Parafia św. Zygmunta w Szydłowcu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia Św. Zygmunta Króla
Ilustracja
Kościół Farny św. Zygmunta – siedziba parafii
Państwo

 Polska

Siedziba

Szydłowiec

Adres

ul. Zakościelna 13
26-500 Szydłowiec

Data powołania

1 stycznia 1401

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

radomska

Dekanat

szydłowiecki

Kościół

św. Zygmunta

Proboszcz

ks. Marek Kucharski

Wezwanie

św. Zygmunt Król

Wspomnienie liturgiczne

2 maja, 16 lipca

Położenie na mapie Szydłowca
Mapa konturowa Szydłowca, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie powiatu szydłowieckiego
Mapa konturowa powiatu szydłowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie gminy Szydłowiec
Mapa konturowa gminy Szydłowiec, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Ziemia51°13′34″N 20°51′12″E/51,226111 20,853333
Dom katechetyczny oraz zakonny
Msza trydencka w kościele farnym w Szydłowcu odprawiona 20 lipca 2008 roku

Parafia pw. Świętego Zygmunta Króla w Szydłowcu – rzymskokatolicka parafia skupiająca poza miastem także kilka okolicznych miejscowości. Siedziba dekanatu szydłowieckiego, należącego do diecezji radomskiej w metropolii częstochowskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Parafię w Szydłowcu erygował 1 stycznia 1401 roku bp Piotr Wysz na prośbę Jakuba i Sławka Szydłowieckich. W tym samym roku fundatorzy rozpoczęli budowę drewnianego kościoła.

Szydłowiecka parafia sięga początkami schyłku XIV w., kiedy równocześnie z zasadzeniem miasta wzniesiono kościół. Prawdopodobnie została wydzielona z parafii Chlewiska[1]. Znalazła się ona wtedy w diecezji krakowskiej, archidiakonacie radomskim.

Jakub i Sławko uposażyli kościół parafialny czterema łanami roli, sadzawką rybną, łąką, lasem z barciami, dwiema karczmami oraz dziesięcinami. Drewniany kościół stanął na zapleczu południowego bloku rynku, na którym znajdowały się wspomniane karczmy.

Drewniany kościół w latach 1493–1509 przebudowano na murowaną farę, fundatorem przebudowy był podskarbi Jakub Szydłowiecki.

Liturgię w miejscowym kościele sprawowało od 1512 sześciu mansjonarzy, którzy podlegali prepozytowi (proboszczowi): jeden z mansjonarzy był rektorem szkoły parafialnej. Mansjonarię ufundował Krzysztof Szydłowiecki, a w 20. XVI w. fundację wznowił jego brat Mikołaj. W 1527, kolejny fundator założył przykościelną szkołę elementarną, a w 1529 wybudował w mieście drugi kościół pw. św. Ducha.

Mikołaj Radziwiłł „Czarny”, który w 1555 przyjął kalwinizm, zamknął 10 marca 1564 kościół farny, uniemożliwiając odprawianie nabożeństw. Nie zamienił jednak kościoła na zbór. W Szydłowcu istniała w tym czasie gmina protestancka, o czym świadczy obecność duchownych stwierdzona w 1563. Jednak protestantyzm nie natrafił na podatny grunt wśród szydłowieckich parafian. Proboszczem rzymskokatolickiej parafii był wówczas K. Zaborowski. W tym czasie miasto posiadało jeszcze jeden kościół – szpitalny oraz kaplicę św. Mikołaja na zamku. Kościół otworzył syn Mikołaja „Czarnego”, Mikołaj Krzysztof Radziwiłł „Sierotka”.

Przy parafii istniały bractwa Świętej Anny i szkaplerza Najświętszej Maryi Panny (wzmiankowane w 1626 i 1638) oraz Arcybractwo Różańcowe (1628), kładące nacisk na modlitwę osobistą i wspólnotową, życie sakramentalne oraz uczynki miłosierdzia.

W XVII w. parafia posiadała znaczny majątek w postaci pól uprawnych, łąk (ponad 1400 morgów), młyna, browaru, kilku domów oraz nadań właścicieli miasta, dziesięcin i licznych zapisów majątkowych miejscowej ludności. W 1699 własnością parafii była kamienica Wadowska przy ulicy Piwnej w Warszawie. Znaczne dochody parafii pozwoliły na uzyskanie w 1479 przez ks. Andrzeja z Szydłowca stanowiska prepozyta kapituły kolegiackiej w Opatowe. Tytuł przysługiwał kolejnym plebanom, którzy z czasem podpisywali się jako prepozyci szydłowieccy, pomimo że nie funkcjonowała tu kapituła (m.in. w 1530 ks. Krzysztof Zaborowski). Gospodarcza pozycja parafii została potwierdzona, kiedy to w 1570 tutejszy proboszcz, ks. Mikołaj Dembski został mianowany gubernatorem dóbr iłżeckich, należących do diecezji krakowskiej. Funkcję tę sprawowali kolejni plebani szydłowieccy do sekularyzacji klucza dóbr w 1795.

