Rodzimowierstwo słowiańskie na Ukrainie
Rodzimowierstwo słowiańskie na Ukrainie – społeczność słowiańskich rodzimowierców na terenie Ukrainy.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W 2005 roku Adrian Ivakhiv oszacował liczebność rodzimowierców słowiańskich na Ukrainie pomiędzy 5000 a 10 000 osób[1], zwracając przy tym uwagę na dynamiczny wzrost tej liczby od lat 90. XX wieku[2]. Zdaniem innych socjologów, w tych samych latach liczba ta wyniosła ponad 90 tysięcy (0,2% całej populacji Ukrainy)[3].
Ivakhiv zauważył też, że średnia wieku rodzimowierców na Ukrainie jest wyższa niż średnia wieku pogan na Zachodzie[1], oraz że główny trzon wyznania stanowią „zorientowani narodowo etniczni Ukraińcy o wyższym niż przeciętne poziomie wykształcenia”[1]. Zaobserwował on związki pomiędzy wspólnotami rodzimowierczymi a innymi sektorami społeczeństwa ukraińskiego, takimi jak folk i grupy odtwarzające muzykę tradycyjną, stowarzyszenia kozackie, grupy tradycyjnych sztuk walki oraz nacjonalistyczne i skrajnie nacjonalistyczne organizacje[4]. Wg Ivakhiva rodzimowierstwo na Ukrainie wydaje się „relatywnie małą niszą w ukraińskiej kulturze religijnej”[5] oraz spotyka się z różnym odbiorem[6]. Istniejące ukraińskie grupy prawosławne i rzymskokatolickie spoglądają na rodzimowierstwo słowiańskie z niepokojem i wrogością[4], podczas gdy warstwy wykształcone i inteligencja skłaniają się raczej do postrzegania go jako marginalną część ruchu skrajnych konserwatystów o zabarwieniu antysemickim i ksenofobicznym[4].
Ruch rodzimowierczy posiada również swoją reprezentację w diasporze ukraińskiej; przykładem jest organizacja Ognisko Rodowe Rodzimej Prawosławnej Wiary, która powołała oddziały w Mołdawii i Niemczech[7]. Na Ukrainie, podobnie jak w Rosji, rodzimowierstwo cieszy się dużą popularnością wśród Kozaków; badacze Pilkington i Popov powołują się na wypowiedź rosyjskiego Kozaka, zdaniem którego na Ukrainie łatwiej spotkać Kozaka-rodzimowiercę niż Kozaka-chrześcijanina[8].
Ukraińscy i rosyjscy rodzimowiercy w czasie wojny w Donbasie
[edytuj | edytuj kod]Rodzimowierstwo słowiańskie odegrało istotną rolę w trakcie konfliktu na wschodzie Ukrainy, włączając w to wielu rodzimowierców tworzących lub przystępujących do jednostek militarnych. Niektórzy z nich – na przykład ci z Batalionu Swarożyc – walczyli w interesie Rosji, podczas gdy inni – jak ci z Batalionu „Azow” – stali po stronie Ukrainy[9]. Wojna wywołała różnorodne reakcje wśród rodzimowierców słowiańskich na Ukrainie; ci należący do organizacji rodzimowierczych pokroju Rodowego Ognyszcza Ridnoj Prawosławnoj Wiry patrzyli na Rosjan i Rosjanki oraz Ukraińców i Ukrainki jako braci i siostry, a także wierzyli, że konflikt był wywołany przez działalność Stanów Zjednoczonych, podczas gdy wierni z innych grup widzieli Rosję jako na agresora[10].
Rosyjscy rodzimowierczy organizowali się zbrojnie w Donbasie, włączając w to formacje jak Swarog, Warjag czy Rusicz, a także rodzimowierców służących w Rosyjskiej Armii Prawosławnej. Obserwatorzy zwracają uwagę, że rosyjscy rodzimowiercy prowadzą w regionie działalność prozelityczną, ze wsparciem ze strony Rosji, posługując się mianem „prawosławia” i głosząc koncepcję nowego „Rosyjskiego Świata”, a ich wierzenia przeniknęły nawet przez Cerkiew prawosławną[11].
Organizacje rodzimowiercze na Ukrainie
[edytuj | edytuj kod]Od 2016 roku rząd Ukrainy oficjalnie uznaje istnienie jedynie czterech organizacji słowianowierczych spośród dziesiątek istniejących. Organizacjami tymi, które wraz z oficjalną rejestracją otrzymały status związku wyznaniowego, są[12]:
- Rodowe Ognyszcze Ridnoj Prawosławnoj Wiry (ukr. Родове Вогнище Рідної Православної Віри)
- Cerkwa Ukrajinskych Jazycznykiw (ukr. Церква Українських Язичників)
- Zjednoczenie Rodzimowierców Ukrainy (ukr. Об’єднання Рідновірів України)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Ivakhiv 2005 ↓, s. 224.
- ↑ Ivakhiv 2005 ↓, s. 209.
- ↑ Ivakhiv, Adrian (2006). "Neo-Paganism in Ukraine". Taylor, Bron. The Encyclopedia of Religion and Nature, Letter N. Continuum. ISBN 978-0-19-975467-0, s. 1189.
- ↑ a b c Ivakhiv 2005 ↓, s. 234.
- ↑ Ivakhiv 2005 ↓, s. 231.
- ↑ Ivakhiv 2005 ↓, s. 233–234.
- ↑ Lesiv 2017 ↓, s. 140.
- ↑ Pilkington i Popov 2009 ↓, s. 275–276.
- ↑ Skrylnikov 2016 ↓.
- ↑ Lesiv 2017 ↓, s. 133–134, 140–141.
- ↑ Vyacheslav Ageyev, Neo-paganism and Russian Orthodoxy – an explosive mix of religion and ideology, Erfurt, Germany: XXI World Congress of the International Association for the History of Religions (IAHR), 23–29 August 2015, 27 sierpnia 2015 [dostęp 2017-07-07] [zarchiwizowane z adresu]. Archived pertinent panel of the XXI IAHR conference.
- ↑ RISU (Religion Information Service of Ukraine): Релігійні організації в Україні (станом на 1 січня 2016 р.) — State-recognised religious organisations as of 2016.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Modern Paganism in World Cultures: Comparative Perspectives. W: Adrian Ivakhiv: The Revival of Ukrainian Native Faith. Michael F. Strmiska (red.). Santa Barbara: ABC-Clio, 2005, s. 209–239. ISBN 978-1-85109-608-4.
- Cosmopolitanism, Nationalism, and Modern Paganism. W: Mariya Lesiv: Blood Brothers or Blood Enemies: Ukrainian Pagans' Beliefs and Responses to the Ukraine-Russia Crisis. Kathryn Rountree (ed.). New York: Palgrave Macmillan, 2017, s. 133–156. ISBN 978-1-137-57040-6.
- Subcultures and New Religious Movements in Russia and East-Central Europe. W: Hilary Pilkington, Anton Popov: Understanding Neo-paganism in Russia: Religion? Ideology? Philosophy? Fantasy?. George McKay (ed.). Peter Lang, 2009, s. 253–304. ISBN 978-3-03911-921-9.
- Pavel Skrylnikov: The Church Against Neo-Paganism. Intersection, 20 July 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)].
| Bogowie i boginie | |
|---|---|
| Święta i obrzędy | |
| Historia rodzimowierstwa | |
| Organizacje | |
| Postacie | |
| Tematy powiązane |
