Kaplicznik (Wzgórza Trzebnickie)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kaplicznik
Kapliczne Wzgórze
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Położenie

Trzebnica

Pasmo

Wzgórza Trzebnickie, Grzbiet Trzebnicki, Pasmo Farnej Góry

Wysokość

244,0 m n.p.m.

Położenie na mapie Trzebnicy
Mapa konturowa Trzebnicy, na dole nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kaplicznik”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kaplicznik”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kaplicznik”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kaplicznik”
Położenie na mapie gminy Trzebnica
Mapa konturowa gminy Trzebnica, na dole nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kaplicznik”
51°17′41″N 17°03′01″E/51,294722 17,050278

Kaplicznik, Kapliczne Wzgórze – wzniesienie (wzgórze) położone w Paśmie Farnej Góry, należącym do Wzgórz Trzebnickich. Jego wysokość bezwzględna wynosi 244,0 m n.p.m. Wzgórze znajduje się na terenie miasta Trzebnica przy jego południowej granicy, w powiecie Trzebnickim, województwie dolnośląskim.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wzgórze Kaplicznik położone jest w Paśmie Farnej Góry, nazywanym także Pasmem Północnym, w obrębie Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[2][3]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Kaplicznik – Grzbiet Trzebnicki (indeks 318.444)[2][4]. Pod względem podziału administracyjnego jest ono położone na terenie miasta Trzebnica przy jego południowej granicy, w powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[5][6][7]. Na zachód od wierzchołka przebiega ulica Wrocławska[8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Wysokość bezwzględna na jakiej położony jest wierzchołek wzniesienia wynosi 244,0 m n.p.m.[9] (240,0 m n.p.m.[10][11], 255,0 m n.p.m.[12][13]). Na znajduje się kaplica[1][14][15][16] (kaplica przydrożna z XVIII-XIX wieku[17]) – Kaplica św. Jadwigi[9][15][17], która jako zabytek objęta jest ochroną w ramach wojewódzkiej ewidencji zabytków[17][18][19] i stacja Dużej Ścieżki Świętej Jadwigi Śląskiej[12][14]. Wzniesienie wskazywane jest także jako punkt widokowy na miasto oraz okoliczne wzgórza i wąwozy[14], sady[14][13] (tzw. Sady Trzebnickie[1][20]) oraz lasy, przede wszystkim bukowe[14][21] (Las Bukowy[21]). Samo miejsce bywa określane jako urokliwe[14]. Przez wzniesienie wytyczono szlaki turystyczne, w tym szlaki piesze i szlaki rowerowe[22].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Na wzgórzu znajduje się Kaplica św. Jadwigi (j. niem. St. Hedwigs-Kapelle[23]) z XVIII w.[24] i stacja Dużej Ścieżki Świętej Jadwigi Śląskiej. W okolicach Kaplicy św. Jadwigi nagrywane były pierwsze sceny do filmu „Popiół i diament”[24] oraz serialu telewizyjnego „Czterej pancerni i pies” w odcinku pod tytułem „Rozstajne drogi”[13][25].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa własna wzniesienia – Kaplicznik[6][26][27] – jest nazwą urzędową, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie zarządzenia wydanego przez Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 marca 1954 r., nr 70, ogłoszonego w Monitorze Polskim z 1954 r. nr 38, poz. 516, a także polskiej mapy topograficznej w skali 1:10 000. Odnosi się ona do ukształtowania terenu określonego jako wzgórze, wzniesienie. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 176801, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.176801. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego wzniesienia: szerokość geograficzna – 51°17'41" N, długość geograficzna – 17°03'01" E. Nazwa została ujęta w wymienionym rejestrze dnia 27.02.2015 r. Oprócz wymienionej nazwy rejestr ten wymienia także nazwę oboczną – Kapliczne Wzgórze[6][27]. Tę drugą nazwę można spotkać w publikacjach i różnych opracowaniach[1][9][28]. Na niektórych niemieckich mapach historycznych można odnaleźć historyczną, niemiecką nazwę tego wzgórza, gdzie podawana jest jako Kapellen-Berge[29].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  2. ↑ a b c Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  3. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  4. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  5. ↑ GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  6. ↑ a b c PRNG 2023 ↓, PRNG: 176801.
  7. ↑ UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  8. ↑ SIP Trzebnica 2023 ↓, Dane ewidencyjne: Ulice.
  9. ↑ a b c Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 41, 84.
  10. ↑ Mapa Turystyczna 2023 ↓, Wzgórza Trzebnickie.
  11. ↑ SIP Trzebnica 2023 ↓, OpenStreetMap.
  12. ↑ a b Gmina Trzebnica 2023 ↓, Duża Ścieżka Świętej Jadwigi Śląskiej.
  13. ↑ a b c SSEMP 2023 ↓, Trzebnica.
  14. ↑ a b c d e f Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 41.
  15. ↑ a b Kobielska i in. 2009 ↓, s. 145.
  16. ↑ SIP Trzebnica 2023 ↓, Geoportal-TOPO.
  17. ↑ a b c WUOZ 2022 ↓, arkusz: g.Trzebnica, wiersz 540 (Trzebnica poz. 7).
  18. ↑ NID geoportal 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_MA.2721.
  19. ↑ NID zabytek.pl 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_MA.2721.
  20. ↑ Żmuda i in. 2000 ↓, s. 26-27 (mapa).
  21. ↑ a b Olctus 2014 ↓, mapa.
  22. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 111, 145-147.
  23. ↑ Kaplica św. Jadwigi. St. Hedwigs-Kapelle. polska-org.pl. [dostęp 2023-07-31]. (pol.).
  24. ↑ a b Kapliczka św. Jadwigi. turystyka.trzebnica.pl. [dostęp 2023-07-31]. (pol.).
  25. ↑ Bąk 2022 ↓, Ciekawostki Trzebnica.
  26. ↑ GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
  27. ↑ a b pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, PRNG 176801 (Kaplicznik).
  28. ↑ Żmuda i in. 2000 ↓, s. 26-27 (mapa), okładka tylna s. wewn..
  29. ↑ UMWD 2023 ↓, Mapy historyczne: Messtischblatt 1905-1944.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaplicznik_(Wzgórza_Trzebnickie)&oldid=70959733”