Kazimierz Chłapowski (1832–1916)

Kazimierz Chłapowski
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1832 ; Turwia
Data i miejsce śmierci	5 marca 1916 ; Poznań
	deputowany do Reichstagu; kadencja V i VI
Okres	od 1881; do 1887
	członek pruskiej Izby Panów
Okres	od 1902; do 1916
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Chłapowski
	; zdjęcie ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu
	; Dryja, odmiana barona cesarstwa
	baron
Rodzina	Chłapowscy herbu Dryja
Ojciec	Dezydery Chłapowski (1788-1879)
Matka	Antonina Grudzińska (1794-1857)
Żona	Anna z Chłapowskich (1843–1919)
Dzieci	Stanisław Chłapowski (1863-1929), Kazimierz Chłapowski (1872-1923), Mieczysław Chłapowski (1874-1939), Marian Chłapowski (1885-1932),Maria Krasicka (1866-1932), Zofia Korwin-Szlubowska (1869-1961), Józefa Popiel (1870-1945), Ludwika Chłapowska (1877-1939)
Rodzeństwo	Stanisław Chłapowski (1821-1902), Tadeusz Chłapowski (1824-1879), Zofia Koźmian (1824-1853)

Kazimierz Chłapowski, baron herbu Dryja (ur. 24 grudnia 1832 w Turwi, zm. 5 marca 1916 w Poznaniu) – ziemianin, polski działacz gospodarczy i polityk konserwatywny, poseł do niemieckiego Reichstagu oraz członek pruskiej Izby Panów

Życiorys

Ukończył Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu^[1] oraz szkołę wojskową w Berlinie^[2]. Odbył podróż edukacyjną po Anglii i Francji, zapoznając się z nowymi metodami gospodarowania w rolnictwie^[1]. W Kopaszewie koło Kościana prowadził wzorowe gospodarstwo^[3], wielokrotnie otrzymując nagrody na wystawach krajowych i międzynarodowych za pochodzące z niego produkty^[1]. Był zamiłowanym sadownikiem. Działał w Centralnym Towarzystwie Gospodarczym, kółkach rolniczych, przewodniczył Towarzystwu Rolniczemu w powiecie kościańskim. Członek korespondent Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1872–1892)^[4].

W działalności politycznej był związany ze emigracyjnym środowiskiem katolickim, z którym kontakt nawiązał jeszcze w Paryżu. Jego dwór w Kopaszewie był ogniskiem życia katolicko-polskiego oraz miejscem zamieszkania wielu byłych emigrantów. Był organizatorem pielgrzymki polskiej do Watykanu w 1877 roku, która miała stanowić manifestację polskiej walki o własną kulturę, której chrześcijaństwo i związki z papiestwem były istotnym elementem^[2]. W r. 1881 znowu poprowadził poznańską pielgrzymkę do Rzymu,Od 1895 członek prezydium Sodalicji Mariańskiej w Poznaniu^[1]. Aktywnie walczył o powrót jezuitów do Wielkopolski. Wspólnie z żoną hojnie uposażył kościański klasztor Sióstr Miłosierdzia^[2]. Po śmierci swego szwagra Jana Koźmiana i Kajetana Piotra Morawskiego był uważany za czołową postać tzw. obozu ultramontańskiego. Głosił konieczność bezwzględnego posłuszeństwa Kościołowi, a walkę narodową popierał o tyle o ile była popierana przez Kościół. Stąd szerzej zaangażował się w życie polityczne dopiero w okresie Kulturkampfu. Zorganizował wówczas w Poznaniu, Gnieźnie i Toruniu szereg wieców katolickich^[1]. W latach 1881–1887 był deputowanym do niemieckiego Reichstagu V i VI kadencji, gdzie był członkiem Koła Polskiego^[3]^[5]. W październiku 1881 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Krobia (Kröben), zdobywając 66,73% głosów; wygrał także powtórnie w październiku 1884 roku, uzyskując 65,77% głosów^[6]. Po śmierci brata Stanisława od 1902 zasiadał w pruskiej Izbie Panów. W Izbie działał na rzecz obrony polskich interesów narodowych, występując m.in. przeciw dodatkom kresowym dla urzędników pruskich (1903) oraz ustawom wywłaszczeniowym (1908)^[1]. W listopadzie 1912 przewodniczył także wielkiemu wiecowi protestacyjnemu przeciw wywłaszczeniu w Inowrocławiu. Swoje stanowisko w sprawach politycznych wielokrotnie prezentował artykułach w "Kurierze Poznańskim", "Czasie" i "Dzienniku Poznańskim". Wzywał do solidarności społeczeństwa na gruncie polityki polsko-katolickiej, opowiadał się za sojuszem taktycznym z niemiecką partią Centrum. Występując w obronie godności narodowej przestrzegał zarazem przed drażnieniem władz pruskich^[1]. Był zdecydowanym przeciwnikiem pojedynków, w tym celu założył a następnie stanął na czele Ligę obrony czci i honoru zwalczającej pojedynki. W tym celu wydał także dwie broszury "O pojedynkach" (1902) i "Pojedynki a Liga ku ochronie czci i honoru" (1911)^[1].

