Kościół Nawrócenia św. Pawła w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodano kategorię "Zabytkowe klasztory katolickie w województwie małopolskim" za pomocą HotCat |
→Historia: merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 72: | Linia 72: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Zakon [[Zgromadzenie Misji|Misjonarzy Świętego Wincentego à Paulo]] do Krakowa sprowadził biskup [[Jan Małachowski (biskup)|Jan Małachowski]] w 1682 r. z [[Chełmno|Chełmna]] pierwotnie umieszczając ich na [[Wawel]]u. Misjonarze mieli sprawować nadzór nad kształceniem kleryków w diecezjalnym seminarium duchownym<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Jerzy (1930-) Red Wyrozumski, Jacek (1954-) Red Purchla |tytuł = Rocznik Krakowski. T. 75 (2009) |data = 2009 |data dostępu = 2020-04-22 |wydawca = Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa |url = http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=107700&from=latest}}</ref>. Biskup wkrótce zaczął skupywać dla nich nieruchomości na Stradomiu, po wschodniej stronie głównej drogi łączącej krakowską bramę Grodzką z mostem na Starej Wiśle prowadzącym na Kazimierz (obecna ulica Stradomska), z przeznaczeniem na budowę kościoła i klasztoru<ref name=":0" />. Między rokiem 1683 a 1686 „na nowo wybudowano” zrujnowaną kamienicę Ługowską, tworząc z niej budynek furty<ref name=":0" />. W zakupionym w roku 1688 pałacu Wielopolskich urządzono kaplicę i mieszkania ordynandów. W latach 1693-1695 w przedłużeniu budynku furty wzniesiono długi budynek kolegium (obecnie północne skrzydło klasztoru), a równocześnie w roku 1693 położono kamień węgielny pod budowę kościoła Nawrócenia [[Paweł z Tarsu|św. Pawła Apostoła]]<ref name=":0" />. Dalsze prace, z fundacji [[Michał Szembek|Michała Szembeka]], biskupa sufragana krakowskiego, podjęto dopiero w roku 1719, zmieniając wcześniejszą koncepcję przestrzenną całości<ref name=":0" />. Budowę kościoła według projektu [[Kacper Bażanka|Kacpra Bażanki]], zmarłego w styczniu 1726, ukończono w roku 1728 (fasada pozostała nieukończona), klasztoru - w 1732; w tymże roku [[konsekracja kościoła|konsekracji]] świątyni dokonał [[biskup sufragan]] krakowski, [[Michał Kunicki]]<ref name=":0" />. |
|||
Zakon [[Zgromadzenie Misji|Misjonarzy Świętego Wincentego à Paulo]] do Krakowa sprowadził biskup [[Jan Małachowski (biskup)|Jan Małachowski]] w 1682 r. z [[Chełmno|Chełmna]] pierwotnie umieszczając ich na [[Wawel]]u. |
|||
[[Kamień węgielny]] pod budowę kościoła Nawrócenia [[Paweł z Tarsu|św. Pawła Apostoła]] położono w [[1693]] r. Obecny kościół wznoszono w latach 1719-1728 według projektów [[Kacper Bażanka|Kacpra Bażanki]]. [[konsekracja kościoła|Konsekracji]] świątyni dokonał [[Biskup sufragan]] krakowski, [[Michał Kunicki]] w 1732 r. |
|||
== Wygląd == |
== Wygląd == |
Wersja z 10:29, 22 kwi 2020
A-870 z dnia dnia 15 stycznia 1991[1] | |||||||||||
kościół konwentualny lazarystów | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||
Adres |
ul. Stradomska 6 | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia |
Nawrócenia św. Pawła | ||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
25 stycznia | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||
50°03′12,8″N 19°56′25,1″E/50,053556 19,940306 | |||||||||||
Strona internetowa |
Kościół Nawrócenia św. Pawła – barokowy kościół rzymskokatolicki Misjonarzy przy ul. Stradomskiej 6 w Krakowie.
Na tyłach kościoła, w kwartale między ulicami Stradomską, św. Gertrudy, św. Sebastiana i J. Dietla znajduje się Ogród Księży Misjonarzy.
