Księstwo opolskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
http://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk "W oficjalnym nazewnictwie nazwa użyta po raz pierwszy w XV/XVI wieku" - nie można być księciem górnośląskim 300 lat przed pojawieniem się nazwy Górny Śląsk |
|||
Linia 104: | Linia 104: | ||
[[Kategoria:Księstwa śląskie|Opole]] |
[[Kategoria:Księstwa śląskie|Opole]] |
||
[[cs:Opolské knížectví]] |
|||
[[da:Hertugdømmet Opole]] |
|||
[[de:Herzogtum Oppeln]] |
|||
[[en:Duchy of Opole]] |
|||
[[lt:Opolės kunigaikštystė]] |
|||
[[ja:オポーレ公国]] |
|||
[[ru:Опольское княжество]] |
Wersja z 00:21, 14 mar 2013
1172-1202 1281/1282 - 1521 | |||
| |||
Stolica | |||
---|---|---|---|
podział Księstwa Śląskiego w drodze wydzielenia |
Bolesław I Wysoki, Jarosław opolski, Mieszko I Plątonogi | ||
Połaczenie z księstwem raciborskim | |||
Księstwo opolskie (łac. Ducatus Opolien[potrzebny przypis], czes. Opolské knížectví, niem. Herzogtum Oppeln) – księstwo istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521.
Pierwotnie księstwo powstało w 1172 r. jako dzielnica dla najstarszego syna Bolesława I Wysokiego - Jarosława[1]. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach 1201-1202, kiedy zostało przyłączone do księstwa wrocławskiego. W 1202 r. w wyniku wojny pomiędzy Henrykiem I Brodatym a Mieszkiem I Plątonogim znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało księstwo opolsko-raciborskie, które swoim zasięgiem obejmowało oprócz Opola i Raciborza również Bytom, Kożle, Lubliniec, Cieszyn i Oświęcim. Pomimo połączenia z księstwem raciborskim Opole zachowało charakter stolicy władztwa.
W latach 1230-1239 po śmierci syna Mieszka - Kazimierza księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich - najpierw Henryka Brodatego (do 1238 r.) potem na krótko Henryka II Pobożnego.
Od 1239 r. księstwo opolsko-raciborskie wróciło pod panowanie Piastów lini opolsko-raciborskiej - Mieszka II Otyłego (1239-1246) i Władysława (1246-1281/2).
Ponownie do powstania właściwego księstwa opolskiego doszło po śmierci Władysława w 1281 lub 1282 r. kiedy to jednolite księstwo opolsko-raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, bytomską, raciborską i cieszyńską. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono księstwo opolskie i raciborskie, by odpowiednio z podziałów w 1284 r. i 1290 r. wydzielić z nich jeszcze księstwa bytomskie i cieszyńskie. Księstwo opolskie objął założyciel opolskiej linii Piastów - Bolko I.
W skład księstwo opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: Niemodlin, Strzelce Opolskie, Olesno i okresowo w latach 1305-1313 ziemia wieluńska.
Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w 1313 r. od księstwa opolskiego odłączyło się księstwo niemodlińskie, zaś w 1323 r. księstwo strzeleckie. Odtąd księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. Wprawdzie Władysław Opolczyk przyłączył do Opola ziemię wieluńską, częstochowską, głogówecką i karniowską, nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (z wyjątkiem Głogówka).
Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z księstwem opolskim i otworzenia granic z 1313 r. doszło w 1460 r. a dokonał tego Mikołaj I. Zjednoczone księstwo opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w 1532 r.(z wyjątkiem okresu 1476-1497, kiedy księstwo niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu Piastów był panujący w latach 1476-1532 Jan II Dobry. Zdołał on połączyć z księstwem opolskim: Gliwice (1494), Toszek (1495), Bytom (1498), Koźle (1509), wreszcie w 1521 r. Racibórz.
O tego momentu księstwo opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako księstwa opolsko-raciborskiego tzn. najpierw w 1532 r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie Hohenzollernów, jako lenników czeskich, w latach 1552-1645 i od 1666 znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów. Od 1742 r. obszar księstwa opolskiego znalazł się w granicach Prus.
- ↑ Dolny Śląsk. Pod redakcją W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006, s. 57-58.