Przejdź do zawartości

Puchar Europy Narodów 1960

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Puchar Europy Narodów 1960
Coupe d'Europe des nations de football 1960
1964
Dyscyplina

piłka nożna

Organizator

UEFA

Szczegóły turnieju
Gospodarz

 Francja

Otwarcie

6 lipca 1960, Paryż

Zamknięcie (finał)

10 lipca 1960, Paryż

Liczba drużyn

4 (z 1 konfederacji)

Liczba aren

2 (w 2 miastach)

I miejsce

 ZSRR

II miejsce

 Jugosławia

III miejsce

 Czechosłowacja

Statystyki turnieju
Liczba meczów

4

Liczba bramek

17 (4,25 na mecz)

Oglądalność

78 958 (19 740 na mecz)

Król strzelców

Francja François Heutte
Milan Galić
Dražan Jerković
Walentin Iwanow
Wiktor Poniedielnik
(2 gole)

Strona internetowa

Puchar Europy Narodów 1960 – 1. edycja piłkarskich mistrzostw Europy męskich reprezentacji krajowych, wówczas pod nazwą Puchar Europy Narodów.

Tło zawodów

[edytuj | edytuj kod]

Realizacja idei piłkarskich mistrzostw Europy

[edytuj | edytuj kod]

Idea rozgrywania mistrzostw Europy w piłce nożnej narodziła się w latach 20. XX wieku. Jej orędownikiem był francuski działacz sportowy Henri Delaunay - członek FIFA oraz jeden z kreatorów zainaugurowanych w 1930 roku piłkarskich mistrzostw świata. W 1927 roku Henri Delaunay wspólnie z austriackim działaczem Hugo Meislem złożyli do FIFA wniosek w sprawie utworzenia turnieju, mającego wyłonić najlepszą drużynę starego kontynentu[1]. Zaprezentowana koncepcja zakładała realizację zmagań przez europejską komisję zorganizowaną w ramach struktur FIFA. Pomysł nie zyskał wówczas jednak zainteresowania wśród działaczy światowej federacji piłkarskiej i został odrzucony przez prezydenta FIFA Julesa Rimeta. Zdaniem Delanuaya, główną przyczyną takiego stanu rzeczy była realna możliwość przyłączenia się do europejskiej federacji związków piłkarskich z Wysp Brytyjskich, które od lat 20. XX wieku do niemal końca lat 40. XX wieku (z krótką przerwą) znajdowały się poza strukturami FIFA – taka sytuacja mogłaby osłabić pozycję organizacji zarządzanej przez Rimeta[2].

Henri Delaunay – pomysłodawca piłkarskich mistrzostw Europy

Koncepcja europejskiego turnieju piłkarskiego na realizację czekała ponad 30 lat. W maju 1952 roku, na spotkaniu przedstawicieli trzech europejskich federacji piłkarskich (francuskiej, włoskiej i belgijskiej) w Zurychu, Henri Delaunay przedstawił projekt statutu dla przyszłej międzynarodowej organizacji zrzeszającej związki piłkarskie z Europy. 15 czerwca 1954 roku w Bazylei odbyło się zebranie z udziałem przedstawicieli 25 europejskich federacji, na którym podjęto decyzję o założeniu Unii Europejskich Związków Piłkarskich[3]. Dla nowej paneuropejskiej organizacji jednym z głównych celów było stworzenie rozgrywek reprezentacji narodowych – idea ta została zawarta w pierwszym statucie unii. Jesienią 1954 roku UEFA powołała podkomisję do rozpatrzenia projektów regulaminu turnieju w skład której weszli José Crahay, Henri Delaunay i George Graham. Jej prace doprowadziły do przedstawienia konkretnej propozycji na inauguracyjnym kongresie UEFA, który odbył się 2 marca 1955 roku w Wiedniu. Zaprezentowana koncepcja zakładała podział rozgrywek na dwie fazy – pierwszą (eliminacyjną, rozgrywaną systemem pucharowym) w sezonie poprzedzającym mistrzostwa świata oraz drugą (będącą turniejem finałowym, organizowanym w jednym państwie) w kolejnym sezonie po mundialu. Aby zapobiec przeciążeniu meczów, proponowane nowe zawody miały służyć także jako europejskie kwalifikacje do mistrzostw świata[1].

