Robert La Follette (1855–1925)

Robert La Follette
	; Robert La Follette w 1904 roku
Pełne imię i nazwisko	Robert Marion La Follette
Data i miejsce urodzenia	14 czerwca 1855 ; Primrose
Data i miejsce śmierci	18 czerwca 1925 ; Waszyngton
	senator z Wisconsin
Okres	od stycznia 1906; do czerwca 1925
Przynależność polityczna	Partia Republikańska; Partia Postępowa
	członek Izby Reprezentantów z Wisconsin
Okres	od marca 1885; do marca 1891
	gubernator Wisconsin
Okres	od stycznia 1901; do stycznia 1906
Poprzednik	Edward Scofield
Następca	James Davidson
	Multimedia w Wikimedia Commons

Robert Marion La Follette (ur. 14 czerwca 1855 w Primrose, zm. 18 czerwca 1925 w Waszyngtonie) – amerykański polityk, kandydat na prezydenta w 1924 roku.

Biografia

Urodził się 14 czerwca 1855 w Primrose^[1]. W latach 1875–1879 studiował prawo na Uniwersytecie Wisconsin-Madison^[1]. W pierwszej połowie lat 80. XIX wieku pracował w biurze prokuratora okręgowego, wykorzystując swoją elokwencję i umiejętności krasomówcze^[2]. W 1885 roku został wybrany do Izby Reprezentantów z ramienia Partii Republikańskiej^[1]. Po porażce wyborczej w 1890 roku zakończył urzędowanie w Kongresie i powrócił do praktykowania prawa w Madison^[1]. Działalność ta umożliwiła mu zbudowanie poparcia i zapewniła popularność wśród społeczeństwa stanu Wisconsin^[2].

W 1900 roku wygrał wybory na gubernatora, głosząc hasła reformy podatkowej, zwłaszcza wprowadzenia bardziej rygorystycznych podatków od kolei^[2]. Trzy lata później wprowadził opodatkowanie koncernów kolejowych, bazujące na ich wartości^[2]. W 1905 roku powołał komisję regulującą nowe prawo^[2]. Dzięki swoim działaniom zyskał miano jednego z pierwszych progresywistów^[2]. Gubernatorem pozostał do 1906 roku, kiedy to zrezygnował ze stanowiska na rzecz wyboru do Senatu^[1].

W 1909 roku założył pismo „La Follete’s”, które początkowo było tygodnikiem, by potem stać się miesięcznikiem^[2]. Znacznie później jego nazwa zmieniła się na „The Progressive”^[2]. Ze względu na swoją progresywną postawę, sprzeciw wobec taryf celnych i politykę względem firm kolejowych, członkowie reformatorskiego skrzydła Partii Republikańskiej zastanawiali się, czy nie wystawić kandydatury La Follette’a w wyborach prezydenckich w 1912 roku zamiast Williama Tafta^[3]. Jednak start Theodore’a Roosevelta z ramienia Partii Postępowej spowodował, że zwolennicy La Follette’a odwrócili się od niego^[2].

W czasie prezydentury Wilsona La Follette ostro sprzeciwiał się I wojnie światowej^[2]. W 1916 roku prowadził kampanię na rzecz zorganizowania referendum powszechnego w sprawie dołączenia Stanów Zjednoczonych do wojny^[2]. Sprzeciwiał się zbrojeniom morskim i głosował przeciwko deklaracji wojny^[2]. W czasach powojennych stał się jednym z głównych krytyków administracji Warrena Hardinga, skupiając się na ujawnieniu skandali korupcyjnych z udziałem jego współpracowników^[2]. W wyniku połączenia sił politycznych progresywistów, socjalistów, związkowców i farmerów z Zachodu La Follette założył Partię Postępu, która udzieliła mu nominacji prezydenckiej w wyborach w 1924 roku^[4]. Jego program opierał się głównie na upaństwowieniu kolejnictwa, walce z monopolami, obniżeniu taryf celnych i pomocy socjalnej dla rolników^[4]. W głosowaniu powszechnym uzyskał niespełna 5 milionów głosów, co stanowiło trzeci wynik wśród kandydatów^[5]. W Kolegium Elektorskim zagłosowało na niego 13 elektorów^[6]. Zmarł 18 czerwca 1925 roku w Waszyngtonie^[1].

Życie prywatne

Robert La Follette poślubił swoją szkolną sympatię, Belle Case 31 grudnia 1881 roku^[2]. Mieli dwóch synów: Roberta i Philipa^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f La Follette, Robert Marion. Biographical Directory of the United States Congress. [dostęp 2017-12-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Robert M. La Follette, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-22] (ang.).
↑ Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 266. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
↑ ^a ^b Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016, s. 502–503. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-16]. (ang.).
↑ Electoral College Box – 1924. NARA. [dostęp 2017-10-16]. (ang.).

[congress-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f La Follette, Robert Marion. Biographical Directory of the United States Congress. [dostęp 2017-12-22]. (ang.).

[britannica-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Robert M. La Follette, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-22] (ang.).

[Bartnicki-3] Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 266. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).

[Jones-4] Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016, s. 502–503. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).

[OC-5] US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-16]. (ang.).

[NARA-6] Electoral College Box – 1924. NARA. [dostęp 2017-10-16]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]