Kornel Michejda

Kornel Michejda

Data i miejsce urodzenia	26 października 1887 Bystrzyca
Data i miejsce śmierci	5 listopada 1960 Kraków
profesor nauk medycznych
Specjalność: chirurgia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	14 lutego 1914
Profesura	1930
Polska Akademia Umiejętności
Status	członek korespondent
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Wileński Akademia Medyczna w Gdańsku
Odznaczenia

Grób Kornela Michejdy na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Cieszynie

Kornel Michejda (ur. 26 października 1887 w Bystrzycy, zm. 5 listopada 1960) – polski chirurg, profesor na Uniwersytecie Wileńskim (1922–1939), Akademii Medycznej w Gdańsku, Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie Akademii Medycznej w Krakowie.

Życiorys

Jego rodzicami byli Karol Michejda i Maria z Szołtysów. Po ukończeniu w 1905 roku gimnazjum w Cieszynie studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, 14 lutego 1914 roku uzyskał pod kierunkiem prof. Bronisława Kadera tytuł doktora wszech nauk lekarskich.

W czasie I wojny światowej był ochotnikiem w stopniu majora rezerwy, pracował w wojskowym szpitalu garnizonowym. Od października 1920 roku pełnił funkcję tymczasowego kierownika Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, siedem miesięcy później ustąpił z tego stanowiska, jego następcą był Maksymilian Rutkowski. Od 1922 roku mieszkał w Wilnie, gdzie był profesorem chirurgii na Uniwersytecie Stefana Batorego, równocześnie został profesorem nadzwyczajnym. W 1930 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, przez dwie kadencje był dziekanem Wydziału Lekarskiego, był redaktorem czasopisma „Polski Przegląd Chirurgów”, autor wielu prac. W lipcu 1939 roku zorganizował we Lwowie ostatni przed II wojną światową Zjazd Chirurgów Polskich podczas którego został wybrany na prezesa Towarzystwa Chirurgów Polskich.

Po zamknięciu Uniwersytetu Stefana Batorego w grudniu 1939 roku pracował jako chirurg w szpitalach na Wileńszczyźnie. W marcu 1945 roku podczas wysiedlania Polaków z Ziemi Wileńskiej wyjechał do Lublina, krótki czas mieszkał w Łodzi, a następnie w Katowicach, gdzie kierował oddziałem chirurgicznym w Szpitalu Miejskim. Po utworzeniu w październiku 1945 roku Akademii Medycznej w Gdańsku został tam skierowany, gdzie przekształcił tworzony oddział chirurgiczny w I Klinikę Chirurgiczną. Pełnił tam funkcję pierwszego dziekana Wydziału Lekarskiego, w 1946 roku był organizatorem pierwszego powojennego Zjazdu Chirurgów Polskich. Został powołany przez Główną Komisję do Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce jako biegły podczas procesów norymberskich, swoje wnioski zebrał w obszernym raporcie dotyczącym doświadczeń na ludziach. W 1948 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie został nominowany na stanowisko kierownika II Kliniki Chirurgicznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1950–1953 był pierwszym rektorem utworzonej w Krakowie Akademii Medycznej, prowadził wówczas badania naukowe nad chirurgią żołądka i jelita grubego. W 1957 roku zwrócił się z prośbą do rektora Akademii Medycznej o odwołanie z funkcji kierownika i przejście w stan spoczynku.

Podczas okupacji hitlerowskiej pomagał Żydom i ukrywał przed Niemcami swoich kolegów Żydów, anatoma Michała Reichera i okulistę Ignacego Abramowicza. W uznaniu tych zasług w 1992 roku przyznano mu pośmiertnie tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Dorobek naukowy

W latach 1919–1921 opracował modyfikację operacji Albee’ego podczas leczenia gruźlicy kręgosłupa poprzez przeszczep z grzebienia kości goleniowej. Autor wielu prac. Opublikował m.in. Diagnostykę chirurgiczną, głównie z zakresu chirurgii jamy brzusznej. Propagator szybszego wykrywania nowotworów.

Swoje wspomnienia zawarł w autobiografii pt. Wspomnienia chirurga (Wydawnictwo Literackie, 1986, ISBN 83-08-01551-4, z przedmową i w opracowaniu jego syna, Andrzeja Michejdy).

Członkostwo

• Towarzystwo Chirurgów Polskich;
• Międzynarodowe Towarzystwo Chirurgiczne;
• Towarzystwo Ortopedów Polskich;
• Wileńskie Towarzystwo Naukowo-Lekarskie.
• Polska Akademia Umiejętności, od 1946 członek korespondent.

Odznaczenia

W 1929 roku został odznaczony Orderem Świętego Sawy. Uchwałą Rady Państwa z dnia 22 lipca 1953 r. „Za zasługi w pracy dydaktycznej i naukowej w dziedzinie medycyny” odznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 19 lipca 1946 roku nadano mu Krzyż Oficerski tego orderu.

Bibliografia

• Mała encyklopedia medycyny PWN, PiotrP. Kostrzewski (red.), JanuszJ. Ziółkowski (red.), PiotrP. Andziak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, ISBN 83-01-12729-5, OCLC 749426940 .brak strony (książka)
• "Czy wiesz kto to jest?", praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej Warszawa 1938, tom I s. 483;
• Szymon Pietruszka, Michał Natkaniec, Paweł Kuczia, Maciej Wybraniec "Życie i działalność profesora Kornela Michejdy" Studenckie Koło Naukowe II Katedry Chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. skn.czerwonachirurgia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-09)].;
• J. Zieliński, A. Kopacz, W.J.Kruszewski "Kornel Michejda - prekursor powojennej chirurgii gdańskiej" Ann. Acad. Med. Gedan. 2006, 36, s. 241-250. annales.gumed.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]..

Zobacz też

• Historia medycyny w Gdańsku