Nobusuke Kishi
| |
| Imię i nazwisko po urodzeniu |
Nobusuke Satō |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 listopada 1896 |
| Data i miejsce śmierci |
7 sierpnia 1987 |
| Premier Japonii | |
| Okres |
od 31 stycznia 1957 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister Spraw Zagranicznych | |
| Okres |
od 23 grudnia 1956 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
Mamoru Shigemitsu |
| Następca | |
| Minister Przemysłu i Handlu | |
| Okres |
od 18 października 1941 |
| Przynależność polityczna | |
| |
Nobusuke Kishi (jap. 岸 信介 Kishi Nobusuke), urodzony jako Nobusuke Satō (ur. 13 listopada 1896 w Yamaguchi, zm. 7 sierpnia 1987) – japoński urzędnik państwowy i polityk. Jeden z współzałożycieli Partii Liberalno-Demokratycznej. Minister Spraw Zagranicznych Japonii w latach 1956-1957, a następnie premier Japonii w latach 1957-1960. Członek Izby Reprezentantów w latach 1942-1943 oraz ponownie w latach 1953-1979.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W latach 30. wchodził w skład grupy japońskich urzędników, zarządzających sprawami gospodarczymi marionetkowego rządu Mandżukuo. Ze względu na wielki wyzysk ludności chińskiej określany był mianem "Potwora Ery Shōwa" (jap. 昭和の妖怪; Shōwa no yōkai). W kolejnych latach wszedł w skład rządu Hidekiego Tōjō, obejmując funkcję Ministra Przemysłu i Handlu. Jako członek rządu był jednym z sygnatariuszy deklaracji wypowiedzenia wojny Stanom Zjednoczonym[1].
Po zakończeniu II Wojny Światowej, za swoją działalność w czasach wojny był więziony przez władze okupacyjne, jednak po trzech latach został zwolniony z więzienia[2]. W latach 50. powrócił do polityki, odgrywając kluczową rolę w konsolidacji japońskiego obozu konserwatywnego i powstaniu Partii Liberalno-Demokratycznej (PLD), przez co jest też uważany za jednego z twórców systemu 1955 roku, w czasach którego trwania PLD była dominującą siłą na japońskiej scenie politycznej. W latach 1955-1956 był Sekretarzem Generalnym PLD, a od 1957 do 1960 roku był jej Przewodniczącym. Jednocześnie z tą funkcją, piastował urząd premiera[3].
W trakcie piastowania przez niego urzędu premiera, podpisanie przez jego rząd Japońsko-amerykańskiego traktatu o wzajemnej współpracy i bezpieczeństwie oraz nadużycia partii rządzącej podczas procesu ratyfikacji traktatu w 1960 roku, wywołały największą w historii współczesnej Japonii falę protestów i zamieszek, które zmusiły go do rezygnacji ze stanowiska[4][5].
Życie prywatne i rodzina[edytuj | edytuj kod]
Kishi był przyrodnim bratem późniejszego premiera, Eisaku Satō. Natomiast jego córka Yoko Kishi poślubiła Shintarō Abe, który w latach 1982–1986 był ministrem spraw zagranicznych. Ich synami byli Shinzō Abe, który w latach 2006–2007 i ponownie w 2012–2020 był premierem oraz Nobuo Kishi, minister obrony w latach 2020-2022.
| ? | ? | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nobumasa Kishi | Hidesuke Satō | Hyōsuke Abe | Tame Abe | Shintarō Abe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nobusuke Kishi | Ichirō Satō | Eisaku Satō | Kan Abe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nobukazu Kishi | Yoko Kishi | Shintarō Abe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nobuo Kishi | Shinzō Abe | Hironobu Abe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Deklaracja wypowiedzenia wojny w PDFie w języku angielskim, w którym są uwzględnione nazwiska sygnatariuszy (Kishi jest przedostatni na liście): https://tmcdaniel.palmerseminary.edu/Rescript-English.pdf
- ↑ Stanisław Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 212, ISBN 978-83-63795-77-1.
- ↑ Kishi Nobusuke, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-10-25].
- ↑ Katarzyna Starecka, „Próba typologii japońskiego systemu partyjnego lat 1955-1993”, „Japonica”, Zakład Japonistyki i Koreanistyki, Instytut Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, 1999, ISSN 1232-5538 [dostęp 2023-12-18] (pol.).
- ↑ Encyklopedia Powszechna PWN, tom 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1974, s. 471.
- kursywa – p.o. premiera