Historia
Zakon Misjonarzy Świętego Wincentego à Paulo do Krakowa sprowadził biskup Jan Małachowski w 1682 r. z Chełmna pierwotnie umieszczając ich na Wawelu. Misjonarze mieli sprawować nadzór nad kształceniem kleryków w diecezjalnym seminarium duchownym[2]. Biskup wkrótce zaczął skupywać dla nich nieruchomości na Stradomiu, po wschodniej stronie głównej drogi łączącej krakowską bramę Grodzką z mostem na Starej Wiśle prowadzącym na Kazimierz (obecna ulica Stradomska), z przeznaczeniem na budowę kościoła i klasztoru[2]. Między rokiem 1683 a 1686 „na nowo wybudowano” zrujnowaną kamienicę Ługowską, tworząc z niej budynek furty[2]. W zakupionym w roku 1688 pałacu Wielopolskich urządzono kaplicę i mieszkania ordynandów. W latach 1693-1695 w przedłużeniu budynku furty wzniesiono długi budynek kolegium (obecnie północne skrzydło klasztoru), a równocześnie w roku 1693 położono kamień węgielny pod budowę kościoła Nawrócenia św. Pawła Apostoła[2]. Dalsze prace, z fundacji Michała Szembeka, biskupa sufragana krakowskiego, podjęto dopiero w roku 1719, zmieniając wcześniejszą koncepcję przestrzenną całości[2]. Budowę kościoła według projektu Kacpra Bażanki, zmarłego w styczniu 1726, ukończono w roku 1728 (fasada pozostała nieukończona), klasztoru - w 1732; w tymże roku konsekracji świątyni dokonał biskup sufragan krakowski, Michał Kunicki[2].
Wygląd
Kościół posiada fasadę wzniesioną z ciosów piaskowca i elementami dekoracji rzeźbiarskiej z wapienia. Jest świątynią zaliczaną do okresu późnego baroku. Do dekoracji wnętrza wprowadził Kacper Bażanka lustra, które poszerzają optycznie przestrzeń jak również powodują równomierne oświetlenie kościoła.
Ołtarz główny powstał w latach 1761-62 wykonano go z czarnego marmuru dębnickiego z postaciami św. Piotra i św. Andrzeja na konsolach. W ołtarzu znajduje się obraz atrybuowany Tadeuszowi Kuntze przedstawiający nawrócenie św. Pawła pochodzący z ok. 1756. Na uwagę zasługuje także srebrne tabernakulum pochodzące z lat 1732-33. W jednym z bocznych ołtarzy znajduje się obraz Łukasza Orłowskiego Archanioł Michał (ok 1746).
W niszach nawy ustawiono figury dziesięciu Apostołów autorstwa snycerza Antoniego Frąckiewicza. Są one uważane za jeden z ciekawszych przykładów krakowskiej plastyki doby baroku. Ten sam artysta wykonał także ołtarz św. Kazimierza pochodzący z 1738 r. Obraz przedstawiający św. Kazimierza namalował Walery Eliasz-Radzikowski w 1868 r. W 1866 r. Walery Eliasz malował też na zlecenie oo. Misjonarzy obraz Matki Boskiej Bolesnej umieszczony w rokokowej ramie relikwiarzowej. Polichromia pokrywająca sklepienia i sufity powstała pod kierunkiem Izydora Jabłońskiego w latach 1862-1864. Z zespołu malarzy współpracujących przy jej wykonaniu należy wymienić: Aleksandra Kotsisa i Walerego Eliasza-Radzikowskiego. Przedstawia ona patronów Polski, Ojców Kościoła i świętych z Zakonu Misjonarzy.
W klasztorze Misjonarzy przechowywany jest portret króla Stefana Batorego autorstwa nadwornego malarza Marcina Kobera namalowany w 1583 r., który trafił tutaj z katedry wawelskiej.
W 1960 roku przeprowadzono remont fasady kościoła, uzupełniając ją trójkątnym tympanonem nad częścią środkową oraz attykami nad kaplicami. Zmiany projektowali architekci Wiktor Zin oraz Stanisław Murczyński.
-
Fasada
-
Wnętrze z ołtarzem głównym
-
Fragment sklepienia ze zwieńczeniem ołtarza gł.
-
Fragment sklepienia, chór i organy
-
Rzeczywisty wygląd wnętrza kościoła
-
Kościół po zmroku
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- ↑ a b c d e f Jerzy (1930-) Red Wyrozumski , Jacek (1954-) Red Purchla , Rocznik Krakowski. T. 75 (2009), Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2009 [dostęp 2020-04-22] .
Bibliografia
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, miasto Kraków, Kazimierz i Stradom, Kościoły i klasztory 2, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1994.
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Budynki projektu Kacpra Bażanki
- Zabytkowe kościoły w Krakowie
- Świątynie pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła
- Architektura barokowa w województwie małopolskim
- Dzielnica I Stare Miasto (Kraków)
- Kościoły rzymskokatolickie w Krakowie
- Zabytkowe klasztory katolickie w województwie małopolskim