Bronice (województwo lubelskie): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat., drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 36: | Linia 36: | ||
Bronice w XIX wieku to wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, ówczesnej gminie [[Drzewce (województwo lubelskie)|Drzewce]], parafii [[Wąwolnica (powiat puławski)|Wąwolnica]], jak podaje nota [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego|Słownika geograficznego Królestwa Polskiego]] z roku 1880 w pięknem położeniu, z parkiem i murowanym pałacykiem.<br /> |
Bronice w XIX wieku to wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, ówczesnej gminie [[Drzewce (województwo lubelskie)|Drzewce]], parafii [[Wąwolnica (powiat puławski)|Wąwolnica]], jak podaje nota [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego|Słownika geograficznego Królestwa Polskiego]] z roku 1880 w pięknem położeniu, z parkiem i murowanym pałacykiem.<br /> |
||
Według spisu z 1827 roku było tu 18 domów i 124 mieszkańców. Około 1880 roku wieś liczyła 22 domy i 218 mieszkańców z których 14 było pochodzenia żydowskiego<ref name="SgKP">{{SgKP|I|138|Bronice}}</ref>. |
Według spisu z 1827 roku było tu 18 domów i 124 mieszkańców. Około 1880 roku wieś liczyła 22 domy i 218 mieszkańców z których 14 było pochodzenia żydowskiego<ref name="SgKP">{{SgKP|I|138|Bronice}}</ref>. |
||
== Pałac w Bronicach == |
|||
Pałac w [[Architektura klasycystyczna|stylu klasycystycznym]] polecił zbudować Józef Dębowski po 1798 roku, w miejscu wcześniejszego założenia renesansowego, którego pozostałością była renesansowa wieża z XVI wieku, którą rozebrano w XIX wieku. Wraz z pałacem, powstał usytuowany w pobliżu klasycystyczny lamus i (obecnie nieistniejący) neogotycki budynek z wieżą<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Zespół pałacowo-parkowy, Bronice - Zabytek.pl |data dostępu = 2020-02-17 |opublikowany = zabytek.pl |url = https://zabytek.pl/pl/obiekty/bronice-zespol-palacowo-parkowy |język = pl}}</ref>. Wokół założono park o charakterze romantycznym ze stawami i z sadzawkami, a na północ od niego usytuowano zespół folwarczny. Prezentujący wysoki poziom architektoniczny pałac zbudowano przypuszczalnie według projektu architekta [[Piotr Aigner|Chrystiana Piotra Aignera]], a dekorację stiukową sali balowej wykonał Franciszek Bauman. W poł. XIX w. właścicielami Bronic byli Ordęgowie, od których odkupił je w 1852 r. Karol Wołk-Łaniewski. W poł. XIX w. [[Henryk Marconi]] sporządził niezrealizowany projekt przebudowy pałacu. Podczas II wojny światowej Niemcy umieścili w pałacu szpital. W 1944 r. dobra upaństwowiono, w następnych latach nieużytkowany pałac i jego otoczenie zostały zdewastowane. Zniszczeniu uległ neogotycki budynek, zabudowania folwarczne i park. Lamus jest obecnie w ruinie. W latach 1959-1965 pałac częściowo odbudowano. W latach 1976-1986 nastąpił generalny remont obiektu z przeznaczeniem na magazyn Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie<ref name=":0" />. |
|||
== Uwagi == |
== Uwagi == |
Wersja z 12:08, 17 lut 2020
Artykuł |
51°20′37″N 22°12′42″E |
---|---|
- błąd |
38 m |
WD |
51°21'N, 22°18'E |
- błąd |
19931 m |
Odległość |
1756 m |
wieś | |
Pałac w Bronicach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
296[1] |
Strefa numeracyjna |
81 |
Kod pocztowy |
24-150[2] |
Tablice rejestracyjne |
LPU |
SIMC |
0386590 |
Położenie na mapie gminy Nałęczów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |
Położenie na mapie powiatu puławskiego | |
51°20′37″N 22°12′42″E/51,343611 22,211667 |
Bronice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Nałęczów[3][4].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Nałęczów[6].
Historia
Wieś notowana w roku 1409, stanowiła własność szlachecką, a latach 1409–1420 dziedzicem był Marcin z Bronic. W okresie XV wieku w historii wsi przewija się szlachta o nazwiskach Krzywania także Krzywanic, Osmolski, Chrostny i Bronicki. Wspomina o tej wsi Długosz L.B. (t.III s.257). W tomie II s.569 pisze – 16 osób szlachty różnych herbów, 4 kmieci[7].
W roku 1450 król Kazimierz Jagiellończyk postanawia, aby szlachta zamieszkała w Bronicach odnosiła placki wielkanocne do poświęcenia plebanowi wąwolnickiemu do wsi Drzewce[7].
Bronice w XIX wieku to wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, ówczesnej gminie Drzewce, parafii Wąwolnica, jak podaje nota Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1880 w pięknem położeniu, z parkiem i murowanym pałacykiem.
Według spisu z 1827 roku było tu 18 domów i 124 mieszkańców. Około 1880 roku wieś liczyła 22 domy i 218 mieszkańców z których 14 było pochodzenia żydowskiego[8].
Pałac w Bronicach
Pałac w stylu klasycystycznym polecił zbudować Józef Dębowski po 1798 roku, w miejscu wcześniejszego założenia renesansowego, którego pozostałością była renesansowa wieża z XVI wieku, którą rozebrano w XIX wieku. Wraz z pałacem, powstał usytuowany w pobliżu klasycystyczny lamus i (obecnie nieistniejący) neogotycki budynek z wieżą[9]. Wokół założono park o charakterze romantycznym ze stawami i z sadzawkami, a na północ od niego usytuowano zespół folwarczny. Prezentujący wysoki poziom architektoniczny pałac zbudowano przypuszczalnie według projektu architekta Chrystiana Piotra Aignera, a dekorację stiukową sali balowej wykonał Franciszek Bauman. W poł. XIX w. właścicielami Bronic byli Ordęgowie, od których odkupił je w 1852 r. Karol Wołk-Łaniewski. W poł. XIX w. Henryk Marconi sporządził niezrealizowany projekt przebudowy pałacu. Podczas II wojny światowej Niemcy umieścili w pałacu szpital. W 1944 r. dobra upaństwowiono, w następnych latach nieużytkowany pałac i jego otoczenie zostały zdewastowane. Zniszczeniu uległ neogotycki budynek, zabudowania folwarczne i park. Lamus jest obecnie w ruinie. W latach 1959-1965 pałac częściowo odbudowano. W latach 1976-1986 nastąpił generalny remont obiektu z przeznaczeniem na magazyn Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie[9].
Uwagi
Bronica to także rzeka, lewy dopływ Dniestru, wpada koło Bronicy w powiecie mohylowskim, zaczyna się w Kodłubajowcach w tymże powiecie mohylowskim.
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych - Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A..
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp online].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Nałęczów. Urząd Gminy Nałęczów. [dostęp online].
- ↑ a b Bronice, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014 .
- ↑ Bronice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 138 .
- ↑ a b Zespół pałacowo-parkowy, Bronice - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Bronice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 378 .
- Bronice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 234 .