Piotrków Kujawski (gmina)

Piotrków Kujawski
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	radziejowski
TERC	0411053
Burmistrz	Sławomir Henryk Bogucki
Powierzchnia	138,62 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 9350
• gęstość	67,4 os./km²
Nr kierunkowy	54
Tablice rejestracyjne	CRA
	Adres urzędu:ul. Kościelna 1; 88-230 Piotrków Kujawski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	23
Liczba miejscowości	43
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Piotrków Kujawski
	Położenie na mapie Polski Piotrków Kujawski
	52°33′N 18°30′E/52,546944 18,500833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Piotrków Kujawski (daw. gmina Piotrkowo) – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Siedziba gminy to Piotrków Kujawski.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwało 9645 osób.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Historycznie odpowiednik gmina Piotrków (lub gmina Piotrkowo) odpowiadał dwóm różnym jednostkom.

Pierwsza gmina o nazwie Piotrkowo powstała 1 stycznia 1867 za Królestwa Polskiego, gdzie należała do powiatu radiejewskiego (od 1871 nieszawskiego) w guberni warszawskiej^[3]^[4]. Na południe od niej znajdowała się gmina Wymysłów. Miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło enklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków.

31 maja 1870^[5] do gminy Piotrków przyłączono pozbawiony praw miejskich Radziejów^[6], natomiast pozbawiony praw miejskich 28 sierpnia 1870 Piotrków^[7] nie włączono do gminy Piotrkowo, lecz do gminy Wymysłów, którą przemianowano na gminę Gradowo^[8].

Dopiero w 1874 roku uporządkowano zawiłą sytuację administracyjną, kiedy to gminę Gradowo (z Piotrkowem) przemianowano na gminę Piotrków, a istniejącą dotychczas gminę Piotrków (z Radziejowem) na gminę Radziejów^[9]^[10]^[10]. W 1919 Radziejów odzyskał prawa miejskie, i został wyłączony z gminy Radziejów^[11].

Poniższa tabela przedstawia tę złożoność, między innymi zmianę znaczenia odpowiednika gminy Piotrków:

Rok	Gmina północna	Gmina południowa
1867	gmina Piotrków^[12]	gmina Wymysłów
1870	gmina Piotrków + zniesiono miasto Radziejów	gmina Gradowo + zniesiono miasto Piotrków
1874	gmina Radziejów z osadą Radziejów	gmina Piotrków z osadą Piotrków

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[13] gmina Piotrków Kujawski ma obszar 138,62 km², w tym:

użytki rolne: 83%
użytki leśne: 4%

Gmina stanowi 22,84% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	9645	100	4895	50,8	4750	49,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	69,6		35,3		34,3

Piramida wieku mieszkańców gminy Piotrków Kujawski w 2014 roku^[1].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[14]:

zespół dworski z połowy XIX w. w Leszczach, obejmujący: dwór; elektrownię, obecnie dom mieszkalny; park, nr 418/A z 14.12.1998 roku
kościół parafii pod wezwaniem św. Jakuba z XVI w. w Piotrkowie Kujawskim, nr 27/311 z 01.06.1955 roku
zespół dworski w Piotrkowie Kujawskim, obejmujący: dwór z przełomu XIX/XX w.; park z drugiej połowy XIX w.; figurę Matki Boskiej z przełomu XIX/XX w., nr 419/A z 14.12.1998 roku
kościół parafii pod wezwaniem Świętej Trójcy z drugiej połowy XIX w. w Połajewie, nr A/420 z 20.06.1988 roku
zespół cmentarny w Rzeczycy, obejmujący: cmentarz z 1878 roku; kaplicę, nr 408/A z 26.01.1998 roku.
Jurkowo – osada pradziejowa od neolitu do średniowiecza, punkty osadnicze w kilku miejscach. Osadnictwo kultury pucharów lejkowatych, amfor kulistych, kultury łużyckiej do średniowiecza. Osada w trakcie rozpoznawania.

