Mata Atlântica
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Widok na las atlantycki w stanie São Paulo | |
| Państwo |
Brazylia, Paragwaj, Argentyna |
|---|---|
| Typ |
przyrodniczy |
| Spełniane kryterium |
IX, X |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Ameryka Łacińska i Karaiby |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2001 |
| 12°17′33,6″S 50°39′36,2″W/-12,292667 -50,660056 | |
Mata Atlântica (z port. las atlantycki) – wąski obszar bujnych lasów na południowo-wschodnim atlantyckim pobrzeżu Brazylii oraz północnej Argentyny, sięgający w głąb lądu do południowo-wschodniego Paragwaju[1]. Uznany za ekoregion przez WWF, objęty ochroną UNESCO jako rezerwat biosfery[2]. Przyległym do niego ekoregionem jest Cerrado. Mata Atlântica pokrywa 1 234 000 km²[3].
W lesie atlantyckim występuje około 20 000 gatunków roślin (ok. 8% całkowitej liczby gatunków); w latach 90. XX w. stwierdzono średnio 458[3] gatunków drzew na 2,5 akra[1][3]. Obszar zróżnicowany pod względem flory, zwłaszcza paproci, mchów i epifitów[1]. W części górzystej najwyższym punktem jest Agulhas Negras[4]. Według BirdLife International, obszar górski jest zniszczony w stopniu umiarkowanym i dobrze poznany[4], zaś obszary nizinne niedokładnie poznane i poważnie zdegradowane[5].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]Lasy atlantyckie zamieszkuje około 2200 gatunków ssaków, ptaków (w tym około 200 endemicznych), gadów i płazów[1]; z tych ostatnich 92% gatunków to endemity. Ze ssaków występują na przykład małpy marmozeta złotogłowa (Leontopithecus chrysomelas), marmozeta czarnolica (L. caissara), marmozeta lwia (L. rosalia) i marmozeta czarna (L. chrysopygus) oraz muriki szary (Brachyteles arachnoides), z innych np. leniwiec grzywiasty (Bradypus torquatus)[3].
Awifauna
[edytuj | edytuj kod]BirdLife International wyróżnia na obszarze lasów atlantyckich dwie ostoje Endemic Bird Area, w których zawierają się liczne ostoje ptaków IBA. Do gatunków endemicznych dla obszaru EBA „Atlantic forest lowland” należą m.in. przedstawiciele monotypowych rodzajów – papuga malachitka (Triclaria malachitacea), piłodziobek (Ramphodon naevius), złotopiór trójpalczasty (Jacamaralcyon tridactyla), koralonóżek (Acrobatornis fonsecai), terkotnik (Clibanornis dendrocolaptoides), cieślik (Cichlocolaptes leucophrus), śliniacznik (Biatas nigropectus), kropiatek (Psilorhamphus guttatus), dwa gatunki z rodzaju Merulaxis i bławatniczek (Calyptura cristata)[5]. W części górzystej – mniej zdegradowanej – większość endemitów to ptaki leśne, z wyjątkiem trzęsiogona długosternego (Cinclodes pabsti), zamieszkującego skalistą sawannę, oraz ziarnojadka czarnobrzuchego (Sporophila melanogaster), preferującego zakrzewienia i mokradła. Jedynie kilka gatunków ograniczonych jest do wyższych partii gór i są to koszykarz płowy (Asthenes moreirae), kosowiec mniejszy (Tijuca condita), kosowiec większy (T. atra), leśnica rudosterna (Drymophila genei) i tyrańczyk białooki (Phylloscartes difficilis)[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Brazil. Atlantic forest. The Nature Conservancy. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-19)].
- ↑ MATA ATLÂNTICA (INCLUDING SAO PAULO CITY GREEN BELT). UNESCO – MAB Biosphere Reserves Directory, 2011. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-15)]. (ang.).
- ↑ a b c d Atlantic Forests. WWF Global. [dostęp 2014-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 stycznia 2017)].
- ↑ a b c 076 Atlantic forest mountains. BirdLife International. [dostęp 2023-03-14].
- ↑ a b 075 Atlantic forest lowlands. BirdLife International. [dostęp 2023-03-14].