Kościół św. Bartłomieja w Morawicy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Bartłomieja Apostoła
w Morawicy
A-164 z 22 stycznia 1970[1]
kościół parafialny w Morawicy
Ilustracja
Kościół św. Bartłomieja i cmentarz parafialny w Morawicy (2019)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

32-084 Morawica 5

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Bartłomieja

Położenie na mapie gminy Liszki
Mapa konturowa gminy Liszki, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Morawicy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Morawicy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Morawicy”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja Apostoław Morawicy”
Ziemia50°04′42,38″N 19°45′07,16″E/50,078440 19,751990
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół św. Bartłomieja Apostoła – rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w powiecie krakowskim, w gminie Liszki, w Morawicy.

Obiekt w skład którego wchodzi: kościół, plebania, dzwonnica, ogrodzenie oraz wzgórze kościelne (dawne zamkowe) wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1743 roku stary kościół rozebrano i do 1748 na jego miejscu zbudowano obecny. Kościół stoi na fundamentach dawnego zamku Toporczyków-Tęczyńskich. Fundatorami byli August Aleksander Czartoryski i jego żona Zofia z Sieniawskich, a architektem był Franciszek Placidi[2]. Konsekrowany w roku 1755 przez biskupa Andrzeja Stanisława Załuskiego. Obok kościoła znajduje się kaplica rodziny Szybalskich z XIX wieku. Na cmentarzu m.in. kaplica Radziwiłłów z XIX wieku i grób kapitana Mieczysława Medweckiego[3].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Kościół późnobarokowy, murowany, orientowany, jednonawowy. Do prezbiterium nakrytego sklepieniem żaglastym, zamkniętego półkolistą apsydą, dobudowano jednakowe przybudówki przeznaczone na skarbiec i zakrystię[4]. Nawa nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami na gurtach[5]. Wewnątrz wokół świątyni, nad kapitelami biegnie gzyms ze stojącą na nim żelazną balustradą[3].

Wystrój i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

  • w fasadzie portal z czarnego marmuru dębnickiego z herbami fundatorów[5];
  • ołtarze późnobarokowe zdobione snycerką o motywach regencyjnych, prawdopodobnie projektu Franciszka Placidiego[5];
  • obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z sukienkami z XVII wieku, według tradycji pochodzący z kaplicy zamku Tenczyn[5];
  • ornaty z XVII i XVIII wieku[5];
  • barokowa chrzcielnica z marmuru dębnickiego, z 2 połowy XVII wieku nakryta ozdobną czaszą, o wyglądzie kielicha (zobacz), autorstwa Zielaskiego[3];
  • szafka w ścianie (zobacz), w której dawniej były przechowywane oleje święte do chrztu i namaszczenia chorych[3];
  • ambona późnobarokowa[3].

Dzwonnica[edytuj | edytuj kod]

Wolno stojąca, murowana dzwonnica parawanowa w kształcie arkady z czasu budowy kościoła, z dzwonami „Jan” z 1726 roku, oraz „Maria” i „Bartłomiej” z 1975 roku[3][4].

Plebania[edytuj | edytuj kod]

W 1666 roku jedną z partii zamku w Morawicy zaadaptowano na plebanię i częściowo przebudowano po 1871. Pod murowanym, dwupiętrowym budynkiem zachowały się wykute w litej skale podziemne chodniki umożliwiające ucieczkę podczas oblężenia[6]. Na parterze trzy izby sklepione kolebkowo. W budynku znajduje się tablica fundacyjna z 1666 roku, oraz portrety Augusta Aleksandra Czartoryskiego z połowy XVIII wieku i Zofii z Czartoryskich Lubomirskiej z początku XIX wieku[3][5].

Obiekty wpisane do rejestru zabytków
Kościół, wnętrze
Plebania
Ogrodzenie
Dzwonnica

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. ↑ Sztuka Krakowa 1978 ↓, s. 392.
  3. ↑ a b c d e f g Strona parafii ↓.
  4. ↑ a b Krasnowolski 2013 ↓, s. 200.
  5. ↑ a b c d e f Kornecki 2013 ↓, s. 84.
  6. ↑ Kornecki 2013 ↓, s. 51.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
  • Strona parafii. parafia.morawica.net. [dostęp 2017-05-17].
  • Marian Kornecki: Sztuka Sakralna. Kraków: Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, 2013.
  • Sztuka Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Bartłomieja_w_Morawicy&oldid=72138466”