Sańći: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m drobne techniczne |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|nazwa = Sańći |
|nazwa = Sańći |
||
|nazwa oryginalna = सांची |
|nazwa oryginalna = सांची |
||
|zdjęcie = |
|zdjęcie = |
||
|opis zdjęcia = |
|opis zdjęcia = |
||
|herb = |
|herb = |
||
|flaga = |
|flaga = |
||
|dopełniacz nazwy = |
|dopełniacz nazwy = |
||
|państwo = Indie |
|państwo = Indie |
||
|1. jednostka administracyjna = [[Madhya Pradesh]] |
|1. jednostka administracyjna = [[Madhya Pradesh]] |
||
|stanowisko zarządzającego = |
|stanowisko zarządzającego = |
||
|zarządzający = |
|zarządzający = |
||
|powierzchnia = |
|powierzchnia = |
||
|wysokość = |
|wysokość = |
||
|rok = 2011 |
|rok = 2011 |
||
|liczba ludności = 8401<ref>[https://www.citypopulation.de/php/india-madhyapradesh.php Dane na podstawie spisu ludności z 2011 r.]</ref> |
|liczba ludności = 8401<ref>[https://www.citypopulation.de/php/india-madhyapradesh.php Dane na podstawie spisu ludności z 2011 r.]</ref> |
||
|gęstość zaludnienia = |
|gęstość zaludnienia = |
||
|numer kierunkowy = |
|numer kierunkowy = |
||
|kod pocztowy = |
|kod pocztowy = |
||
|tablice rejestracyjne = |
|tablice rejestracyjne = |
||
|współrzędne = |
|współrzędne = |
||
|kod mapy = |
|kod mapy = |
||
|commons = |
|commons = |
||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
{{UNESCO infobox |
{{UNESCO infobox |
||
| |
|nazwa = Buddyjskie zabytki w Sańći |
||
| |
|grafika = Sanchi2.jpg |
||
| |
|opis grafiki = Wielka Stupa W Sańći |
||
| |
|kraj = {{państwo|IND}} |
||
| |
|typ = kulturowe |
||
| |
|kryterium = i, ii, iii, iv, vi |
||
| |
|ID = 524 |
||
| |
|region = [[Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Azji|Azja i Pacyfik]] |
||
| |
|rok = [[1989]] |
||
| |
|sesja = 13 |
||
| |
|zmiany = |
||
| |
|zagrożenie = |
||
| |
|kod mapy = osobna |
||
| |
|wariant mapy = |
||
| |
|współrzędne = 23 28 46.14N 77 44 22.72E |
||
| |
|link = http://whc.unesco.org/en/list/524 |
||
| |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Sanchi3.jpg|thumb|250px|Wielka Stupa w Sańći - schemat]] |
[[Plik:Sanchi3.jpg|thumb|250px|Wielka Stupa w Sańći - schemat]] |
||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
Najbardziej znana jest [[stupa]] nr 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić w [[III wiek p.n.e.|III w. p.n.e.]]<ref name="bs1">''Najsłynniejsze miejsca i budowle świata'', Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, ss. 335, {{ISBN|83-7184-480-8}}.</ref> za panowania [[Aśoka|Aśoki Wielkiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |inni= |tytuł= Ilustrowana Księga Świata - Skarby Świata - Azja|wydanie= |tom= |wydawca= Pascal|miejsce= Bielsko-Biała|data= |rok= 2002|strony= 31|isbn= 83-7304-020-X}}</ref>, ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwane ''wedika'', zakreślające obszar świętej wędrówki – ''[[pradakszina]]''. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy – ''[[torana]]'' – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życia [[Budda|Buddy]]. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii, a jedynie jego emblematy: [[drzewo bodhi]], odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. bogini [[Lakszmi]], małżonki [[Wisznu]]. Najbardziej znaną rzeźbą tej bramy jest ''[[Jakszi]] z drzewem'' ([[sanskryt|sanskr]]. ''śalabhańdźika'' lub ''wrykszaka'') Jest to postać kobieca przedstawiająca [[Nimfy|nimfę]] drzew<ref name="bs1" />, wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastii [[Satawahanowie|Satawahanów]]. Napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w [[XIV wiek]]u. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w [[1818]]. W latach [[1912]]-[[1919]] odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przez [[John Marshall (archeolog)|Johna Marshalla]]. W [[1989]] została wpisana na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO]]<ref name="bs1" />. |
