Przejdź do zawartości

Luzino

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Luzino
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Św. Wawrzyńca w Luzinie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

wejherowski

Gmina

Luzino

Liczba ludności (2021)

8019[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

84-242[3]

Tablice rejestracyjne

GWE

SIMC

0166930

Położenie na mapie gminy Luzino
Mapa konturowa gminy Luzino, w centrum znajduje się punkt z opisem „Luzino”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Luzino”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Luzino”
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego
Mapa konturowa powiatu wejherowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Luzino”
Ziemia54°33′58″N 18°06′14″E/54,566111 18,103889[1]
Strona internetowa

Luzino (kaszub. Lëzëno; niem. Lusin) – wieś kaszubska położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Luzino, nad rzeką Bolszewką w pobliżu drogi ekspresowej S6.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku liczba ludności w Luzinio to 8019 osób, z czego 49,9% stanowią kobiety, a 50,1% mężczyźni[2].

Miejscowość jest siedzibą gminy Luzino. Znajduje się tu Szkoła Podstawowa im. Lecha Bądkowskiego. W Luzinie znajduje się parafia pod wezwaniem MB Różańcowej i parafia pod wezwaniem św. Wawrzyńca oraz cmentarz katolicki.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Wieś znajduje się na trasie linii kolejowej nr 202 GdańskSłupskStargard, ze stacją Luzino oraz w pobliżu drogi ekspresowej S6.

Kolejowy ruch pasażerski obsługiwany jest przez trójmiejską SKM oraz Przewozy Regionalne[4].

Wieś duchowna położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego[5]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Luzino. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W sąsiedztwie wsi znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska z IX wieku. Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Lusin. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Lusin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemieckąFreienau, którą w 1943 po raz kolejny zmieniono na Lintzau[6].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]
Dane historyczne
Data Ludność Zm., %
1910 1223
1945 960 −21,5%
1963 2160 125%
1973 3573 65,4%
1984 4220 18,1%
1993 5169 22,5%
2000 6086 17,7%
2001 6187 1,7%
2002 6264 1,2%
2003 6436 2,7%
2004 6573 2,1%
2005 6666 1,4%
2006 6742 1,1%
2007 6844 1,5%
2008 7056 3,1%
2010 7116 0,9%
2011 7264 2,1%
2015 7335 1%
2018 7646 4,2%
lata 1963–2010: dane z 31 grudnia; 1945[7] i 1910[potrzebny przypis] bez szczególnej daty

Luzino jest wsią charakteryzującą się dużym przyrostem ludności spowodowanym wysokim przyrostem naturalnym oraz migracją ludzi z sąsiednich miejscowości, szczególnie z terenów powiatu wejherowskiego i Trójmiasta. Luzino jest jedną z największych wsi w województwie pomorskim, a także jedną z większych w Polsce.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Kościół św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1733–1740 i rozbudowany (przedłużenie prezbiterium ku wschodowi) w pierwszej połowie XX wieku; z bogatym barokowym wyposażeniem wewnętrznym. Na dachu kościoła znajduje się chorągiewka z datą 1689 pochodząca z poprzedniego kościoła drewnianego. Wewnątrz zwracają uwagę liczne rzeźby z XVIII w., droga krzyżowa z XIX w., XVIII-wieczna chrzcielnica oraz wykuta z kamienia średniowieczna kropielnica pochodząca z poprzedniego kościoła. Na frontonie znajduje się fresk upamiętniający „marsz śmierci” i kanonizację o. Maksymiliana Kolbego pędzla artysty Edmunda Szyftera. Na wieży kościelnej znajdują się 4 dzwony: zabytkowy z gdańskiego warsztatu E. Lindemana z 1793 roku, dzwon „Niemiec” z 1895 r. (przeniesiony z kościoła ewangelickiego), dzwon „Maryja” (1950) oraz dzwon okrętowy; a także czynny zegar mechaniczny z 1912 roku. Na południowej ścianie kościoła umieszczono zegar słoneczny.
  • Były neogotycki kościół ewangelicki – obecnie siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej.

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • Muzeum Kaszubskie przy ul. Ofiar Stutthofu (w budynku posterunku policji). W muzeum znajdują się eksponaty z typowej wsi kaszubskiej oraz historyczne urządzenia codziennego użytku. Muzeum składa się z dwóch części: w budynku – część muzealna oraz na wolnym powietrzu – skansen
  • Park Dendrologiczny przy siedzibie Nadleśnictwa Strzebielino, w którym podziwiać można niespotykane na co dzień rzadkie okazy drzew i krzewów.
  • Grodzisko położone w południowo-wschodniej części Luzina, w lesie nad rzeką Bolszewką.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70893
  2. a b Wieś Luzino (pomorskie) w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-28], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 695 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ROZKŁAD JAZDY POCIĄGÓW: LUZINO [online], Portal Pasażera [dostęp 2018-08-01] (pol.).
  5. Tomasz Panecki (red.), Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa: Instytut Historii PAN, 2021, ISBN 978-83-66911-07-9 (pol.).
  6. Familienforschung in Westpreußen. www.westpreussen.de. [dostęp 2015-08-15]. (niem.).
  7. Uchwała Nr XII/122/2011 Rady Gminy Luzino z dnia 17 października 2011 r. w sprawie uchwalenia „Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy Luzino na 2012 rok”, listopad 2011 (Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr XII/122/2011 Rady Gminy Luzino z dnia 17 października 2011 r.), s. 3.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]