Hierokracja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Hierokracja współcześnie: już nie pełni |
|||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
* {{Państwo|Andora}} – jest to państwo „w połowie” hierokratyczne, gdyż biskup [[La Seu d'Urgell]] jest [[Współksiążę episkopalny|współksięciem episkopalnym]] Andory – obecnie jest nim [[Joan Enric Vives Sicília]], który pełni zwierzchnictwo nad Andorą wraz ze [[Współksiążę francuski|współksięciem francuskim]] (prezydentem Francji) |
* {{Państwo|Andora}} – jest to państwo „w połowie” hierokratyczne, gdyż biskup [[La Seu d'Urgell]] jest [[Współksiążę episkopalny|współksięciem episkopalnym]] Andory – obecnie jest nim [[Joan Enric Vives Sicília]], który pełni zwierzchnictwo nad Andorą wraz ze [[Współksiążę francuski|współksięciem francuskim]] (prezydentem Francji) |
||
* [[Plik:Flag of the Greek Orthodox Church.svg|25px]] [[Athos]] – Góra Athos, Święta Góra ([[język |
* [[Plik:Flag of the Greek Orthodox Church.svg|25px]] [[Athos]] – Góra Athos, Święta Góra ([[język nowogrecki|nowogr.]] ''Agio Oros'') autonomiczna republika mnichów na [[Półwysep Chalcydycki|Półwyspie Chalcydyckim]] w ramach [[Grecja|Grecji]] – władze sprawuje tam Święta Wspólnota (gr. ''Iera Koinotita'') złożona z 20 przedstawicieli klasztorów, na czele której stoi Protos. |
||
* {{Państwo|Iran}} – Islamska hierokracja istnieje od 1979 w Iranie, gdzie [[Najwyżsi przywódcy Iranu|ajatollah]] pełni najwyższe stanowisko w państwie – obecnie jest to [[Ali Chamenei]]. Również aktualny prezydent Iranu [[Hasan Rouhani]] – wybrany w wyborach powszechnych w 2013 – jest duchownym muzułmańskim (co jednak nie jest obligatoryjne na tym stanowisku)<ref>Prezydent Iranu formalnie nie jest głową państwa (jest nią ajatollah), lecz szefem rządu reprezentującym kraj przed społecznością międzynarodową, stąd też powszechnie jego funkcja jest utożsamiana z głową państwa.</ref>. |
* {{Państwo|Iran}} – Islamska hierokracja istnieje od 1979 w Iranie, gdzie [[Najwyżsi przywódcy Iranu|ajatollah]] pełni najwyższe stanowisko w państwie – obecnie jest to [[Ali Chamenei]]. Również aktualny prezydent Iranu [[Hasan Rouhani]] – wybrany w wyborach powszechnych w 2013 – jest duchownym muzułmańskim (co jednak nie jest obligatoryjne na tym stanowisku)<ref>Prezydent Iranu formalnie nie jest głową państwa (jest nią ajatollah), lecz szefem rządu reprezentującym kraj przed społecznością międzynarodową, stąd też powszechnie jego funkcja jest utożsamiana z głową państwa.</ref>. |
||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
Rząd bez międzynarodowego uznania: |
Rząd bez międzynarodowego uznania: |
||
* |
* [[Plik:Flag_of_Taliban.svg|25px]] [[Islamski Emirat Afganistanu]] miał ustrój hierokratyczny w latach 1996–2001 pod rządami [[talibowie|talibów]] kiedy to głową państwa był mułła [[Mohammad Omar]], który był tytułowany jako "'''amir ul-mu'minin'''" (arab. "'''wódz wiernych'''"). Obecnie talibowie prowadzą działalność terrorystyczną przeciw legalnym władzom Afganistanu. |
||
* [[Plik:Flag_of_the_Islamic_State_of_Iraq_and_the_Levant2.svg|25px]] [[Państwo Islamskie]] - Rządzona przez islamskich fundamentalistów hierokracja została proklamowana 29 czerwca 2014 r. na terenie [[Syria|Syrii]] i [[Irak]]u. |
* [[Plik:Flag_of_the_Islamic_State_of_Iraq_and_the_Levant2.svg|25px]] [[Państwo Islamskie]] - Rządzona przez islamskich fundamentalistów hierokracja została proklamowana 29 czerwca 2014 r. na terenie [[Syria|Syrii]] i [[Irak]]u. |
||
* [[Plik:Flag of Tibet.svg|25px]] [[Centralny Rząd Tybetański]] – Ustrój o charakterze hierokratycznym występuje też w Centralnym Rządzie Tybetańskim stanowiącym emigracyjne przedstawicielstwo [[Tybet (region)|Tybetu]], z [[Tenzin Gjaco|XIV Dalajlamą Tenzinem Gjaco]] jako zwierzchnikiem. |
* [[Plik:Flag of Tibet.svg|25px]] [[Centralny Rząd Tybetański]] – Ustrój o charakterze hierokratycznym występuje też w Centralnym Rządzie Tybetańskim stanowiącym emigracyjne przedstawicielstwo [[Tybet (region)|Tybetu]], z [[Tenzin Gjaco|XIV Dalajlamą Tenzinem Gjaco]] jako zwierzchnikiem. |
||
Wersja z 19:14, 26 lut 2015
Hierokracja (gr. hierós ‘święty, potężny’ + krátos ‘władza’) – w naukach politycznych termin, określający system ustrojowy państwa, w którym władzę sprawują kapłani. Uzyskiwali oni legitymizację swojej władzy z samego faktu bycia religijnymi przedstawicielami. Hierokracja powstała w pierwszych wspólnotach o charakterze państwowym, które miały swój początek w rejonie Mezopotamii.
