Zew Morza (jacht)

Zew Morza
Bandera	Polska
Numer na żaglu	PZ 2
Port macierzysty	Szczecin
Właściciel	Polski Związek Żeglarski (ostatni)
Armator	Centralny Ośrodek Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza w Trzebieży (ostatni)
	Dane podstawowe
Materiał	drewno
	Historia
Stocznia	Dziwnów (kadłub); Stocznia Północna, Gdańsk
Data budowy	1943
Data wodowania	1946 – 09-23 (kadłub); 1949
Data zatonięcia	1981 – 12-12
	Dane techniczne
Wyporność	140 BRT t
Liczebność załogi	3 + 24
Długość całkowita (L)	31,3 m
Szerokość (B)	6,4 m
Zanurzenie (D)	3,6 m
Pojemność	71 RT
	Ożaglowanie
Typ ożaglowania	szkuner
Powierzchnia ożaglowania	360 m²
Liczba masztów	2
	Napęd mechaniczny
Silnik	Leyland - Mielec typ KE 680/182, 6-cylindrów
Moc silnika	200 KM

Zew Morza – gaflowy szkuner szkolny. Jacht flagowy PZŻ w latach 1968–1978. Ostatnim właścicielem jednostki był Polski Związek Żeglarski.

Historia i rejsy

Kadłub zbudowany w 1943 w stoczni w Dziwnowie (wówczas na terenie Niemiec), porzucony w 1945 roku. Odbudowany, podobnie jak bliźniaczy Janek Krasicki, na bazie niewykończonego kadłuba szkolnej jednostki Marine – Hitlerjugend. Wykończony i ponownie wodowany w 1949 w Stoczni Północnej w Gdańsku. Plany wykończenia uzupełnili Wojciech Orszulok i Zdzisław Michalski.

W 1949 Zew Morza został przejęty przez Państwowe Centrum Wychowania Morskiego. Po likwidacji PCWM, w 1951 na krótko trafił do Szkoły Morskiej w Szczecinie, a później w 1953 do Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich w Gdyni. W lipcu 1956 roku armatorem jednostki została sekcja żeglarska Rybackiego Klubu Sportowego Arka z Gdyni. 20 czerwca 1957 r. Zew Morza pod dowództwem kpt. Włodzimierza Jacewicza lub kpt. Józefa Lesiaka^[1] wyruszył do Narviku. Trasa rejsu wiodła przez porty Kopenhaga, Göteborg, Oslo, Bergen, Toryhatm i z powrotem (ok. 4500 Mm). W 1962 jacht został przekazany nieodpłatnie Zasadniczej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu. 4 stycznia 1964 został oddany pod opiekę żeglarzom z Jacht Klubu Cztery Wiatry w Świnoujściu oraz Przedsiębiorstwu Połowów i Usług Rybackich Odra. Po decyzjach ówczesnego resortu żeglugi, w 1966 roku trafił do Wojewódzkiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku w Szczecinie, który w tamtym czasie prowadził Ośrodek Żeglarski w Trzebieży. Zew Morza stał się flagową jednostką początkowo Ośrodka w Trzebieży, a następnie po jego przejęciu przez PZŻ, całego Związku Żeglarskiego^[2]^[3]. Od wiosny 1967 na wiele lat z Zewem Morza zawodowo związali się kpt. Zdzisław Michalski, jego zastępca Wojciech Michalski i bosman Jerzy Kisielewski. W 1969 jednostka trafiła na generalny remont do Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie. Prace modernizacyjne trwały tam do roku 1972. W 1973 Zew odbył rejs gwarancyjny do Anglii, Francji oraz Holandii^[3].

W latach 1973–1974 Zew Morza pod dowództwem kpt. Zdzisława Michalskiego opłynął świat. Początek rejsu miał miejsce 8 listopada 1973 przy Wałach Chrobrego w Szczecinie. Trasa wiodła ze wschodu na zachód m.in. przez Holandię, Maroko (Casablanka), Panamę, Polinezję Francuską, Nową Zelandię, Australię, RPA (Kapsztad) i drogą wokół Afryki. Koniec rejsu miał miejsce 30 lipca 1974 roku w Szczecinie^[4].

W 1976 (od 20 kwietnia do 5 października) pod tym samym dowództwem Zew Morza wyruszył przez Atlantyk do USA na Operation Sail, zawinął tam m.in. do Nowego Jorku i kilku innych portów wschodniego wybrzeża. Pod koniec 1978 roku jacht z kapitanem Bogdanem Dacko (którego później zmienił kpt. Janusz Zbierajewski) wyruszył na Karaiby. Pod kpt. Krzysztofem Baranowskim wraz z Bractwem Żelaznej Szekli uczestniczył jeszcze w latach 1978, 1980 w Cutty Sark Tall Ships’ Races. W 1981 Zew Morza odbył swój ostatni rejs, zorganizowany przez COŻ – PZŻ w Trzebieży, trasa miała wieść wokół Europy (Świnoujście – Ateny), kapitanem był Bogusław Kraczkowski^[3].

Zatonięcie

Zew Morza zatonął 12 grudnia 1981 roku o godzinie 10:25 na wodach Morza Śródziemnego na zachód od Korsyki na przybliżonej pozycji geograficznej 41°55,6′N 007°28,7′E/41,926667 7,478333. Jednostkę na wodę (prawą burtę) położyła duża fala przy wietrze 7 °B. Po ok. 10 minutach jacht zanurzył się w morzu dziobem i zatonął, ostatnim jego widocznym fragmentem była rufa. Cała załoga zdołała się uratować na tratwach ratunkowych i została podjęta tego samego dnia o 20:30 przez francuski statek „Ville de Dunkerque”^[5]

Zobacz też

Przypisy

↑ Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja PopularnoNaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 29, 1987.
↑ Encyklopedia Szczecina, Suplement 1, Szczecin, Wyd. Uniwersytet Szczeciński, s. 302, 2003, ISBN 83-7241-272-3.
↑ ^a ^b ^c Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja Popularnonaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 28–32, 1987.
↑ Aleksander Kaszowski, Zbigniew Urbanyi Polskie jachty na oceanach, Gdańsk, Wyd. Morskie Gdańsk, s. 524–537, 1981, ISBN 83-215-4410-X.
↑ Zew Morza, 1981, zatonięcie, Morze Śródziemne – Wypadki jachtów [online] [dostęp 2021-11-09] (pol.).

Linki zewnętrzne

Kpt. Krzysztof Baranowski wspomnienie o Zewie Morza. krzysztofbaranowski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-26)].
Raport z zatonięcia s/y Zewu Morza na Morzu Śródziemnym. sychut.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-13)].

[1] Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja PopularnoNaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 29, 1987.

[2] Encyklopedia Szczecina, Suplement 1, Szczecin, Wyd. Uniwersytet Szczeciński, s. 302, 2003, ISBN 83-7241-272-3.

[autonazwa1-3] Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja Popularnonaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 28–32, 1987.

[4] Aleksander Kaszowski, Zbigniew Urbanyi Polskie jachty na oceanach, Gdańsk, Wyd. Morskie Gdańsk, s. 524–537, 1981, ISBN 83-215-4410-X.

[5] Zew Morza, 1981, zatonięcie, Morze Śródziemne – Wypadki jachtów [online] [dostęp 2021-11-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]