Przejdź do zawartości

Niewiadoma (wieś)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niewiadoma
wieś
Ilustracja
Główna ulica wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

sokołowski

Gmina

Sabnie

Liczba ludności (2011)

98[2][3]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-331[4]

Tablice rejestracyjne

WSK

SIMC

0685647[5]

Położenie na mapie gminy Sabnie
Mapa konturowa gminy Sabnie, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Niewiadoma”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niewiadoma”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niewiadoma”
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego
Mapa konturowa powiatu sokołowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Niewiadoma”
Ziemia52°28′12″N 22°18′32″E/52,470000 22,308889[1]

Niewiadomawieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Sabnie[5][6]. Leży nad rzeką Cetynią.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wierni wyznania rzymskokatolickiego zamieszkali w miejscowości należą do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Niecieczy.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość znajduje się w Polsce, we wschodniej części województwa mazowieckiego, na Południowym Podlasiu, w północno-zachodniej części Wysoczyzny Siedleckiej. Leży w dolinie rzeki Cetynii.

Jest położona w odległości:

„Wały Jaćwingowskie”

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wsi leżą zabytkowe tzw. „Wały Jaćwingowskie”[7] będące pozostałością średniowiecznego grodziska z ok. XI-XII wieku. Wykopaliska archeologiczne wykluczyły obecność Jaćwingów na terenie grodziska i jedyne znaleziska należy łączyć z ludnością słowiańską. Z funkcjonowaniem grodu związane były pobliskie nieobronne osady oraz cmentarzysko z grobami w obstawie kamiennej.

W pierwszej fazie gród najprawdopodobniej nie był zamieszkany i pełnił jedynie funkcję schronienia dla mieszkańców okolicznych osad otwartych w sytuacji zagrożenia, o czym świadczy brak bardziej intensywnych śladów osadniczych. Ślady użytkowania grodziska w tej fazie uchwytne są na terenie wysuniętej najbardziej na zachód części cypla bronionej przez fosę o szerokości ok. 2,5 m i głębokości zachowanej do ponad 1 m.

W drugiej fazie zniwelowano powierzchnię starego grodu zasypując fosę od strony pól i zbudowano nowe wały szczególnie potężne od strony wschodniej pozbawionej naturalnych walorów obronnych. Tutaj istniał podwójny wał oddzielony dwoma fosami od wału okalającego. Wały wzniesiono w konstrukcji rusztowej, a po kolejnym pożarze szczyt wału podwyższono kamieniami, a całość oblepiono od zewnątrz gliną. U podstawy wału znajdowała się wzmocniona pojedynczymi kamieniami ława. Wejście na gród znajdowało się po stronie południowej i miało szerokość ok. 2 m. Wymiary tego powiększonego grodu wynosiły 175 m x 140 m.

W badanych nawarstwieniach widoczne są ślady wielokrotnych pożarów. Osadnictwo skupiało się na wysuniętym ku rzece cyplu. Podczas badań odkryto relikty budynków o konstrukcji zrębowej, w nich zaś paleniska układane z kamieni polnych, relikty podłogi z dranic oraz ślady pożarów. Na grodzisku odkryto też piec, wiązany przez badaczy z hutnictwem żelaza.

Kres funkcjonowania grodu nastąpił w XII wieku. Badacze wiążą go z najazdem Jaćwingów lub walkami toczonymi o te tereny pomiędzy książętami polskimi i ruskimi. Inna teoria wskazuje na stopniowe oddalanie się szlaków handlowych i wydarzeń politycznych. Grodzisko było badane przez archeologów w latach 1968, 1974 oraz 1976[8].

Obecnie na terenie Wałów znajduje się las, który często służy za miejsce odpoczynku i rekreacji. Do dziś można tam znaleźć szczątki osady (np. fragmenty glinianych naczyń). Niedaleko Wałów znajdują się tzw. "mogiłki", miejsce uważane za cmentarzysko z czasów średniowiecznych.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Kuźnia z XIX wieku, która została przeniesiona z folwarku w Grodzisku.
  • Młyn - dawniej wodny - nad rzeką Cetynią.
  • Grodzisko

Niewiadomscy

[edytuj | edytuj kod]

W miejscowości korzenie ma rodzina Niewiadomskich, pieczętująca się herbem "Prus" o przydomku "Goleń", której historia sięga XVI wieku, znanym jej przedstawicielem był Eligiusz Niewiadomski.

Zbiornik Niewiadoma

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wsi Niewiadoma, Nieciecz Włościańska, Kupientyn-Kolonia i Kupientyn na rzece Cetynii znajduje się Zbiornik Niewiadoma.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87080
  2. Wieś Niewiadoma w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. 52°28′18,9″N 22°18′54,6″E/52,471923 22,315170
  8. Niewiadoma-grodzisko [online], e-zabytek.nid.pl [dostęp 2016-04-27].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]