Sam pomysł przed realizacją musiał uzyskać aprobatę ze strony FIFA, która do tematu europejskiego czempionatu podchodziła powściągliwie. Kurt Gassmann - sekretarz FIFA - jeszcze przed kongresem w Wiedniu[4] ocenił propozycję jako sprzeczną z interesami światowej federacji. Negatywną opinię uzyskał przede wszystkim proponowany termin organizacji rozgrywek, który - w opinii Gassmanna - mógłby stanowić niepożądaną konkurencję w stosunku do turnieju FIFA, co mogło zagrozić kluczowym dochodom organizacji. Gassmann zasugerował, by faza eliminacyjna przyszłych mistrzostw Europy odbywała się na dwa lata przed finałami mistrzostw świata, a sam turniej finałowy na rok przed mundialem. Sekretarz FIFA zaproponował także, by oddzielić fazę eliminacyjną europejskich rozgrywek od fazy eliminacyjnej rozgrywek FIFA. Efektem opinii było odesłanie projektu mistrzostw Europy do dalszych prac w podkomisji. Wkrótce wprowadzono poprawki, mające na celu uniknięcie kolizji z finałami mistrzostw świata oraz odciążenie kalendarza rozgrywek, m.in. poprzez rezygnację z pomysłu fazy grupowej na rzecz systemu pucharowego w turnieju finałowym. W międzyczasie trwały konsultacje z klubami piłkarskimi, które niechętnie podchodziły do tematu mistrzostw, nie chcąc zwalniać zawodników na zwiększoną liczbę meczów[1].

Do ponownych przedłożeń projektów doszło na kongresach w Lizbonie w 1956 roku oraz w Kopenhadze w 1957 roku, kiedy to zwolennicy propozycji turnieju wygrali głosowanie (15 głosów za, przy 7 głosach przeciwko i 4 wstrzymujących się). Temat mistrzostw kontynuowano podczas kolejnego kongresu w Sztokholmie w 1958 roku – propozycja była krytykowana m.in. przez Ottorino Barassiego z włoskiego związku piłkarskiego, według którego organizacja wydarzenia znacznie ograniczałaby międzynarodowy kalendarz oraz mogłaby rozbudzać „narodowe namiętności”. Podczas kolejnego głosowania projekt mistrzostw ponownie uzyskał poparcie większości delegatów, co zakończyło debatę. Podczas spotkania ustalono również termin losowania rozgrywek fazy eliminacyjnej, które odbyło się dwa dni po kongresie[1][5].

Pomysłodawca turnieju Henri Delaunay nie dożył organizacji zawodów - zmarł w 1955 roku, a jego miejsce w strukturach UEFA zajął syn Pierre Delanuay. Prezydent UEFA Ebbe Schwartz w uznaniu roli, jaką Delanuay odegrał w stworzeniu turnieju, zaproponował, aby trofeum przyznawane przyszłym mistrzom Europy nazwać imieniem inicjatora zawodów[5].

Informacje ogólne

[edytuj | edytuj kod]

15 lutego 1958 mijał termin składania przez poszczególne krajowe związki piłki nożnej zgłoszeń o przystąpieniu do rywalizacji, na co zdecydowało się w sumie 17 państw. Zgodnie z przyjętym wcześniej regulaminem kwalifikacje do 4-zespołowego turnieju zostały przeprowadzone systemem pucharowym, a cała rywalizacja rozpoczęła się 28 września 1958 meczem eliminacyjnym ZSRRWęgry na stadionie Łużniki w Moskwie, zakończonym rezultatem 3:1 (premierowego gola zdobył Anatolij Iljin w 4. minucie spotkania).