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Anusin, Bycz, Dębołęka, Gradowo, Jerzyce, Kaczewo, Lubsin, Łabędzin, Malina, Nowa Wieś, Palczewo, Połajewo, Przedłuż, Przewóz, Rogalin, Rudzk Duży, Rudzk Mały, Stawiska, Szewce, Świątniki, Wójcin, Zborowiec.

Pozostałe miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Byszewo, Czarnotka, Higieniewo, Józefowo, Kaspral, Katarzyna, Kozy, Krogulec, Leszcze, Łączki, Połajewek, Rzeczyca, Rzepiska, Sokoły, Teodorowo, Trojaczek, Wąsewo, Wincentowo, Zakręta, Zborowczyk.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Bytoń, Kruszwica, Radziejów, Skulsk, Topólka, Wierzbinek

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Piotrków Kujawski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
↑ 19 maja 1870 według kalendarza juliańskiego
↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)
↑ 16 sierpnia 1870 według kalendarza juliańskiego
↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)
↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
↑ ^a ^b Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126 .
↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140
↑ miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło eksklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku. [dostęp 2012-02-23].

[populacja2016-1] Gmina Piotrków Kujawski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[autonazwa1-2] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)

[4] Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)

[5] 19 maja 1870 według kalendarza juliańskiego

[6] Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)

[7] 16 sierpnia 1870 według kalendarza juliańskiego

[8] Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)

[9] Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2

[sgkp-10] Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126 .

[11] Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140

[12] sto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło eksklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków

[autonazwa2-13] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[14] Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku. [dostęp 2012-02-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Wsie	Anusin Bycz Byszewo Czarnotka Dębołęka Gradowo Higieniewo Jerzyce Józefowo Kaczewo Kaspral Katarzyna Kozy Krogulec Leszcze Lubsin Łabędzin Łączki Malina Nowa Wieś Palczewo Połajewek Połajewo Przedłuż Przewóz Rogalin Rudzk Duży Rudzk Mały Rzeczyca Rzepiska Sokoły Stawiska Szewce Świątniki Teodorowo Trojaczek Wincentowo Wójcin Zakręta Zborowiec
Kolonia	Zborowczyk
Osada	Wąsewo
Integralne części miasta	Piotrków Poduchowny
Integralne części wsi	Białe Błota Chełmiczki Jurkowo Kacza Warta Kózki Lisianki Lubsinek Małe Świątniki Marianowo (Połajewo) Marianowo (Szewce) Nowe Połajewo Podlesie Słuchaj Władysławowo Wygoda Wymysłowo

Miasta	Radziejów Piotrków Kujawski
Gminy miejskie	Radziejów
Gminy miejsko-wiejskie	Piotrków Kujawski
Gminy wiejskie	Bytoń Dobre Osięciny Radziejów Topólka

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1871–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–38) woj. pomorskie (II RP) (1938–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–48)
Miasta (← 1871–1948 →)	Aleksandrów (Kujawski) (od 1919) Ciechocinek (od 1919) Nieszawa Radziejów (od 1919)
Gminy wiejskie (← 1871–1948 →)	Bądkowo Boguszyce Bytoń Czamanin Gradowo (1871–1874) Koneck (od 1930) Lubanie Osięciny Osięciny (191?–22) Piotrków (1871–1874) Piotrków (Kujawski) (od 1874) Piotrków (191?–22) Raciążek Radziejów (od 1874) Ruszkowo Sędzin Służewo Straszewo (do 1930)

