Karol Kot (morderca)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Szczepan Kot
Wampir z Krakowa
Data i miejsce urodzenia

18 grudnia 1946
Kraków

Data i miejsce śmierci

16 maja 1968
Mysłowice

Przyczyna śmierci

powieszenie

Karol Szczepan Kot, znany również jako Wampir z Krakowa (ur. 18 grudnia 1946 w Krakowie, zm. 16 maja 1968 w Mysłowicach[1]) – polski morderca, oskarżony o zamordowanie 2 osób, 10 prób zabójstwa oraz 4 podpalenia. W społeczności rodzinnego Krakowa swoimi zbrodniami wywołał strach w latach 60. XX wieku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ulica Meiselsa w Krakowie, przy której mieszkał Karol Kot

Wywodził się z inteligenckiej rodziny. Mieszkał z rodzicami na krakowskim Kazimierzu, w kamienicy nr 2 przy ul. Meiselsa[2]. Był uczniem Technikum Energetycznego przy ul. Loretańskiej w Krakowie. Cechowało go zamiłowanie do broni palnej, wojska i strzelectwa. Był najlepszym strzelcem w sekcji strzeleckiej Klubu Sportowego Cracovia[3].

We wrześniu 1964 roku Kot wszedł do kościoła sercanek przy ul. Garncarskiej 24 w Krakowie i dźgnął bagnetem modlącą się tam kobietę, po czym uciekł. Ofiara początkowo nie poczuła, że została zraniona, o czym zorientowała się w domu, z którego wezwała pomoc. Również kolejnymi zaatakowanymi były starsze kobiety, a następnie dzieci. Właśnie zabójstwo dziecka, które poszło pozjeżdżać na sankach, a potem próba zabójstwa drugiego, siedmioletniej dziewczynki[4], doprowadziły do ujęcia Kota. Jego znajoma poszła na milicję[5]. Karol Kot został oskarżony o zamordowanie 2 osób (77-letniej[6] Marii Plichty w klasztorze prezentek przy ul. św. Jana oraz 11-letniego Leszka Całka przy kopcu Kościuszki)[3], 10 prób zabójstwa (w tym 6 przez otrucie) oraz 4 podpalenia. Lekarze psychiatrzy (w tym Wanda Półtawska)[7] badający mordercę orzekli jego poczytalność i działanie z pełną świadomością.

W czasie śledztwa milicja popełniła wiele kuriozalnych, niewyjaśnionych często do dzisiaj błędów, np. nie wykorzystała rysopisu podanego przez pierwszą z ofiar. Po ataku nożem na dziewczynkę przy ul. Jana III Sobieskiego Karola Kota widział przejeżdżający taksówkarz. Jak później się okazało, trafnie go opisał. Milicja jednak zlekceważyła jego zeznania[2].

Po ujęciu 14 lipca 1966 r., a więc kilka tygodni po maturze, przyznał się do popełnionych przestępstw, opisując przebieg zbrodni[8]. W trakcie śledztwa bez ogródek opisywał popełniane zbrodnie, nie krył również swoich morderczych planów i zamiarów, chełpiąc się swoim zamiłowaniem do krwi i uśmiechając na zdjęciach z wizji lokalnych. Jak sam mówił, pierwszy raz krwi spróbował w rzeźni podczas wakacji w Pcimiu wiele lat wcześniej. Zeznanie z akt milicji:

Z rodzicami jeździłem na wakacje do Pcimia (to taka dziura pod Myślenicami). Było nudno, chodziłem więc do tamtejszej rzeźni i asystowałem przy zabijaniu cieląt. Lubiłem ten widok i w końcu zasmakowałem w ciepłej krwi.

Wyrok ogłoszono 14 lipca 1967 roku. Kot został uznany za winnego i skazany na karę śmierci. W wyniku odwołania 22 listopada 1967 roku Sąd Najwyższy, jako sąd II instancji, zamienił karę śmierci na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Z możliwości wniesienia rewizji nadzwyczajnej skorzystał jednak Prokurator Generalny. Skutkiem tej interwencji 11 marca 1968[9] (pojawia się też data 17 marca 1968)[10] roku skazano „krakowskiego wampira” na karę śmierci przez powieszenie i bezterminową utratę honorowych praw obywatelskich. Morderca został stracony zgodnie z wyrokiem 16 maja 1968 r. Według medialnych relacji, podczas sekcji jego zwłok stwierdzono rozległy guz mózgu[11]. Według książki Semczuka jest to nieprzekonujące. Od czasu wykonania kary do odebrania zwłok w zakładzie pogrzebowym minęły 2 godziny. W tym czasie sekcja zwłok miałaby nie być możliwa, ponadto miano nie stosować takich procedur dla osób, na których wykonano wyrok śmierci, a także nie zaprezentowano żadnego oficjalnego dokumentu potwierdzającego przeprowadzenie sekcji[12].

