Krzywda (województwo lubelskie)
51°47′37″N 22°12′08″E/51,793611 22,202222
| wieś | |
 Dwór. Siedziba Urzędu Gminy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
21-470[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LLU |
| SIMC |
0677180[5] |
Położenie na mapie gminy Krzywda  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łukowskiego  | |
| 51°47′37″N 22°12′08″E/51,793611 22,202222[1]
| |
Krzywda – wieś w Polsce położona nad Małą Bystrzycą w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Krzywda (jest siedzibą gminy)[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0677197 | Dwór | część wsi |
| 0677205 | Działkowice | część wsi |
| 0677228 | Jasnosz | przysiółek |
| 0677211 | Zamłynie | część wsi |
Wieś stanowi sołectwo w gminie Krzywda[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1703 mieszkańców[8].
Wieś składa się z dwóch zasadniczych części rozdzielonych bagnistą doliną Małej Bystrzycy:
- starszej, północno-zachodniej, istniejącej od XV w., związanej z dawną siedzibą dziedziców
- nowszej, południowo-wschodniej, powstałej pod koniec XIX w. po wybudowaniu linii kolejowej 26 Łuków – Radom.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona na tzw. surowym korzeniu w roku 1588 przez Jana Czyszkowskiego, syna cześnika liwskiego[9].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzywda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
W roku 1939 w czasie działań obronnych w rejonie Krzywdy operowała Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga, a w istniejącym do dziś budynku stacji znajdował się tymczasowy sztab. W latach 1943, 1944 okolice Krzywdy były terenem działania partyzantki radzieckiej i polskiej (oddział Serafima Pawłowicza Aleksiejewa, ps. Serafim) – miały tu miejsce akcje wykolejania niemieckich transportów wojskowych[10].
W latach 70. XX w. tuż przy skrzyżowaniu drogi stanowiącej główną oś miejscowości z torami kolejowymi ówczesna Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” wzniosła budynek kompleksu handlowego składający się z kilku połączonych pawilonów. W zamierzeniu miały być tam dostępne dla okolicznych rolników wszelkie produkty – spożywcze i przemysłowe.
Współczesność[edytuj | edytuj kod]
Wieś ma charakter rolniczo-usługowo-przemysłowy. Przemysł spożywczy i mineralny. Z trzech stron miejscowość otaczają lasy.
W północno-zachodniej części wsi znajduje się wybudowany w roku 1921 dworek. Przed II wojną światową należał do rodziny Holnickich-Szulców. W dworku obecnie mieści się Urząd Gminy, a także filia Komisariatu Policji i Biblioteka Gminna, w parku przydworskim rosną trzy sosny wejmutki będące pomnikami przyrody oraz wiele innych cennych drzew.
W miejscowości znajdują się: Urząd Gminy, urząd pocztowy, bank spółdzielczy, ośrodek zdrowia, dom handlowy (i inne punkty handlowo-usługowe i gastronomiczne), placówka ochotniczej straży pożarnej, biblioteka gminna, posterunek policji, stacja benzynowa, rozdzielnia energetyczna, ujęcie wody głębinowej ze stacją uzdatniania i oczyszczalnia ścieków.
Placówki edukacyjne – przedszkole przy szkole podstawowej, Szkoła Podstawowa im. Marii Kownackiej, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. Obiekty rekreacyjne – boiska sportowe.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Radoryżu Kościelnym.
Ludzie urodzeni w Krzywdzie[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Adamczyk (1918–2016), rolnik, działacz związkowy, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL
- Aleksander Brzosko (1899–1941), podporucznik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari
- Jadwiga Holnicka-Szulc (1922–1944), żołnierz AK, dama Orderu Virtuti Militari
Sport[edytuj | edytuj kod]
We wsi działa powstały w 1954 roku klub piłkarski Ludowy Zespół Sportowy Unia Krzywda, który w sezonie 2023/24 występuje w bialskiej klasie okręgowej. Największym osiągnięciem piłkarzy Unii były występy w bialskopodlasko-siedleckiej klasie międzywojewódzkiej (czwarty poziom rozgrywek piłkarskich) w sezonach: 1992/93, 1993/94, 1994/95, 1995/96, 1996/97 i 1997/98 oraz w IV lidze (grupa Biała Podlaska-Lublin-Radom-Siedlce) w sezonie 1998/99, a także w lubelskiej IV lidze w sezonach: 2001/02 i 2013/14[11].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Główna ulica – ul. Łukowska -
Pawilon handlowy -
Kolejowa wieża wodna -
Bank Spółdzielczy -
Remiza straży pożarnej -
Odnowiony budynek stacji kolejowej
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 63663
- ↑ Wieś Krzywda w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-11-14], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 628 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Henryk Szczęśniak. Wola Finkowa, czyli Fiukówka. „Puls Naszego Regionu”, s. 12–13, 2003-07-11. (pol.).
- ↑ Henryk Szczęśniak – Łuków i okolice. Informator turystyczny, Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej w Siedlcach, Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej w Lublinie, 1971.
- ↑ Informacje na portalu laczynaspilka.pl
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krzywda 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 803.
- Siedziba gminy: Krzywda
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Integralne części wsi |
|
