Kwisa
Mapa Górnych Łużyc z 1635 roku z rzeką graniczną Kwisą | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Rzeka | |
Długość | 126,8 km |
Powierzchnia zlewni |
1026 km² |
Źródło | |
Miejsce | Góry Izerskie, Izerskie Garby |
Wysokość |
1020 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | Bóbr |
Miejsce |
okolice Żelisławia |
Wysokość |
110 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Położenie na mapie Polski |
Kwisa (niem. Queis) – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, płynie przez województwo dolnośląskie i lubuskie, lewy (najdłuższy) dopływ Bobru, długość 126,8 km, powierzchnia zlewni 1026 km² (z czego na terenie kraju 994,9 km²), źródła na wysokości ok. 1020 m n.p.m., ujście – ok. 110 m n.p.m.
Płynie przez Pogórze Izerskie i kompleks leśny Borów Dolnośląskich. Zasila Bóbr w okolicach Żagania.
Opis
Wypływa z północnych zboczy Izerskich Garbów (Wysoki Grzbiet Gór Izerskich). Płynie głęboko wciętą doliną pomiędzy Wysokim Grzbietem a Grzbietem Kamienickim na północny zachód. W Świeradowie skręca na północny wschód (NNE). W Krobicy - Orłowicach opuszcza Góry Izerskie, nie zmieniając kierunku. Płynie przez Pogórze Izerskie. W Gryfowie Śląskim skręca na zachód, a w Leśnej na północ z lekkim odchyleniem ku wschodowi (NNE). W głębokiej, wąskiej i krętej dolinie między Gryfowem a Leśną wybudowano dwie zapory i utworzono malownicze jeziora. Za Nowogrodźcem skręca na pónoc i wpływa na Nizinę Śląsko-Łużycką. W jej orębie płynie przez Bory Dolnośląskie, a następnie przez Równinę Szprotawską. w obrębie której wpada do Bobru[1].
Dopływy
Najważniejsze dopływy to[2][1][3]:
- Siniec (lewy)
- Struga (prawy)
- Płoka (prawy)
- Wodopój (lewy)
- Jastrząbek (prawy)
- Czerwony Potok (lewy)
- Pluskotnik (lewy)
- Bystrzyk (prawy)
- Mokrzyca (lewy)
- Świeradówka (lewy)
- Krobicki Potok (prawy)
- Dzieża (prawy)
- Długi Potok (prawy)
- Czarny Potok (lewy)
- Bruśnik (lewy)
- Czarny Strumień (lewy)
- Młyńska Struga (prawy)
- Oldza (prawy)
- Grabiszówka (lewy)
- Dolna (lewy)
- Gliniec (prawy)
- Olszówka (prawy)
- Luciąża (prawy)
- Siekierka (lewy)
- Łazek (lewy)
- Złoty Stok
- Iwnica (prawy)
- Polanka (prawy)
Miejscowości
Ważniejsze miejscowości leżące nad Kwisą to Świeradów-Zdrój, Mirsk, Gryfów Śląski, Leśna, Lubań i Nowogrodziec.
Historia
Od połowy XIII wieku (1241), po klęsce Polaków z Tatarami pod Legnicą, stanowi historyczną, zachodnią granicę Dolnego Śląska, a dawniej również Polski. Wówczas granica Milska przesunięta została z zachodniego wododziału Nysy Łużyckiej na zachodni wododział Kwisy lub na samą Kwisę. Błędnie na mapach Polski z czasów Mieszka I granica Milska rysowana jest na Kwisie. Wówczas granica wschodnia Milska przebiegała zachodnim wododziałem Nysy Łużyckiej. Przyjmuje się, że leżące na zachód od Kwisy tereny aktualnie należą już do Łużyc Górnych.
Po włączeniu rzeki w granice Polski w 1945 przez krótki czas używano równolegle nazwy "Gwizd"[4].
Jeziora zaporowe
W początkach XX w. powstały na niej dwa sztuczne zbiorniki retencyjne: Jezioro Złotnickie i Jezioro Leśniańskie.
Infrastruktura
Nad rzeką (jako nad jedną z niewielu rzek w kraju) poprowadzą dwie autostrady: A4 i A18.
- ↑ a b Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 Pogórze Izerskie (A-Ł), red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 Pogórze Izerskie (M-Ż), red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-61-4
- ↑ Rzeka Kwisa, serwis miasta Nowogrodziec
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 Pogórze Izerskie (A-Ł), red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 Pogórze Izerskie (M-Ż), red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-61-4
- Góry Izerskie, mapa turystyczna, skala 1:50 000, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2008/2009, wyd. V, ISBN 978-83-60975-68-8