Ridbok zwyczajny
| Redunca redunca[1] | |
| (Pallas, 1767) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ridbok zwyczajny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Ridbok zwyczajny[3], dawniej także: bohor[4] (Redunca redunca) – gatunek średniej wielkości antylopy, ssaka parzystokopytnego z rodziny wołowatych.
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje Afrykę środkową i wschodnią – od Senegalu po centralną Etiopię i na południe do północnej części Demokratycznej Republiki Konga, Rwandy, Burundi i Tanzanii.
Jego siedliskiem są nizinne i górskie podmokłe tereny porośnięte trawą i trzciną.
Charakterystyka ogólna[edytuj | edytuj kod]
| Podstawowe dane | |
|---|---|
| Długość ciała | 115–145 cm |
| Wysokość w kłębie | 65–90 cm |
| Długość ogona | 15–25 cm |
| Masa ciała | 35–65 kg |
| Dojrzałość płciowa | samce 3 lata samice 2 lata |
| Okres godowy | ? |
| Ciąża | 7,5 miesiąca |
| Liczba młodych w miocie |
1–2 |
| Długość życia | do 10 lat |
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Dymorfizm płciowy jest wyraźnie zaznaczony. Samce mają rogi, są cięższe i większe – osiągają w kłębie 75 – 90 cm, samice 65 – 76 cm. Samice mają dwie pary sutków i nie mają rogów. Ubarwienie obydwu płci od żółtawego po czerwonopłowe z białym spodem. Rogi samców, z licznymi, poprzecznymi zgrubieniami osiągają długość 20-41 cm. Wierzchołki rogów skierowane są do przodu. Owłosiony ogon jest od spodu jaśniejszy.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Żyją pojedynczo, parami lub tworzą luźne stada. Zajmowane terytoria nie są znaczone zapachami. Ridboki zwyczajne regulują relacje sąsiedzkie za pomocą sygnałów głosowych. Obszar zajmowany przez samca może obejmować areały osobnicze kilku samic. Agresja samców skierowana jest bardziej na osobniki zagrażające samicom, niż naruszające zajmowane terytorium.
Samice z młodymi formują grupy na obszarach z niewystarczającą ilością dostępnych kryjówek. Młode dorastają wewnątrz obszaru matki, po czym młode samce łączą się w grupki 2-3 osobników. Starsze samce zwykle wędrują samotnie.
W okresie suszy grupy ridboków zwyczajnych łączą się w większe stada w pobliżu źródeł wody. Takie zgrupowania mogą liczyć setki osobników.
Ridboki zwyczajne są zwierzętami roślinożernymi. Żywią się głównie trawami. Spotykano je na uprawach zbóż.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Samice ridboka zwyczajnego osiągają dojrzałość płciową w wieku około 2 lat, czasem wcześniej, a samce w wieku 3 lat. Po 7,5-miesięcznej ciąży samica rodzi jedno, rzadko dwa młode, które przez osiem tygodni pozostają w ukryciu, a następnie formują grupy rówieśnicze. Przez 8-9 miesięcy utrzymują silne więzi z matką. Młode po urodzeniu mają ciemniejsze niż rodzice ubarwienie i dłuższe owłosienie.
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
- Redunca redunca redunca – Burkina Faso i Benin[5]
- Redunca redunca bohor – Etiopia i Sudan[6]
- Redunca redunca cottoni – Sudan i Etiopia[7]
- Redunca redunca nigeriensis Blaine – Nigeria, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Czad, Kongo[8]
- Redunca redunca wardi Thomas – Uganda, Demokratyczna Republika Konga, Kenia i Tanzania[9]
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Z powodu cenionego przez myśliwych poroża ridboki zwyczajne były w przeszłości poławiane przy użyciu psów naganiających te zwierzęta w sieci.
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (last concern – niższego ryzyka)[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Redunca redunca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Redunca redunca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie, 2015, s. 186. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
- ↑ Nagor Reedbuck, Blue Forest Safaris (en)
- ↑ Abyssinian Bohor Reedbuck, Blue Forest Safaris (en)
- ↑ Sudan Bohor Reedbuck, Blue Forest Safaris (en)
- ↑ Nigerian Bohor Reedbuck, Blue Forest Safaris (en)
- ↑ Eastern Bohor Reedbuck, Blue Forest Safaris (en)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Newell, T. 1999.: Redunca redunca (On-line), Animal Diversity Web.. [dostęp 2007-09-10]. (ang.).