Piotr Aigner
.JPG)
Chrystian Piotr Aigner (ur. 1756 w Puławach, zm. 9 lutego 1841 we Florencji) – polski architekt, przedstawiciel klasycyzmu, teoretyk architektury.
Odebrał staranne wykształcenie we Włoszech, przez długi czas związany z Warszawą, przyczynił się do powstania w stolicy wielu klasycystycznych budowli. Członek Akademii Św. Łukasza w Rzymie, a od 1817 prof. Uniwersytetu Warszawskiego, działał w Warszawie (do 1825) i Krakowie, w 1827 wyjechał na stałe do Włoch.
Twórczość Aignera reprezentuje dojrzały klasycyzm, inspirowany bezpośrednio przez wpływy włoskie wzbogacony później formami empiru, obok którego przebijał nurt romantyczny, będący wyrazem budzących się zainteresowań przeszłością narodu, a wyrażony głównie w formach neogotyckich lub wzbogaconych układach przestrzennych. Prace teoretyczne, m.in.: "Rozprawa o świątyniach u starożytnych i o słowiańskich". W czasie powstania kościuszkowskiego napisał Krótką naukę o kosach i pikach, gdzie dał wykład teorii operowania formacjami kosynierów na polu walki.
W Królestwie Polskim został kawalerem Orderu Świętego Stanisława 3. klasy[1].
Spis treści
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- Pałac w Przeworsku
- Pałac w Olesinie (1782-1830), z udziałem Stanisława Kostki Potockiego, klasycystyczny
- Pałac w Igołomi
- Pałac w Zarzeczu
- przebudowa zamku w Łańcucie
- fasada kościoła w Międzyrzecu Podlaskim
- Świątynia Sybilli, Dom Gotycki, park i kościół w Puławach
- Pałac Marynki w Puławach
- Kościół św. Aleksandra w Suwałkach
- Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła w Żyrzynie
- Nagrobek biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka w katedrze wawelskiej
- Dworek w Cieszacinie Wielkim powiat jarosławski
W Warszawie:
- Pałacyk w Rozkoszy (1785-1786), obecny Ursynów, z udziałem Stanisława Kostki Potockiego, przebudowany w 1858 przez Zygmunta Rozpędowskiego
- przebudowa warszawskiego pałacu na Lesznie, (1785-1788) prawdopodobnie tylko wnętrza
- Kościół św. Aleksandra
- Fasada kościoła św. Anny w Warszawie (1786-1788), wspólnie ze Stanisławem Kostką Potockim
- Fasada kościoła św. Andrzeja
- przebudowa Arsenału w Warszawie (1792)
- przebudowa sieni głównej w pałacu wilanowskim (1792)
- Willa księżny Marszałkowej Izabelli Lubomirskiej w Krzeszowicach (1792)
- Biblioteka Ignacego Potockiego (1788), nie istnieje, w miejscu warszawskiego Hotelu Bristol
- przebudowa pałacu w Natolinie (1808)
- pałacyk letni w Morysinie k. Wilanowa - współpraca ze Stanisławem Kostką Potockim
- budynek mennicy (1817-1821) przy ul. Bielańskiej (rozebrany w 1905 przez władze carskie)
- Obserwatorium Astronomiczne
- rozbudowa pałacu Krasińskich
- przebudowa pałacu Namiestnikowskiego
Przypisy
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, nr. 8, r. IX, Warszawa, listopad 1930, s. 168.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Jaroszewski: Chrystian Piotr Aigner. Architekt warszawskiego klasycyzmu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
- Stefan Pomarański, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 34–35. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0