Odwołania w kulturze[edytuj | edytuj kod]

W nawiązaniu do wydarzeń z udziałem Kota poeta Marcin Świetlicki napisał wiersz Karol Kot („wziąłem duży rozmach/i ściąłem jednocześnie/chłopca/śnieg/powietrze/swój kręgosłup/łodygę”). Poza tym sylwetka mordercy przewija się przez powieść Świetlickiego Dwanaście.

W 2008 roku kanał Discovery Historia wyprodukował i wyemitował odcinek serialu dokumentalnego Seryjni mordercy zatytułowany „Był sobie chłopiec” autorstwa Anety Chwalby i Macieja Muzyczuka poświęcony postaci Kota.

W 2011 roku Marcin Koszałka zapowiedział, iż planuje realizację filmu, którego bohaterem będzie „wampir z Krakowa”. Czerwony pająk, debiutancki długometrażowy film fabularny w reżyserii Koszałki[13] dofinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej[14] miał swoją międzynarodową premierę 6 lipca 2015 podczas Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach, gdzie był pokazywany w konkursie głównym. Na ekrany polskich kin wszedł 27 listopada 2015. Główną rolę zagrał Filip Pławiak[15]. Film nie przedstawia jednak prawdziwej historii Karola Kota, a jest tylko luźno inspirowany jego postacią.

W 2022 historia Karola Kota została przedstawiona w serialu dokumentalnym TVP Historia "Polscy. Seryjni...".

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • Władysław Mazurkiewicz – krakowski seryjny morderca
  • Charles Whitman – sekcja mózgu Whitmana ujawniła złośliwy guz w okolicy ciała migdałowatego, odpowiedzialnego za odczuwanie agresji i lęku

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wampir i psychoza strachu w Krakowie. Ciekawostki o Krakowie, 2012. [dostęp 2013-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
  2. a b Kryminalny Kraków w jeden dzień. dziennikpolski24.pl, 7 października 2011. [dostęp 2018-04-23].
  3. a b Marcin Banasik, Chłopiec o niewinnym obliczu, którego od dziecka fascynowały noże i zabijanie, „Nasza Historia” nr 3 (16), marzec 2015.
  4. „Dziennik Polski”, 6898, 15 kwietnia 1966 [dostęp 2023-07-16].
  5. Maja Staniszewska, „Czerwony Pająk”. Historia Wampira z Krakowa na ekranach kin [online], metro.gazeta.pl, 22 listopada 2015 [dostęp 2024-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-11] (pol.).
  6. Spotyka się również informację o wieku 86 lat.
  7. „Przegląd”: chodzi o historię, nie o trupy.
  8. Marcin Banasiak: Chłopiec, który zbudził wampira (2). Dziennik Polski, 2011.
  9. Dziennik Polski 12 III 1968 [online], mbc.malopolska.pl [dostęp 2022-04-07].
  10. Marcin Banasik, Chłopiec o niewinnym obliczu, którego od dziecka fascynowały noże i zabijanie, „Nasza Historia” nr 3 (16), marzec 2015.
  11. Magdalena Mania: Kiedy mózg morduje (3). Gazeta Wyborcza, 2010. [dostęp 2012-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)].
  12. Przemysław Semczuk, M jak morderca: Karol Kot – wampir z Krakowa, Warszawa: Świat Książki, 2019, s. 276, ISBN 978-83-8139-244-0, OCLC 1088998082 [dostęp 2019-05-25].
  13. Urszula Wolak: Koszałka zadebiutuje filmem o krakowskim mordercy. gazetakrakowska.pl, 2011-08-09. [dostęp 2012-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-18)]. (pol.).
  14. Projekty dofinansowane – Sesja 1/2012 – Filmy fabularne – Priorytet 3. Polski Instytut Sztuki Filmowej. [dostęp 2012-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-03)]. (pol.).
  15. Czerwony pająk. Internetowa Baza Filmu Polskiego. [dostęp 2015-11-19]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bogusław Sygit: Kto zabija człowieka – najgłośniejsze procesy w powojennej Polsce. Wydawnictwo Prawnicze, 1989. ISBN 978-83-219-0469-6.
  • Andrzej Snopkowski: Trzy wyroki. Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982. ISBN 83-03-00170-1.
  • Maria Osiadacz: Sąd orzekł…. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Janusz Maciej Jastrzębski: Bestie. Zbrodnie i kary. PROFI, 2007. ISBN 83-87861-04-9.
  • Jerzy Lewiński (Red.), „Kraków pod ciemną gwiazdą”, Agora SA, Warszawa 2016, ISBN 978-83-268-2420-3.
  • Film dokumentalny „Maturzysta” z cyklu reportaży TVP2 § 148 Kara śmierci

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]