Do turnieju, rozgrywanego systemem pucharowym w dniach 6–10 lipca 1960 we Francji, zakwalifikowały się:

  1. Czechosłowacja – po wyeliminowaniu Irlandii w rundzie wstępnej, Danii w 1/8 finału i Rumunii w 1/4 finału.
  2. Francja – po wyeliminowaniu Grecji i Austrii.
  3. Jugosławia – po wyeliminowaniu Bułgarii i Portugalii.
  4. ZSRR – po wyeliminowaniu Węgier i Hiszpanii (walkower).

W finale zwycięstwo odniosła drużyna ZSRR, wygrywając z Jugosławią 2:1. Trzecie miejsce zajęła Czechosłowacja, pokonując 2:0 Francję.

Stadiony

[edytuj | edytuj kod]
Parc des Princes
Parc des Princes
Paryż
Pojemność: 40 000
Stade Vélodrome
Stade Vélodrome
Marsylia
Pojemność: 40 000

Eliminacje

[edytuj | edytuj kod]

Drużyny zakwalifikowane do turnieju finałowego

[edytuj | edytuj kod]
Drużyna Grupa kwalifikacyjna Data kwalifikacji Liczba występów Najlepszy wynik
 Francja zwycięzca ćwierćfinału 27 marca 1960 debiutant
 Jugosławia zwycięzca ćwierćfinału 22 maja 1960 debiutant
 Czechosłowacja zwycięzca ćwierćfinału 29 maja 1960 debiutant
 ZSRR zwycięzca ćwierćfinału 29 maja 1960 debiutant

Źródło: [6]

Turniej finałowy

[edytuj | edytuj kod]

Drabinka

[edytuj | edytuj kod]
PółfinałyFinał
6 lipca – Paryż
 Francja4
10 lipca – Paryż
 Jugosławia5
 ZSRR2
6 lipca – Marsylia
 Jugosławia1
 Czechosłowacja0
 ZSRR3
Mecz o 3. miejsce
9 lipca – Marsylia
 Czechosłowacja2
 Francja0

Półfinały

[edytuj | edytuj kod]
1 6 lipca 1960, 20:00 Francja 
Vincent Gol 12'
Heutte Gol 43'62'
Wisniewski Gol 53'
4:5
(2:1)
 Jugosławia
Galić Gol 11'
Žanetić Gol 55'
Knez Gol 75'
Jerković Gol 78'79'
Parc des Princes, Paryż
Widzów: 26 370
Sędzia: Gaston Grandain (Belgia)

2 6 lipca 1960, 20:30 Czechosłowacja  0:3
(0:1)
 ZSRR
Iwanow Gol 34'56'
Poniedelnik Gol 66'
Vélodrome, Marsylia
Widzów: 26 370
Sędzia: Cesare Jonni (Włochy)

Mecz o 3. miejsce

[edytuj | edytuj kod]
3 9 lipca 1960
18:00 CEST
Czechosłowacja 
Bubník Gol 58'
Pavlovič Gol 88'
2:0
(0:0)
 Francja Stade Vélodrome, Marsylia
Widzów: 9 438
Sędzia: Włochy Cesare Jonni

Finał

[edytuj | edytuj kod]
4 10 lipca 1960
21:30 CEST
ZSRR 
2:1
(0:1)
 Jugosławia
Galić Gol 43'
Parc des Princes, Paryż
Widzów: 17 966
Sędzia: Anglia Arthur Edward Ellis


MISTRZ EUROPY 1960

ZSRR
 PIERWSZY TYTUŁ

Statystyki turnieju

[edytuj | edytuj kod]

Królowie strzelców

[edytuj | edytuj kod]

2 gole:

Najszybszy gol

[edytuj | edytuj kod]

11 minuta: Milan Galić

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d How the EURO was born. uefa.com, 2021-06-11. [dostęp 2022-11-27]. (ang.).
  2. Batko i in. 1992 ↓, s. 13-14.
  3. Vieli 2014 ↓, s. 12-13.
  4. Vieli 2014 ↓, s. 20.
  5. a b Vieli 2014 ↓, s. 22.
  6. History [online], uefa.com [dostęp 2022-12-11] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
[edytuj | edytuj kod]