Piotr Kaszowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piotr Kaszowski
Herb
Janina
Data urodzenia

ok. 1520

Data śmierci

1592

Jan Matejko Rzeczpospolita Babińska, 1881, Muzeum Narodowe w Warszawie, na obrazie Stanisław Pszonka w koronie ze słoneczników, arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Dzierzgowski siedzi w fotelu, poeta i sekretarz królewski Andrzej Trzecieski z piórem w ręku obok Pszonki, wojewoda lubelski Piotr Firlej siedzi przy stoliku, Andrzej Frycz Modrzewski siedzi obok Firleja, Piotr Kaszowski w słomianym kapeluszu, Mikołaj Rej wsparty o stolik, ksiądz i pisarz Stanisław Orzechowski rozmawia z Rejem, jego żona Magdalena Chełmska huśta się obok, lutnista królewski Valentin Bakfark i lekarz-filozof Sebastian Petrycy siedzą na lewo pod drzewem, Jan Kochanowski z kronikarzem Marcinem Bielskim grają w szachy, heraldyk Bartosz Paprocki siedzi roześmiany za grającymi w szachy, ze wzniesionymi kielichami stoją magnaci: Jan Łaski, Mikołaj Oleśnicki i stolnik sandomierski Stanisław Lupa Podlodowski

Piotr Kaszowski z Wysokiego herbu Janina, (ur. ok. 1520, zm. w 1592 roku[1]) – współzałożyciel (ok. 1550–1560) Rzeczypospolitej Babińskiej, popularny „babiński kanclerz”, satyryk, dziedzic Wysokiego, sędzia ziemski lubelski w latach 1572–1592[2], deputat sądów ultimae instantiae województw: sandomierskiego, lubelskiego i podlaskiego[3].

kalwinista, fundator zboru kalwińskiego w Wysokiem.

Syn Łukasza Kaszowskiego (1470–1523) – podkomorzego lubelskiego (1514), właściciela Wysokiego i Urszuli Sienickiej (zm. po 1523). Brat Jana Kaszowskiego (1510–1570).

Gdy miał dziesięć lat, w 1530 Wysokie zostało spalone przez Tatarów. Spaliły się również przywileje miejskie, które jego ojciec Łukasz Kaszowski wznowił u króla Zygmunta I w 1550 r.

Poseł na sejm warszawski 1563/1564 roku, sejm piotrkowski 1565 roku, poseł na sejm lubelski 1566 roku, sejm piotrkowski 1567 roku, sejm lubelski 1569 roku, sejm 1572 roku, sejm konwokacyjny 1573 roku z województwa lubelskiego, podpisał akt unii lubelskiej i akt konfederacji warszawskiej 1573 roku[4], poseł na sejm koronacyjny 1574 roku z województwa lubelskiego[1].

Na zjeździe w Jędrzejowie w 1576 roku potwierdził wybór Stefana Batorego na króla Polski[5].

Poseł na sejm 1576/1577 roku, sejm 1578 roku, sejm 1582 roku z województwa lubelskiego[6]. Poseł na sejm zwyczajny 1585 roku z powiatu lubelskiego[7]. Poseł na sejm konwokacyjny 1587 roku z województwa lubelskiego, podpisał akt konfederacji generalnej[8].

Piotr Kaszowski ożenił się z Anną – córką Mikołaja Pszonki z Babina. Brat Anny, Stanisław Pszonka z Piotrem Kaszowskim (obaj byli sędziami lubelskimi), założyli Rzeczpospolitą Babińską. Ta społeczność wesołych kpiarzy, założona w połowie XVI w skupiała na dworze Pszonków w Babinie pod Lublinem, oprócz braci szlachty – najprawdopodobniej wybitnych pisarzy takich jak : Rej, Kochanowski, Trzecieski, Sarnicki, Paprocki

Piotr Kaszowski był kalwinistą i kościół zamienił na zbór kalwiński. W zborze tym kaznodzieją był jego przyjaciel Jakub Sadurski. Po śmierci Piotra Kaszowskiego w 1594 r.[potrzebny przypis], właścicielami Wysokiego zostają w 1610 r. jego synowie: Łukasz i Jan Kaszowscy.

Uwieczniony na obrazie Jana Matejki pt. Rzeczpospoiita Babińska.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rafał Jaworski, Spis posłów koronnych na sejm koronacyjny w 1574 roku, w: Kwartalnik Historyczny, Rocznik CXXIV, 2017, 2, s. 310.
  2. Urzędnicy województwa lubelskiego XVI-­XVIII wieku. Spisy, oprac. W. Kłaczewski i W. Urban, pod red. A. Gąsiorowskiego, Kórnik 1991, s. 114.
  3. Wojciech Sokołowski, Politycy schyłku Złotego Wieku. Małopolscy przywódcy szlachty i parlamentarzyści w latach 1574-1605, Warszawa 1997, s. 71.
  4. Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 146, 149, 167, 173, 189, 206, 215.
  5. Constitvcie Statvta Y Przywileie, Na Walnych Seymiech Koronnych Od Roku Pańskiego 1550. aż do Roku 1625. vchwalone, Kraków 1625, s. 246.
  6. Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 251, 261, 279.
  7. Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 292.
  8. Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 298.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]