Przejdź do zawartości

Królak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Królak
Sylvilagus
J.E. Gray, 1867[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – królak zaroślowy (S. bachmani)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

zajęczaki

Rodzina

zającowate

Rodzaj

królak

Typ nomenklatoryczny

Lepus sylvaticus Bachman, 1837 (= Lepus sylvaticus floridanus J.A. Allen, 1890)

Synonimy
Gatunki

34 gatunki (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Królak[9], króliczek[9] (Sylvilagus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Belize, Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze, Nikaragui, Kostaryce, Panamie, Kolumbii, Wenezueli, na Arubie, Curaçao, w Surinamie, Brazylii, Paragwaju, Argentynie, Boliwii, Peru i Ekwadorze[10][11][12].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 230–550 mm, długość ogona 10–74 mm, długość ucha 40–80 mm, długość tylnej stopy 67–113 mm; masa ciała 246–2700 g[11][13].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku angielski zoolog John Edward Gray na łamach The Annals and Magazine of Natural History[1]. Na gatunek typowy Gray wyznaczył królaka florydzkiego (S. floridanus).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Sylvilagus: łac. silva „las”; gr. λαγός lagos „zając”[14].
  • Hydrolagus: gr. ὑδρο- hudro- „wodny-”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; λαγoς lagos „zając”[15]. Gatunek typowy: Lepus aquaticus Bachman, 1837.
  • Tapeti: brazylijska nazwa tapeti dla królika[16]. Gatunek typowy: Lepus brasiliensis Linnaeus, 1758.
  • Praotherium: gr. πραος praos „łagodny, delikatny”; θηριον thērion „dzike zwierzę”, od θηρ thēr, θηρος thēros „zwierzę”[17]. Gatunek typowy: Praotherium palatinum Cope, 1871 (nomen dubium).
  • Limnolagus: gr. λιμνη limnē „bagno”; λαγoς lagos „zając”[18].
  • Microlagus: gr. μικρος mikros „mały”; λαγoς lagos „zając”[19]. Gatunek typowy: Lepus cinerascens[c] J.A. Allen, 1890.
  • Brachylagus: gr. βραχυς brakhus „krótki” ; λαγoς lagos „zając”[20]. Gatunek typowy: Lepus idahoensis Merriam, 1891.
  • Palaeotapeti: gr. παλαιος palaios „stary, antyczny”[21]; rodzaj Tapeti J.E. Gray, 1867. Gatunek typowy: Palaeotapeti jordani Spillmann, 1931 (species inquirenda).
  • Paludilagus: łac. palus, paludis „bagno”[22]; λαγoς lagos „zając”[23]. Gatunek typowy: Lepus palustris Bachman, 1837.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[24][13][10][9]:

Opisano również gatunki wymarłe[25]:

  1. Młodszy homonim Hydrolagus Gill, 1862 (Chondrichthyes).
  2. Nowa nazwa dla Hydrolagus J.E. Gray, 1867.
  3. Podgatunek S. bachmani.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Gray 1867 ↓, s. 221.
  2. Gray 1867 ↓, s. 224.
  3. E.D. Cope. Preliminary report on the Vertebrata discovered in the Port Kennedy Bone Cave. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 12 (86), s. 93, 1871. (ang.). 
  4. E.A. Mearns. A new subgeneeic name for the Water Hares (Hydrolagus Gray.). „Science”. New Series. 5, s. 393, 1897. (ang.). 
  5. É. L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova editio (prima completa). Berlin: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 660. (łac.).
  6. G.S. Miller. A new subgenus for Lepus idahoensis. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 13, s. 157, 1900. (ang.). 
  7. F. Spillmann: Die Säugetiere Ecuadors im Wandel der Zeit. T. 1. Quito: Universidad Central, 1931, s. 23. (niem.).
  8. P. Hershkovitz. Mammals of northern Colombia, preliminary report No. 6: Rabbits (Leporidae), with notes on the classification and distribution of the South American forms. „Proceedings of the United States National Museum”. 100 (3265), s. 333, 1950. (ang.). 
  9. a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56, 59–61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 282–284. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. a b S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 112, 114–125. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  12. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sylvilagus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-02].
  13. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 185–187. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. Palmer 1904 ↓, s. 655.
  15. Palmer 1904 ↓, s. 335.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 661.
  17. Palmer 1904 ↓, s. 650.
  18. Palmer 1904 ↓, s. 377.
  19. Palmer 1904 ↓, s. 421.
  20. Palmer 1904 ↓, s. 142.
  21. Jaeger 1944 ↓, s. 159.
  22. Jaeger 1944 ↓, s. 160.
  23. Jaeger 1944 ↓, s. 119.
  24. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-27]. (ang.).
  25. J.S. Zijlstra: Sylvilagus. Hesperomys project. [dostęp 2023-01-25]. (ang.).
  26. C.N. Ramos. An Irvingtonian species of Brachylagus (Mammalia: Lagomorpha) from Porcupine Cave, Park County, Colorado. „Great Basin Naturalist”. 59 (2), s. 153, 1999. (ang.). 
  27. J.A. White. Late Cenozoic Leporidae (Mammalia, Lagomorpha) from the Anza-Borrego Desert, southern California. „Special Publication of the Carnegie Museum of Natural History”. 9, s. 50, 1984. (ang.). 
  28. J.E. Cushing Jr.. Quaternary rodents and lagomorphs of San Josecito Cave, Nuevo Leon, Mexico. „Journal of Mammalogy”. 26 (2), s. 183, 1945. DOI: 10.2307/1375094. (ang.). 
  29. Ch.L. Gazin. Annotated list of fossil Mammalia associated with human remains at Melbourne, Fla. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 40 (12), s. 399, 1950. (ang.). 
  30. J.A. White. A new Sylvilagus (Mammalia: Lagomorpha) from the Blancan (Pliocene) and Irvingtonian (Pleistocene) of Florida. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 11 (2), s. 243, 1991. DOI: 10.1080/02724634.1991.10011391. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]