistan, Indie, południowo-zachodni Nepal, Mjanma, północna Tajlandia, Laos, Kambodża i centralny Wietnam^[3]

Morfologia

Długość ciała wynosi 14–21 cm; masa ciała 9–17 g^[3]. Wierzch ciała błyszcząco niebieskoczarny, kuper rudy, w ogonie widnieją długie widełki. Spód rdzawy z białą maską i górną częścią piersi^[6].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia jaskółki rdzawogłowej są obszary trawiaste, sawanna, otwarte obszary leśne, tereny przecinki, obszary upraw i siedliska ludzkie^[3]. Poluje na owady w powietrzu, niekiedy z innymi jaskółkami, na przykład szarorzytką (Pseudhirundo griseopyga) i jaskółką abisyńską (Hirundo abyssinica). Zjada m.in. chrząszcze, pluskwiaki, motyle i muchówki^[7].

Lęgi

Jaskółka rdzawogłowa jest monogamiczna, gniazduje samotnie. Gniazdo budują oba ptaki z pary, zajmuje im to około tygodnia. Ma formę płytkiego kubeczka zbudowanego z kawałków błota i wyściełanego łodygami, źdźbłami traw i pierzem. Zwykle jaskółki umieszczają je na obiekcie pochodzenia antropogenicznego. To samo gniazdo używane jest kilka sezonów, ptaki naprawiają swoją konstrukcję przed złożeniem jaj. W zniesieniu jest ich 2–4, wysiaduje je samica przez 14–19 dni. Przez kilka pierwszych dni życia z pisklętami przebywa samica. Młode są karmione przez oba ptaki z pary. Po 15–24 dniach opuszczają gniazdo, ale jeszcze 3–4 tygodnie śpią w nim, prawdopodobnie aż do złożenia następnych jaj^[7].

Status

IUCN uznaje jaskółkę rdzawogłową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). BirdLife International uznaje trend populacji za rosnący^[8].

Przypisy

↑ Hirundo smithii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Hirundo smithii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Turner, A.: Wire-tailed Swallow (Hirundo smithii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-16)].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Swallows. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-01]. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Hirundininae Rafinesque, 1815 - jaskółki (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-01].
↑ Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
↑ ^a ^b Hirundo smithii (Wire-tailed swallow). Biodiversity Explorer. [dostęp 2019-11-26].
↑ Wire-tailed Swallow Hirundo smithii. BirdLife International. [dostęp 2021-01-01].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Hirundo smithii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Hirundo smithii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[hbwa-3] Turner, A.: Wire-tailed Swallow (Hirundo smithii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-16)].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Swallows. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-01]. (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Hirundininae Rafinesque, 1815 - jaskółki (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-01].

[gosler-6] Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

[biod-7] Hirundo smithii (Wire-tailed swallow). Biodiversity Explorer. [dostęp 2019-11-26].

[birdlife-8] Wire-tailed Swallow Hirundo smithii. BirdLife International. [dostęp 2021-01-01].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]