Mikałajewa: Różnice pomiędzy wersjami

Mikałajewa
Мікалаева
	; Pomnik symbolizujący "drogę śmierci" w miejscu pochowania rozstrzelanych 26 czerwca 1941 więźniów z Berezwecza
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	szumiliński
Sielsowiet	Mikałajewa
Populacja; • liczba ludności	; 408; (2009)
Nr kierunkowy	+375 2130
Kod pocztowy	211269
Tablice rejestracyjne	2
	Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 10:45, 19 kwi 2016

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Mikałajewa (błr. Мікалаева; ros. Миколаево, Mikołajewo; Николаево, Nikołajewo) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szumilińskim, siedziba sielsowietu Mikałajewa^[1]. Leży na prawym brzegu rzeki Dźwiny, 25 km na południowy-zachód od Szumilina, 69 km od Witebska. Przez wieś biegnie droga R114.

Historia

Na początku XX wieku w pobliżu wsi znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów^[2]. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikałajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały parafii w Ule w dekanacie połockim. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w kołchoz Taklinowo. Po II wojnie światowej majątki połączono w jedną wieś Mikałajewa.

Od 1924 miejscowość leżała w granicach BSRR. W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie w BSRR. Od 1991 w Republice Białorusi.

W 1999 we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach^[3].

Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo

Po inwazji III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 NKWD podjęło likwidację więzienia w Berezweczu, ob. Głębokie (patrz masakry więzienne NKWD 1941). Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w byłym klasztorze bazylianów) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska. Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku Uszacza.

Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino (Soroczyno), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do Ułły kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie^[4]. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando NKWD, które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikałajewa. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa^[5].

Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715^[4]) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikałajewa^[6]. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni^[4].

Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz KC KPB Pantielejmon Ponomarienko uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie^[6].

Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu^[7].

Miejsce pamięci

Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych i przy pomocy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[8] postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz parafii w Miorach oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz parafii w Idołcie^[5]^[9]^[10].

Parafia rzymskokatolicka

W Mikałajewie istnieje parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej, leżąca w dekanacie lepielskim diecezji witebskiej^[11].

↑ Государственный комитет по имуществу Республики Беларусь ГОСКАРТГЕОЦЕНТР: Николаево. maps.by. [dostęp 2016-04-17]. (biał.).
↑ Andrzej Rejman: Prof. Adam Hrebnicki. kresy.genealodzy.pl, 2009. [dostęp 2016-04-11].
↑ Г. П. Пашкоў: Беларуская энцыклапедыя. Mińsk: БелЭн, 2000. (biał.).
↑ ^a ^b ^c Sławomir Kalbarczyk. Sławomir Kalbarczyk – Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941 r. W 70. rocznicę. „Nasz Dziennik. Dodatek historyczny IPN nr 7/2011 (50)”. 29.07.2011, 2011-08-11.
↑ ^a ^b Tadeusz Krahel. Ks. dziekan Franciszek Kuksewicz. „Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny”. PAŹDZIERNIK 2002 Nr 10(150).
↑ ^a ^b Міхась Баўтовіч: Месца загубу грамадзянаў Беларусі і Польшчы - ахвяраў бальшавіцкага тэрору. Месца масавага расстрэлу 1941 году. www.radzima.org. [dostęp 2016-04-12]. (biał.).
↑ a_dyukov: Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание. Записные книжки историка, 2012-07-12. [dostęp 2016-04-11]. (ros.).
↑ Sławomir Kowalczyk. Berezwecz - Nikołajewo. „Gazeta Wyborcza”. 21.07.1992. [dostęp 2016-04-12].
↑ Tadeusz Krahel. Ks. Stanisław Eliasz. „Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny”. CZERWIEC 2002 Nr 6(146).
↑ Ks. Stanisław Eliasz, kapłan archidiecezji wileńskiej. katolicy1844.republika.pl. [dostęp 2016-04-12].
↑ Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы. catholic.by. [dostęp 2016-04-11]. (biał.).

Linki zewnętrzne

[1] Государственный комитет по имуществу Республики Беларусь ГОСКАРТГЕОЦЕНТР: Николаево. maps.by. [dostęp 2016-04-17]. (biał.).

[2] Andrzej Rejman: Prof. Adam Hrebnicki. kresy.genealodzy.pl, 2009. [dostęp 2016-04-11].

[3] Г. П. Пашкоў: Беларуская энцыклапедыя. Mińsk: БелЭн, 2000. (biał.).

[Kalbarczyk-4] Sławomir Kalbarczyk. Sławomir Kalbarczyk – Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941 r. W 70. rocznicę. „Nasz Dziennik. Dodatek historyczny IPN nr 7/2011 (50)”. 29.07.2011, 2011-08-11.

[Krahel-5] Tadeusz Krahel. Ks. dziekan Franciszek Kuksewicz. „Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny”. PAŹDZIERNIK 2002 Nr 10(150).

[Bautowicz-6] Міхась Баўтовіч: Месца загубу грамадзянаў Беларусі і Польшчы - ахвяраў бальшавіцкага тэрору. Месца масавага расстрэлу 1941 году. www.radzima.org. [dostęp 2016-04-12]. (biał.).

[7] _dyukov: Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание. Записные книжки историка, 2012-07-12. [dostęp 2016-04-11]. (ros.).

[8] Sławomir Kowalczyk. Berezwecz - Nikołajewo. „Gazeta Wyborcza”. 21.07.1992. [dostęp 2016-04-12].

[Krahel2-9] Tadeusz Krahel. Ks. Stanisław Eliasz. „Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny”. CZERWIEC 2002 Nr 6(146).

[10] Ks. Stanisław Eliasz, kapłan archidiecezji wileńskiej. katolicy1844.republika.pl. [dostęp 2016-04-12].

[11] Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы. catholic.by. [dostęp 2016-04-11]. (biał.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 49: / Linia 49: @@
 === Miejsce pamięci ===
-Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko = Kowalczyk| imię = Sławomir| tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|wolumin = 21.07.1992| czasopismo = Gazeta Wyborcza| data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazeta.pl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref name="Krahel"/><ref name="Krahel2">{{Cytuj pismo | nazwisko = Krahel | imię = Tadeusz | tytuł = Ks. Stanisław Eliasz | czasopismo = Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny | wolumin = CZERWIEC 2002
+Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko = Kowalczyk| imię = Sławomir| tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|wolumin = 21.07.1992| czasopismo = Gazeta Wyborcza| data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazeta.pl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref name="Krahel"/><ref name="Krahel2">{{Cytuj pismo | nazwisko = Krahel | imię = Tadeusz | tytuł = Ks. Stanisław Eliasz | czasopismo = Czas Miłosierdzia. Białostocki Biuletyn Kościelny | wolumin = CZERWIEC 2002
 Nr 6(146) | url = http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr146/art.php?artykul=eliasz}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Ks. Stanisław Eliasz, kapłan archidiecezji wileńskiej|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=katolicy1844.republika.pl|url=http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Eliasz.htm}}</ref>.