Lidia Lwow-Eberle
![]() Lidia Lwow-Eberle w 2015 | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 stycznia 2021 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1943–1947 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
sanitariuszka |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
Późniejsza praca |
archeolog, pracownik naukowy Muzeum Historii Warszawy |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Lidia Lwow po mężu Eberle, ps. „Ewa”, „Lala” (ur. 14 listopada 1920 w Plosie, zm. 5 stycznia 2021 w Warszawie[1]) – polska archeolog pochodzenia rosyjskiego[2], żołnierz Armii Krajowej, sanitariuszka, działaczka kombatancka.
Życiorys
Była córką rosyjskiego inżyniera rolnika (agronoma), który wkrótce po narodzinach córki wyemigrował z rodziną do Polski i osiadł w Nowogródku. Ukończyła gimnazjum w Święcianach i rozpoczęła studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po agresji ZSRR na Polskę (1939) odbyła kilkumiesięczny kurs nauczycielski i została nauczycielką w wiejskiej szkole w Pleciaszach nad jeziorem Narocz, później w pobliskiej wsi Kupa.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Lidia_Lwow-Eberle_MBP.jpg/300px-Lidia_Lwow-Eberle_MBP.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Lidia_Lwow_i_Zygmunt_Szendzielarz.jpg/220px-Lidia_Lwow_i_Zygmunt_Szendzielarz.jpg)
Latem 1943 wstąpiła do oddziału partyzanckiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Oddział ten został 26 sierpnia 1943 podstępnie rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płka Fiodora Markowa. Po tym wydarzeniu „Ewa” przeszła do 5 Brygady Wileńskiej AK mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” i została tam sanitariuszką. Brała udział w wielu walkach Brygady, m.in. z Niemcami pod Worzianami 31 stycznia 1944, gdzie została ranna, i ze zgrupowaniem sowieckiej partyzantki pod Radziuszami 3 dni później. W sierpniu 1944 przeszła wraz z Brygadą na Białostocczyznę. Mianowana została podporucznikiem.
Po śmierci żony mjra „Łupaszki” Anny w lutym 1945 Lidia Lwow została jego towarzyszką życia. 30 czerwca 1948 aresztowana wraz z „Łupaszką”, 2 listopada 1950 skazana przez sędziego mjra Mieczysława Widaja na karę dożywotniego więzienia. Wyszła na wolność w 1956 i podjęła studia archeologiczne[3]. W III RP podjęła działalność w środowiskach kombatanckich byłych żołnierzy AK.
W 1961 wyszła za historyka Jana Eberle, a w 1962 roku ukończyła studia archeologiczne w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała w Muzeum Warszawy[4]. Była kustoszem w Komisji Archeologicznej Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego i uczestniczyła w odbudowie zamku. Stworzyła w 1973 r. unikalne Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych i nim kierowała[5].
Była wieloletnią mieszkanką warszawskich Bielan, aktywnie zaangażowaną społecznie. Zmarła w wieku 100 lat. Została pochowana na Cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej (kwatera D18-kol. lewe B-11-5)[6].
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2020)[7]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2006)
- Krzyż Walecznych
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945)
Przypisy
- ↑ Zmarła Lidia Lwow-Eberle ps. „Lala”. Narzeczona majora „Łupaszki” odeszła w wieku 100 lat. niezalezna.pl. [dostęp 2021-01-05]. (pol.).
- ↑ O ojczyznę zawsze warto walczyć. kujawsko-pomorskie.pl, 21 marca 2016. [dostęp 2016-03-21].
- ↑ Lidia Lwow-Eberle: Łupaszka był dobrym człowiekiem. polskieradio.pl, 2016-04-21. [dostęp 2016-04-21].
- ↑ Igor Rakowski-Kłos, Zmarła Lidia Lwow-Eberle, Sanitariuszka AK, która kochała życie, Gazeta Wyborcza, str.2 [7 stycznia 2021]
- ↑ Piotr Niwiński: Lidia Lwow-Eberle (biografia). na str. przystanekhistoria.pl [dostęp 05.01.2021]
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
- ↑ Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski dla Lidii Eberle ps. „Lala”. prezydent.pl. [dostęp 2020-12-13]. (pol.).
Bibliografia
- Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Łupaszka, Młot, Huzar. Działalność 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK (1944-1952), Warszawa 2002.
- Informacja o nadaniu orderu.. infor.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-08)].
- Wrocławska premiera filmu „KWATERA Ł”.. odraniemen.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-14)].
- Polscy archeolodzy
- Oficerowie Armii Krajowej
- Sanitariuszki Armii Krajowej
- Żołnierze 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej
- Żołnierze i działacze podziemia antykomunistycznego (1944–1956)
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Działacze społeczni i kulturalni związani z Warszawą
- Rosyjscy emigranci w II Rzeczypospolitej
- Polacy pochodzenia rosyjskiego
- Polscy stulatkowie
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1920
- Zmarli w 2021