Kosorowice
50°34′15″N 18°02′56″E/50,570833 18,048889
| wieś | |
 Fragment miejscowości przed 1935 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
151–187 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
859[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-050[3] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0503959 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
Położenie na mapie gminy Tarnów Opolski  | |
| 50°34′15″N 18°02′56″E/50,570833 18,048889[1]
| |
| Strona internetowa | |
Kosorowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Kossorowitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Tarnów Opolski.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.
W miejscowości znajdują się m.in.: kościół parafialny pw. św. Jana Nepomucena, szkoła podstawowa (klasy I-III, dalsza edukację uczniowie kontynuują w szkole podstawowej i gimnazjum w Tarnowie Opolskim) oraz remiza OSP, znajdująca się w KSRG.
Na terenie miejscowości działa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, do której odprowadzane są ścieki sanitarne. Oczyszczone ścieki są zrzucane do kolektora, odprowadzającego czyste wody z odwadniania kopalni zakładów wapienniczych, płynące rzeką Strugą. Oczyszczalnia obsługuje gminy Tarnów Opolski i Izbicko.
Na skraju wsi znajduje się ponor w wapieniach triasu[4]
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi pochodzi od polskiego określenia na narzędzie gospodarcze do ścinania traw "kosy"[5]. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia pierwotną nazwę wsi jako Kosorowice podając jej znaczenie "Sensenfeld" czyli "wykoszone pole"[5]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Kossorowitz[5] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Kosorowic oraz zgermanizowaną Kossorowitz[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Istnieją podania ludowe o książęcym zamku niedaleko Kosorowic. Podczas polowania księżna zgubiła bransoletkę, a uczciwym znalazcą był chłop z Kosorowic, któremu mieszkańcy zawdzięczają uwolnienie od pańszczyzny. Później był też wyróżniony kmieć nazwiskiem Gołąb, któremu książę podarował część lasu. Podanie to ma cechy prawdopodobieństwa, gdyż jest ono potwierdzone w Urbarzu z 1618 r.; według Urbarza mieszkańcy Kosorowic mieli prawo do użytkowania Tarnowca (później nieistniejącego). Wolni byli ponadto od pańszczyzny, na podstawie przywileju z 1446 r., odnowionego w 1658 r. przez burmistrza opolskiego.
W 1618 r. w miejscowości mieszkało 11 kmieci, 6 zagrodników i chałupników z rodzinami. W 1829 r. na terenie Kosorowic znajdowało się 49 budynków, w 1844 r. było 61 domów, w 1861 r. 54 domy mieszkalne i 30 gospodarstw. W 1852 r. prawie wszystkie zabudowania w miejscowości spłonęły. W 1863 r. w Kosorowicach odnotowano: 2 kowali, krawca, stolarza, szewca i murarzy.
W sierpniu 1920 r., w czasie II powstania górnośląskiego, w okolicach Kosorowic i Tarnowa wyznaczono jeden z punktów zbornych powstańców pow. opolskiego. We wsi doszło do wymiany ognia z "zielonkami", czyli policją Sipo. W potyczce stoczonej w samym centrum osady poległ młody powstaniec Pawleta ze wsi Przywory.
W plebiscycie górnośląskim (20 marca 1921 r.) zdecydowane zwycięstwo we wsi odniosła Polska. Miejscowi peowiacy opanowali Kosorowice w maju 1921 r. w trakcie III powstania górnośląskiego. Utworzono tu wówczas polską straż obywatelską. Po podziale Górnego Śląska miejscowość pozostała w Niemczech i w latach 1936-1945 nosiła nazwę Grasen.
Miejscowość należała administracyjnie do parafii w Tarnowie Opolskim i tam też uczniowie uczęszczali do szkoły. W 1930 r. w Kosorowicach znajdowały się: 2 warsztaty kowalskie, 2 karczmy, sklep towarów mieszanych, warsztat stolarski, sklep kolonialny i piekarnia, działali też: krawiec i 2 rzeźników.
Na przestrzeni lat liczba mieszkańców miejscowości kształtowała się następująco: 1783 r. – 223, 1855 r. – 354, 1900 r. – 531, 1939 r. – 687.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59004
- ↑ Narodowy Spis Powszechny 2021 [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-06-20].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 517 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strona 19. ISBN 978-83-63036-04-1.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 68, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 361.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kosiorowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 462.
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi |
|
| Przysiółek wsi |
|