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (PRL) (1948–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta	Aleksandrów Kujawski Ciechocinek Nieszawa Radziejów (do 1955 →)
Gminy wiejskie (1948–54 i 1973–75)	Bądkowo Boguszyce (do 1954) Bytoń (do 1954) Czamanin (do 1954) Koneck Lubanie Nieszawa (od 1973) Osięciny (do 1954) Piotrków (Kujawski) (do 1954) Raciążek Radziejów (do 1954) Ruszkowo (do 1954) Sędzin (do 1954) Służewo Zakrzewo (od 1973)
Gromady (1954–72)	Bądkowo (1954–72) Biskupice (1954–55 →) Boguszyce (1954–55 →) Bronisław (1954–55 →) Budzisław (1954–55 →) Bycz (1954–55 →) Byczyna (1954–55 →) Dąbrowa Biskupia (← 1956–57 →) Dobre I (1954–55 →) Janowice (1954–59) Kamieniec (1954–55 →) Koneck (1954–72) Kościelna Wieś (1954–55 →) Krzywosądz (1954–55 →) Lubanie (1954–72) Lubsin (1954–55 →) Łowiczek (1954–71) Mąkoszyn (1954–55 →) Morzyczyn (1954–55 →) Niszczewy (1954–61) Nowy Ciechocinek (1954–61) Nowy Dwór (1954–55 →) Opoki (← 1956–71) Osięciny (1954–55 →) Ossówka (1954–58) Ostrowąs (1954–59) Ośno (1959–71) Ośno Górne (1954–55 →) Paniewo (1954–55 →) Pilichowo (1954–55 →) Piotrków Kujawski (1954–55 →) Płowce I (1954–55 →) Pocierzyn (1954–55 →) Połajewo (1954–55 →) Powałkowice (1954–55 →) Przewóz (1954–55 →) Raciążek (1954–72) Sadlno (1954–55 →) Sędzin (1954–61) Siniarzewo (1954–61) Służewo (1954–72) Stawki (1954–59) Straszewo (1954–68) Szewce (1954–55 →) Świątniki (1954–55 →) Tomisławice (1954–55 →) Topólka (1954–55 →) Witowo Nowe (1954–55 →) Wołuszewo (1961–68) Wysocin (1954–59) Zagajewice (1954–57 →) Zakrzewek (1954–55 →) Zakrzewo (1954–72) Zbrachlin (1954–72)

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867–71) woj. bydgoskie (1956–75)
Miasta (1867–71 → i ← 1956–75)	Nieszawa (do 1871) Osięciny (do 1870) Piotrków (do 1870) Raciążek (do 1870) Radziejów (do 1870 i od 1956) Służewo (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–71 → i 1973–75)	Bądkowo (do 1871) Boguszyce (do 1871) Bytoń (do 1871) Ciechocinek (do 1870) Czamanin (do 1871) Dobre (od 1973) Gradowo (1870–71) Lubanie (do 1871) Nowy Dwór (od 1973) Osięciny Piotrków (do 1871) Raciążek (od 1870) Ruszkowo (do 1871) Sędzin (do 1871) Służewo (do 1871) Straszewo (do 1871) Topólka (od 1973) Wierzbie (do 1881) Wierzbinek (od 1973) Wymysłowo (do 1870)
Gromady (1956–72)	Biskupice (← 1956–59) Boguszyce (← 1956–61) Bronisław (← 1956–59) Budzisław (← 1956–59) Bycz (← 1956–71) Byczyna (← 1956–61) Dobre (I) (← 1956–72) Kamieniec (← 1956–68) Kościelna Wieś (← 1956–71) Krzywosądz (← 1956–71) Lubsin (← 1956–61) Mąkoszyn (← 1956–68) Morzyczyn (← 1956–71) Nowy Dwór (← 1956–72) Osięciny (← 1956–72) Ośno Górne (← 1956–72) Paniewo (← 1956–59) Pilichowo (← 1956–59) Piotrków Kujawski (← 1956–72) Płowce (I) (← 1956–71) Pocierzyn (← 1956–61) Połajewo (← 1956–61) Powałkowice (← 1956–61) Przewóz (← 1956–72) Radziejów (1959–72) Sadlno (← 1956–61) Szewce (← 1956–58) Świątniki (← 1956–61) Tomisławice (← 1956–68) Topólka (← 1956–72) Wierzbinek (1961–72) Witowo Nowe (Nowe Witowo / Witowo) (← 1956–71) Zagajewice (← 1958–59) Zakrzewek (← 1956–61)