Latyczów

Latyczów Летичів
Zamek w Latyczowie
Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	chmielnicki
Populacja  • liczba ludności	11 081
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego Latyczów
Położenie na mapie Ukrainy Latyczów
49°23′N 27°37′E
Portal Ukraina

Latyczów (ukr. Летичів – Łetycziw) – osiedle typu miejskiego na Podolu w środkowej Ukrainie. Stolica rejonu w obwodzie chmielnickim. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła ok. 11 tys.

Miasto królewskie lokowane w 1453 roku położone było w XVI wieku w województwie podolskim.

Historia

Miasto założono u ujścia rzeki Wołk do Bohu na tzw. Czarnym szlaku. Od XV w. do rozbiorów był miejscem, drugim w województwie po Kamieńcu Podolskim, w którym odbywały się szlacheckie sądy grodzkie i sądy ziemskie. Pod koniec XVI w. w Latyczowie miał siedzibę Jan Potocki herbu Pilawa (1552–1611), który zbudował tu przed 1598 rokiem murowany zamek. W latach 1613-1638 przy zamku wzniesiono dla dominikanów jednonawowy kościół (z dwiema kaplicami) pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Podczas Powstania Chmielnickiego Kozacy zajęli i złupili miasto. Wg opisu z lustracji z 1658 roku „Starostwo z miastem teraz całe spustoszone i zdezelowane, a dlatego, że na samym szlaku zostawa, którym gościńcem każden nieprzyjaciel chodzi”. Z tego powodu miasto było wielokrotnie palone przez Tatarów. W czasie okupacji tureckiej klasztor dominikanów został zniszczony. W 1750 roku na miasto i klasztor napadli Hajdamacy. Do 1793 roku miasto powiatowe w województwie podolskim, po III rozbiorze Polski miasto powiatowe w guberni podolskiej.

Zabytki

• zamek - przed 1598 rokiem Jan Potocki zbudował w Latyczowie mury obronne i zamek
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor Dominikanów - od 1606 roku w Latyczowie znajduje się słynny klasztor dominikański z cudownym obrazem Matki Boskiej Latyczowskiej. Obecnie istniejący kościół zbudowano w latach 1613–1638, a fasadę ozdobiono „lubelskim” szczytem. W bryle kościoła można dostrzec świadome nawiązania do gotyckiej tradycji budowlanej w postaci ostrołukowych sklepień. W 1641 roku konwent dominikanów otrzymał nowicjat. Klasztor został zniszczony podczas okupacji tureckiej, ale w latach 1702-1724 został odbudowany w stylu barokowym. Ze względu na wielką liczbę cudów i łask, jakich doznawali tutaj pielgrzymi, papież Pius VI w 1778 roku wydał dekret o koronacji obrazu. Po stłumieniu Powstania listopadowego władze rosyjskie w 1832 roku zlikwidowały klasztor, a sanktuarium przejęli księża diecezjalni. W 1854 roku kościół został uszkodzony na skutek pożaru. W 1920 roku w obawie przed wojskami bolszewickimi wywieziono cudowny obraz i obecnie oryginał obrazu znajduje się w Lublinie w kaplicy Zgromadzenia Służek NMP. W 2006 roku została wprowadzona kopia obrazu, która została poświęcona w Krakowie przez papieża Benedykta XVI. W 1935 roku klasztor był miejscem czystek stalinowskich, w jego katakumbach spoczywają tysiące zamordowanych. W czasie II wojny Niemcy „wyprostowali” drogę przez Latyczów (Lwów – Front Wschodni), prowadząc ją przez tereny ogrodów klasztornych i niszcząc zabytkowe mury klasztorne. Drogę tę budowali Żydzi, po jej ukończeniu zamordowani pod lasem za Zalatyczówką. Klasztor nie został wysadzony w powietrze w czasach Breżniewa, bo jeden z ówczesnych pracowników „kijowskiej architektury”, pochodzący z Latyczowa, wstawił się za jego pozostawieniem. Kościół i klasztor są obecnie odbudowane.

Galeria

• 

  Kościół w XIX wieku

• 

  Kościół Dominikanów

• 

  Kościół Dominikanów po remoncie

• 

  Dach kościoła z sygnaturką

• 

  Kościół Dominikanów od strony prezbiterium

• 

  Wieża zamkowa

• 

  Cerkiew Uspienska (Zaśnięcia)

• 

  Matka Boska Latyczowska

Bibliografia

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, Warszawa, 1880–1902, ss. 99-104.

Linki zewnętrzne

• Latyczów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa 1884.