Miał zainteresowania historyczno-wojskowe, m.in. ogłosił drukiem pamiętniki swego ojca.

Umarł po ciężkiej chorobie, na raka żołądka.

Odznaczony

W 1883 otrzymał komandorię orderu Grzegorza Wielkiego za zasługi dla Kościoła^[1].

Rodzina i życie prywatne

Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Był najmłodszym synem Dezyderego i Antoniny z Grudzińskich. Miał rodzeństwo: braci Stanisława (1821-1902), Tadeusza (1824-1879) oraz siostry Zofię (1824-1853), żonę Jana Koźmiana (1814-1877) i Józefę (1838-1894), późniejszą zakonnicę Sacré-Coeur w Poznaniu^[7]. 16 lipca 1862 w Czerwonej Wsi koło Kościana ożenił się z Anną Chłapowską herbu Dryja (1843–1919). Mieli czterech synów: Stanisława (1863-1929), posła na Sejm II RP Kazimierza (1872-1923), Mieczysława (1874-1939) i Mariana (1885-1932) oraz cztery córki: Marię (1866-1932) żonę Ksawerego Franciszka Krasickiego (1853-1915), Zofię (1869-1961), żonę Bronisława Korwin-Szlubowskiego (1855-1939), Józefę (1870-1945), żonę Wacława Chościak-Popiela (1879-1940) i Ludwikę (1877-1939)^[8].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Witold Jakóbczyk, Chłapowski Kazimierz (1832-1916), Polski Słownik Biograficzny t. 3, Kraków 1937, s. 304-305
↑ ^a ^b ^c KAZIMIERZ CHŁAPOWSKI W STULECIE ŚMIERCI - Kopaszewska Droga Krzyżowa - online [10.04.2020]
↑ ^a ^b Stefan Jankowiak, Kazimierz Chłapowski, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981,
↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1872, s. 501; 1873, s. 517; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 550; 1878, s. 538; 1879, s. 534; 1880, s. 541; 1881, s. 558; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 545; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 638;
↑ Deutscher Parlaments-Almanach, 15. wydanie, Leipzig 1884, s. 132;
↑ Chłapowski, Kazimierz (Casimir von Chlapowski), - PORTA POLONICA - online [10.04.2020]
↑ KrzysztofK. Morawski KrzysztofK., Wspommienia z Turwi, Kraków: Wydaw. Literackie, 1981, s. 69, ISBN 978-83-08-00401-2 [dostęp 2024-05-24] .
↑ Kazimierz bar. (primog.) Chłapowski z Chłapowa h. Dryja - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [10.04.2020]

Bibliografia

Witold Jakóbczyk, Chłapowski Kazimierz (1832-1916), Polski Słownik Biograficzny t. 3, Kraków 1937, s. 304-305
Stefan Jankowiak, Kazimierz Chłapowski, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981, ISBN 83-01-02722-3

Linki zewnętrzne

Kazimierz Chłapowski – publikacje w bibliotece Polona

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Witold Jakóbczyk, Chłapowski Kazimierz (1832-1916), Polski Słownik Biograficzny t. 3, Kraków 1937, s. 304-305

[:2-2] KAZIMIERZ CHŁAPOWSKI W STULECIE ŚMIERCI - Kopaszewska Droga Krzyżowa - online [10.04.2020]

[:1-3] Stefan Jankowiak, Kazimierz Chłapowski, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981,

[4] Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1872, s. 501; 1873, s. 517; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 550; 1878, s. 538; 1879, s. 534; 1880, s. 541; 1881, s. 558; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 545; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 638;

[5] Deutscher Parlaments-Almanach, 15. wydanie, Leipzig 1884, s. 132;

[6] Chłapowski, Kazimierz (Casimir von Chlapowski), - PORTA POLONICA - online [10.04.2020]

[7] KrzysztofK. Morawski KrzysztofK., Wspommienia z Turwi, Kraków: Wydaw. Literackie, 1981, s. 69, ISBN 978-83-08-00401-2 [dostęp 2024-05-24] .

[8] Kazimierz bar. (primog.) Chłapowski z Chłapowa h. Dryja - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [10.04.2020]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]