Hierokracja współcześnie
Obecnie ustrój hierokratyczny (określany również mianem teokracji) występuje sporadycznie w następujących państwach i terytoriach autonomicznych:
Andora – jest to państwo „w połowie” hierokratyczne, gdyż biskup La Seu d'Urgell jest współksięciem episkopalnym Andory – obecnie jest nim Joan Enric Vives Sicília, który pełni zwierzchnictwo nad Andorą wraz ze współksięciem francuskim (prezydentem Francji)
Athos – Góra Athos, Święta Góra (nowogr. Agio Oros) autonomiczna republika mnichów na Półwyspie Chalcydyckim w ramach Grecji – władze sprawuje tam Święta Wspólnota (gr. Iera Koinotita) złożona z 20 przedstawicieli klasztorów, na czele której stoi Protos.
Iran – Islamska hierokracja istnieje od 1979 w Iranie, gdzie ajatollah pełni najwyższe stanowisko w państwie – obecnie jest to Ali Chamenei. Również aktualny prezydent Iranu Hasan Rouhani – wybrany w wyborach powszechnych w 2013 – jest duchownym muzułmańskim (co jednak nie jest obligatoryjne na tym stanowisku)[1].
Watykan i Stolica Apostolska – stanowią państwa (suwerenne podmioty prawa międzynarodowego) o ustroju hierokratycznym złączone ze sobą ścisłą unią personalną i funkcjonalną. Ich głową jest Papież – obecnie Franciszek.
Zakon Maltański – suwerenny podmiot prawa międzynarodowego o cechach państwa zakonnego (m.in. stosunki dyplomatyczne z 104 państwami). Na jego czele stoi Wielki Mistrz, obecnie jest nim Matthew Festing.
Rząd bez międzynarodowego uznania:
Islamski Emirat Afganistanu miał ustrój hierokratyczny w latach 1996–2001 pod rządami talibów kiedy to głową państwa był mułła Mohammad Omar, który był tytułowany jako "amir ul-mu'minin" (arab. "wódz wiernych"). Obecnie talibowie prowadzą działalność terrorystyczną przeciw legalnym władzom Afganistanu.
Państwo Islamskie - Rządzona przez islamskich fundamentalistów hierokracja została proklamowana 29 czerwca 2014 r. na terenie Syrii i Iraku.
Centralny Rząd Tybetański – Ustrój o charakterze hierokratycznym występuje też w Centralnym Rządzie Tybetańskim stanowiącym emigracyjne przedstawicielstwo Tybetu, z XIV Dalajlamą Tenzinem Gjaco jako zwierzchnikiem.
Duchowni jako głowy państw nie mających ustroju hierokratycznego:
- Henryk I Kardynał - król Portugalii w l. 1578-1580, kardynał kościoła rzymskokatolickiego
- Thomas François Burgers - prezydent Transwalu w l. 1871-1877, pastor ewangelicko-reformowany
- Fernando Arturo de Meriño - prezydent Dominikany w l. 1880-1882, kapłan katolicki, w późniejszym okresie biskup
- James A. Garfield - prezydent USA w 1888, pastor zboru Uczniów Chrystusa, zawiesił pełnienie funkcji duchownych po objęciu prezydentury
- Aleksander Kakowski - współregent Królestwa Polskiego (członek Rady Regencyjnej) w l. 1917-1918, duchowny katolicki, arcybiskup metropolita warszawski w l. 1913–1938
- Fan Noli - regent Albanii w 1924, od 1908 biskup Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Ameryce
- Miron Cristea - współregent Rumunii w l. 1927-1930, 1925-1939 Patriarcha Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego
- Józef Tiso - prezydent Słowacji w. 1939-1945, kapłan katolicki (wyświęcony w 1910)
- Augustyn Wołoszyn - prezydent Ukrainy Karpackiej w marcu 1939, duchowny greckokatolicki
- Damaskinos - regent Grecji w l. 1944-1946 (oraz premier w 1945), w l. 1941-1949 prawosławny arcybiskup Aten i całej Grecji, zwierzchnik Greckiego Kościoła Prawosławnego
- Makarios III - prezydent Cypru w l. 1960-1977, prawosławny arcybiskup Nowej Justyniany i całego Cypru, zwierzchnik Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego (1950–1977)
- Canaan Banana - prezydent Zimbabwe w l. 1980-1987, od 1962 pastor metodystyczny
- Jean-Bertrand Aristide – prezydent Haiti w latach 1991-1996, duchowny katolicki wyświęcony na kapłana w 1982, w 1994 porzucił stan kapłański
- John Bani - prezydent Vanuatu w l. 1999-2004, duchowny anglikański
- Fernando Lugo - prezydent Paragwaju w l. 2008-2012, duchowny katolicki, w l. 1994-2005 biskup diecezjalny San Pietro, suspendowany przez Stolicę Apostolską w 2005, sekularyzowany w 2008.
- Ołeksandr Turczynow - w 2014 pełniący obowiazki prezydenta Ukrainy, kaznodzieja Kościoła ewangelicznych chrześcijan-baptystów.
- Joachim Gauck – prezydent Niemiec od 2012, duchowny luterański (ordynowany na pastora w 1965, obecnie nie sprawuje posługi)
W Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1572-1764 każdorazowy prymas Polski pełnił funkcję interrexa - tymczasowej głowy państwa sprawującej regencję w okresie bezkrólewia.
Zobacz też
- ↑ Prezydent Iranu formalnie nie jest głową państwa (jest nią ajatollah), lecz szefem rządu reprezentującym kraj przed społecznością międzynarodową, stąd też powszechnie jego funkcja jest utożsamiana z głową państwa.
Bibliografia
- „Historia doktryn politycznych i prawnych” prof. J. Baszkiewicz, prof. F. Ryszka – w interpretacji mgr A. Madei