Solina

Solina
	wieś
	; Solina, panorama
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	leski
Gmina	Solina
Liczba ludności (2022)	434
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-610
Tablice rejestracyjne	RLS
SIMC	0360649
	Położenie na mapie gminy Solina Solina
	Położenie na mapie Polski Solina
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Solina
	Położenie na mapie powiatu leskiego Solina
	49°24′02″N 22°26′57″E/49,400556 22,449167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Solina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Solina^[4]^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. Do 30 grudnia 1999 Solina była siedzibą gminy Solina (siedziba przeniesiona do Polańczyka). Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 426 osób^[6].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bóbrce. We wsi jest kościół filialny pw. św. Piotra i Pawła (dawna cerkiew).

Historia

Pierwszy raz Solina wzmiankowana jest w dokumencie z 1426 jako miejscowość leżąca w dobrach Kmitów. W II połowie XV w. miała miejsce powtórna lokacja wioski na prawie wołoskim. Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[7]. Przypadła ona synowi siostry wojewody, Katarzyny Kmicianki (zamężnej za Andrzejem Stadnickim, kasztelanem sanockim) – Mikołajowi Stadnickiemu, Katarzyna Kmicianka wniosła w wianie mężowi Mikołajowi Stadnickiemu Solinę. Otrzymał on wtedy w spadku jeszcze Myczków.

W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Solinie był Franciszek Leszczyński i Józef Jaszowski^[8]. Właścicielem majątku Solina był Franciszek Leszczyński, uczestnik powstania styczniowego z 1863, porucznik wojsk austriackich, uczestnik bitwy pod Solferino, pochowany w 1904 w Uhercach. W 1893 właścicielem posiadłości tabularnej w Solinie był Rudolf Malcher^[9].

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie leskim województwa lwowskiego. Do 1939 we wsi znajdował się dwór, którego właścicielem był Antoni Borzemski (ur. 1854)^[10].

Większą część mieszkańców stanowili Polacy.

W latach 1944–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 29 Polaków^[11].

Wieś Solina, przed zbudowaniem zapory znajdowała się na wschodnim brzegu Sanu (49°23'09.8"N 22°27'04.9"E)^[12] i przez to pozostała po wojnie w ZSRR, gdzie utworzyła radę wiejską Solina^[13].

W 1948 roku Solina powróciła do Polski w wyniku korekty granicy Polski z ZSRR^[14]^[15]. Po korekcie granicy zostali stąd wysiedleni wszyscy Ukraińcy. W wyniku budowy zapory na Sanie w 1968 roku, miejsce po dawnej wsi zostało zatopione przez Jezioro Solińskie, a nową wieś Solina ulokowano na zachodnim brzegu Sanu, na południe od historycznej wsi Zabrodzie (która po wojnie przez cały czas była w Polsce). Rozbiórce uległa wtedy (lata 1961-1962) m.in. drewniana cerkiew p.w. Przemienienia Pańskiego z 1937, wybudowana w miejscu wcześniejszej w 1937, zamknięta w 1947^[16].

W pobliżu wsi znajduje się Jezioro Solińskie, powstałe w 1968 poprzez spiętrzenie wód rzek San i Solinka. Solina jest ośrodkiem sportów wodnych i przystanią dla statków spacerowych.

Dawna cerkiew
Budynek elektrowni
Widok na zaporę i zalew
Budowa zapory
Wieża widokowa na Górze Jawor i kolej gondolowa
San, Rezerwat przyrody Nad Jeziorem Myczkowieckim i „serce Bieszczadów”

Kolej gondolowa Solina

Polskie Koleje Linowe uruchomiły w 2022 roku kolej gondolową nad zaporą solińską. Górna stacja kolei znajduje się na górze Jawor, dolna stacja to Plasza. Całkowita długość trasy wynosi 1580 m, a różnica wysokości między stacjami to 100 metrów^[17]. Na zboczu góry Jawor wybudowano też wieżę widokową^[18].

Zobacz też

Zalew Myczkowski

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126435
↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Stan ludności 01.01.2022 str. 3 [dostęp 2024-05-14].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1173 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Wieś Solina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 223.
↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 203.
↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, nr 264 z 19 listopada 1893.
↑ Profesor w Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, autor Powiat sanocki w cyfrach – studyum statystyczne, Sanok 1904.
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 406, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
↑ Solina na mapie austriackiej z XIX wieku.
↑ NBUV
↑ УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР (15 травня 1948 р.) ПРО ЗМІНИ В АДМІНІСТРАТИВНО-ТЕРИТОРІАЛЬНОМУ ПОДІЛІ МЕДИКІВСЬКОГО, ДОБРОМИЛЬСЬКОГО, НИЖАНКОВИЦЬКОГО І МОСТИСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ.
↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 9 (2 listopada 1948) = nr 28
↑ Paweł Kusal: Zapomniane Bieszczady. Wyd. IV. Krosno: Ruthenus, 2010, s. 48. ISBN 978-83-7530-087-1.
↑ PKL kolejka Solina, gondolowa kolejka nad Soliną [online], Koleje Linowe Info [dostęp 2024-08-28] .
↑ Wieża widokowa - PKL [online], www.pkl.pl [dostęp 2024-09-12] .

Linki zewnętrzne

Solina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 609 .
Strona gminy
Wirtualna wycieczka po koronie zapory w Solinie oraz kamera internetowa live

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126435

[rap-2] Raport o stanie gminy za rok 2022. Stan ludności 01.01.2022 str. 3 [dostęp 2024-05-14].

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1173 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT.

[roz-5] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[6] Wieś Solina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[7] Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 223.

[8] Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 203.

[9] Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, nr 264 z 19 listopada 1893.

[10] Profesor w Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, autor Powiat sanocki w cyfrach – studyum statystyczne, Sanok 1904.

[siekierka2222-11] SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 406, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

[12] Solina na mapie austriackiej z XIX wieku.

[nbuv-13] NBUV

[znies1948-14] УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР (15 травня 1948 р.) ПРО ЗМІНИ В АДМІНІСТРАТИВНО-ТЕРИТОРІАЛЬНОМУ ПОДІЛІ МЕДИКІВСЬКОГО, ДОБРОМИЛЬСЬКОГО, НИЖАНКОВИЦЬКОГО І МОСТИСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ.

[15] Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 9 (2 listopada 1948) = nr 28

[16] Paweł Kusal: Zapomniane Bieszczady. Wyd. IV. Krosno: Ruthenus, 2010, s. 48. ISBN 978-83-7530-087-1.

[17] PKL kolejka Solina, gondolowa kolejka nad Soliną [online], Koleje Linowe Info [dostęp 2024-08-28] .

[18] Wieża widokowa - PKL [online], www.pkl.pl [dostęp 2024-09-12] .

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]