Piotr Firlej (wojewoda lubelski)

Piotr Firlej

Nagrobek Piotra Firleja w Kościele Dominikanów w Lublinie
Lewart
Rodzina	Firlejowie herbu Lewart
Data śmierci	1619
Ojciec	Jan Firlej
Matka	Zofia Boner
Żona	Jadwiga Włodek
Dzieci	Jan, Stanisław, Piotr, Mikołaj, Zofia, Eufrozyna

Jan Matejko Rzeczpospolita Babińska, 1881, Muzeum Narodowe w Warszawie, na obrazie Stanisław Pszonka w koronie ze słoneczników, arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Dzierzgowski siedzi w fotelu, poeta i sekretarz królewski Andrzej Trzecieski z piórem w ręku obok Pszonki, wojewoda lubelski Piotr Firlej siedzi przy stoliku, Andrzej Frycz Modrzewski siedzi obok Firleja, Piotr Kaszowski w słomianym kapeluszu, Mikołaj Rej wsparty o stolik, ksiądz i pisarz Stanisław Orzechowski rozmawia z Rejem, jego żona Magdalena Chełmska huśta się obok, lutnista królewski Valentin Bakfark i lekarz-filozof Sebastian Petrycy siedzą na lewo pod drzewem, Jan Kochanowski z kronikarzem Marcinem Bielskim grają w szachy, heraldyk Bartosz Paprocki siedzi roześmiany za grającymi w szachy, ze wzniesionymi kielichami stoją magnaci: Jan Łaski, Mikołaj Oleśnicki i stolnik sandomierski Stanisław Lupa Podlodowski

Piotr Firlej herbu Lewart (zm. 1619) – wojewoda lubelski, starosta parczewski, kasztelan zawichojski (1609), kasztelan biecki (1613), kasztelan wojnicki (1614).

Spór majątkowy pomiędzy nim, a Janem Skotnickim o Zamek kamieniecki w Odrzykoniu był pierwowzorem sporu przedstawionego w komedii Aleksandra Fredry Zemsta.

Uwieczniony na obrazie Jana Matejki pt. Rzeczpospoiita Babińska.

Życiorys

Wychowany przez ojca na kalwinistę. Studiował w Altdorfie w 1577 roku, Lipsku w 1579 roku, w 1581 wyjechał na studia do Padwy. Według Niesieckiego podczas pobytu w Rzymie przeszedł na katolicyzm, chociaż według innych źródeł nastąpiło to po 1606 roku.

Po powrocie do kraju posłował na sejmy. Poseł na sejm 1590 roku z województwa lubelskiego. Poseł na sejmy 1593 i 1597 roku. Służył wojskowo, brał m.in. udział w wyprawie mołdawskiej Jana Zamoyskiego w 1600, a w 1602 w wojnie w Inflantach. Powierzono mu wówczas misję obrony w Rydze współpracownika Zamoyskiego, Dawida Hilchena, wmieszanego w rozgrywki polityczne w mieście i zagrożonego więzieniem.

W 1609 został kasztelanem zawichojskim, w 1613 bieckim, w 1614 wojnickim, wreszcie wojewodą lubelskim w 1617. Dzierżył również starostwo parczewskie.

W 1613 roku wyznaczony został senatorem rezydentem.

Życie prywatne

Jego dziadkiem był Piotr Firlej (zm. 1553) – wojewoda ruski.

Syn Jana Firleja (ok. 1521-1574), marszałka wielkiego koronnego i Zofii Boner herbu własnego (zm. 1563). Brat Jana, Mikołaja, Andrzeja i Henryka (tego ostatniego przyrodni).

Żonaty przed 1599 z Jadwigą Firlej z d. Włodek herbu Prawdzic, dla której ufundował nagrobek w kościele Franciszkanów w Krośnie.

Miał z nią 4 synów:

• ks. Jana Firleja,
• Stanisława (1600-1634),
• Piotra (1601-1649) – kasztelana kamienieckiego (1649), starostę trembowelskiego i buczniowskiego – męża Agnieszki Bal, który miał syna Mikołaja Firleja (zm. 1649) – rotmistrza królewskiego i córki; Urszulę Firlej, Zofię Firlej (żonę Stanisława Żegockiego), Konstancję Firlej, i Joannę Frilej.
• Mikołaja – męża Zofii Skotnickiej (ur. 1603, zm. 1684 w Krakowie, której nagrobek jest w Krośnieńskiej Farze) – ojca, m.in. Jan Firleja (zm. po 1701 r.) – kasztelana sanockiego (1696) i księdza Henryka Mikołaja Firleja (zm. 1707) – sekretarza królewskiego, kanonika łuckiego i krakowskiego.

a także 2 córki:

• Zofię (zm. przed 1642 r.), wydaną (w 1622 r.) za gen. Mikołaja Potockiego (1593-1651) – hetmana, i
• Eufrozynę (zm. 1609), wydaną za Pawła Lasockiego.

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny (t. 7, s. 17).