Samanu

Samanu
	dodatek
	; Miska samanu
Inne nazwy	səməni halvası, samanak, sümelek, sumanak, sumalak, sümölök
Rodzaj	legumina, pudding
Kuchnia	perska, kazachska, azerska, turkmeńska, tadżycka, uzbecka i kirgiska
Miejsce powstania	Iran
Obróbka żywności	gotowanie
Składniki
	kiełki pszenicy, olej, mąka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Samanu (pers. سمنو / samanu; azer. səməni halvası), także: samanak: pers. سمنک , sümelek (kaz. сүмелек, turkm. sümelek / syumelek) lub: sumanak (tadż. суманак), albo: sumalak (uzb. sumalak [sʉmælˈæk], pot. „uzbecka czekolada”^[1]), jak również: sümölök (kirg. сүмөлөк [symœlˈœk]) – słodka, prosta potrawa, podobna do kisielu lub owsianki, tradycyjnie przyrządzana na perskie święto Nouruz (nowego roku), obchodzone w dniu równonocy wiosennej i charakterystyczna dla kuchni perskiej, kazachskiej, azerskiej, turkmeńskiej, tadżyckiej, uzbeckiej i kirgiskiej. Jest symbolem nowych początków i nadziei. W Uzbekistanie jest potrawą narodową^[1].

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Danie składa się z prostych składników: kiełków pszenicy, oleju, mąki i wody^[1]. Pochodzi najprawdopodobniej z przedislamskiej Persji. Niektórzy Uzbecy uważają, że nazwa sumalak oznacza „30 aniołów”: to aniołowie mieli stworzyć podobną owsiankę z pszenicy, mąki, wody i siedmiu kamieni dla biednej matki (Fatimy^[1]) z dwoma głodnymi synami. Nazwa może też pochodzić od starego tureckiego słowa "suma", oznaczającego „spuchniętą pszenicę”. Legenda głosi, że skosztowanie sumalaka z siedmiu różnych kotłów przyniesie jedzącemu szczęście. Jeśli osoba pomyśli życzenie po wypróbowaniu go po raz pierwszy, to życzenie się spełni. Potrawa jest również symbolem płodności^[2].

Przygotowywanie[edytuj | edytuj kod]

Przygotowywanie i spożywanie puddingu ma znaczenie integrujące dla lokalnych społeczności Azji Środkowej. Ludzie współpracują ze sobą, aby przygotować danie na święto Nouruz, zgodnie z tradycją sięgającą tysięcy lat. Rytuał gotowania samanu jest symbolem przyjaźni, wspólnoty i powodzenia. Ponieważ duży garnek budyniu wymaga ciągłego mieszania przez kilka godzin (nawet do 24, do uzyskania orzechowej, aksamitnej konsystencji^[1]), przygotowanie potrawy staje się sprawą wspólnotową. Kobiety na zmianę mieszają danie przez całą noc nadając tej czynności radosny charakter, co obejmuje taniec, śpiew i snucie opowieści^[2].

Przepis może się różnić w zależności od regionu^[1], ale głównym składnikiem są kiełki pszenicy, które nadają potrawie charakterystyczny słodki smak. Kobiety umieszczają pszenicę w wodzie, aż zacznie kiełkować, następnie miażdżą ją na pastę i ponownie mieszają z wodą, aż z ziaren zacznie sączyć się biaława ciecz. Następnie wrzucają mieszaninę do kotła z wodą, wrzącym olejem i mąką, mieszając całość przez kilka godzin. W niektórych przypadkach w garnku umieszcza się zwyczajowo siedem kamieni, aby masa się nie spaliła^[2].