Od 2. połowy XVII w. do miasta licznie przybywali Żydzi, którzy w 1711 wybudowali synagogę. W 1709 władze miejskie nakazały zamknąć przykościelną szkołę elementarną. W 1781 rozpoczęto przebudowę kościoła szpitalnego, która niestety nie została zakończona a świątynia popadała w ruinę, aż w 1875 spaliła się wraz z dużą częścią miasta (w tym dzwonnica farna). Kościoła z braku funduszy nie odbudowano a na jego miejscu ustawiono kamienny krzyż.

W 1801–1819 założono cmentarz parafialny 500 metrów od fary. W 1818 parafia szydłowiecka znalazła się w diecezji sandomierskiej.

W okresie międzywojennym, pod wpływem ruchu eucharystycznego związanego z „Synodem Radomskim”, parafia rozwinęła działalność ewangelizacji poprzez dobroczynność i organizację życia kulturalnego. Probostwo objął ks. kan. Stanisław Piekarski, jeden z inicjatorów synodu. Za jego czasów zaktywizowano parafię, wybudowano Dom Parafialny, w którym znalazły swoje miejsce jadłodajnia dla ubogich i bezrobotnych. Pod auspicjami parafii w 1934 powstał Instytut Kultury Katolickiej, złożony z biblioteki, kina i impresariatu, współpracujący z Towarzystwem Czytelni Ludowych w prowadzeniu kursów dokształcających dla analfabetów[2]. Parafia patronowała promocji sportu i turystyki, będąc formalnie członkinią zarządu miejscowego koła Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

W 1947 do parafii należały miejscowości: Barak, Ciechostowice, Długosz, Huta (Hucisko), Łazy, Majdów, Marywil, Rybianka, Sadek, Świerczek, Szydłowiec, Szydłówek, Wola Korzeniowa, Zielonka i Wymysłów. W 1957 z parafii szydłowieckiej wydzielono nową parafię w Majdowie, w 80. XX w. zaś w Szydłówku (1982) i Sadku (1989).

Wraz ze zmianą podziału administracyjnego Kościoła w 1992, tutejszy proboszcz utracił funkcję prepozyta kapituły, która znalazła się wtedy w zmniejszonej terytorialnie diecezji sandomierskiej, zaś sama parafia – w radomskiej. Kwestia prawna tytułu prepozyta szydłowieckiego nie została uregulowana. Przysługiwał on dozgonnie ówczesnemu proboszczowi ks. kan. Józefowi Słabemu. Jednak tak on sam, jak i jego następcy nie używali go[3].

Zasięg parafii[edytuj | edytuj kod]

Do parafii należą wierni z Szydłowca (bez os. Wschód i ul. Sosnowej, będących w zasięgu parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szydłówku) oraz następujących miejscowości: Barak, Długosz, Hucisko, Marywil, Rybianka, Świerczek i Wola Korzeniowa[4].

Stan parafii[edytuj | edytuj kod]

Jedyną świątynią parafii jest kościół św. Zygmunta. Przy parafii działają siostry Michalitki, które posiadają własną kaplicę w domu katechetycznym przy ul. Kamiennej. Prowadzą przedszkole rzymskokatolickie, świetlicę opiekuńczo-zajęciową dla dzieci „Nazaret” oraz nauczają religii w szkołach. Parafia jest też członkinią wspierającą Fundacji „Strefa JP2”, prowadzącej szeroką działalność kulturalno-oświatową w duchu katolickim.

Parafia, obok gm. Szydłowiec, jest wraz z parafią Narodzenia NMP w Szydłówku wyznaniowym współadministratorem Cmentarza Komunalnego w Szydłowcu.

Grupy parafialne[edytuj | edytuj kod]

LSO, Oaza, KSM, KIK, KŻR, Franciszkański Zakon Świeckich, Akcja Katolicka, grupa modlitewna św. Michała Archanioła, grupa AA „Sami Swoi”.

Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]

...

...

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Irena Przybyłowska-Hanusz, Szydłowieckie nekropolie jako dzieła sztuki i pomniki przeszłości, Szydłowiec: „Asgraf”, 2008, s. 12, ISBN 978-83-89084-41-5.
  2. ↑ Marek Przeniosło, Katolickie organizacje religijno-społeczne w parafii szydłowieckiej w latach 1918–1939, [w:] Jacek Wijaczka (red.), Z dziejów parafii szydłowieckiej : Materiały sesji popularnonaukowej 21 lutego 1998 roku, Szydłowiec: MLIM, 1998, s. 98–101, ISBN 83-904721-4-7.
  3. ↑ Irena Przybyłowska-Hanusz, Pamięci Księdza Kanonika Józefa Słabego, „Głos Szydłowiecki”, R. 4/39 (nr 10 [20/458]), 1995, s. 4, ISSN 1426-9740.
  4. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Parafie dekanatu szydłowieckiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_św._Zygmunta_w_Szydłowcu&oldid=69865362”