Najbardziej znana jest [[stupa]] nr 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić w [[III wiek p.n.e.|III w. p.n.e.]]<ref name="bs1">''Najsłynniejsze miejsca i budowle świata'', Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, ss. 335, {{ISBN|83-7184-480-8}}.</ref> za panowania [[Aśoka|Aśoki Wielkiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |inni= |tytuł= Ilustrowana Księga Świata - Skarby Świata - Azja|wydanie= |tom= |wydawca= Pascal|miejsce= Bielsko-Biała|data= |rok= 2002|strony= 31|isbn= 83-7304-020-X}}</ref>, ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwane ''wedika'', zakreślające obszar świętej wędrówki – ''[[pradakszina]]''. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy – ''[[torana]]'' – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życia [[Budda|Buddy]]. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii, a jedynie jego emblematy: [[drzewo bodhi]], odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. bogini [[Lakszmi]], małżonki [[Wisznu]]. Najbardziej znaną rzeźbą tej bramy jest ''[[Jakszi]] z drzewem'' ([[sanskryt|sanskr]]. ''śalabhańdźika'' lub ''wrykszaka'') Jest to postać kobieca przedstawiająca [[Nimfy|nimfę]] drzew<ref name="bs1" />, wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastii [[Satawahanowie|Satawahanów]]. Napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w [[XIV wiek]]u. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w [[1818]]. W latach [[1912]]-[[1919]] odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przez [[John Marshall (archeolog)|Johna Marshalla]]. W [[1989]] została wpisana na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO]]<ref name="bs1" />. |
||
Bardzo dobrze zachowana jest również stupa nr 3, zbudowana ok. I w. n.e. Stupa ta pozbawiona jest ogrodzenia ''wedika'' i posiada tylko jedną, główną bramę. Głowice jej filarów zdobią wyobrażenia skrzatów ''gana''. |
Bardzo dobrze zachowana jest również stupa nr 3, zbudowana ok. I w. n.e. Stupa ta pozbawiona jest ogrodzenia ''wedika'' i posiada tylko jedną, główną bramę. Głowice jej filarów zdobią wyobrażenia skrzatów ''gana''. |
||
Najskromniejsza i prawdopodobnie najstarsza jest stupa nr 2. |
Najskromniejsza i prawdopodobnie najstarsza jest stupa nr 2. |
||
Wersja z 14:52, 11 gru 2016
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Stan | |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
464661 |
Położenie na mapie Indii  | |
| 23°28′50,5200″N 77°44′10,6800″E/23,480700 77,736300 | |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Wielka Stupa W Sańći | |
| Państwo |
{{{państwo}}} |
|---|---|
| Typ |
kulturowe |
| Spełniane kryterium |
i, ii, iii, iv, vi |
| Numer ref. | |
| Region[b] | |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
{{{data wpisu}}} |
| Dokonane zmiany |
{{{dokonane zmiany}}} |
| 23°28′46,14″N 77°44′22,72″E/23,479483 77,739644 | |
Sańći (hindi: सांची trl. Sãći, Sanći, ang. Sanchi), miejscowość w Indiach w stanie Madhya Pradesh. Słynie z zespołu architektektury buddyjskiej, w skład którego wchodzą trzy stupy, ruiny świątyń i klasztorów. Najbardziej znana jest stupa nr 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić w III w. p.n.e.[2] za panowania Aśoki Wielkiego[3], ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwane wedika, zakreślające obszar świętej wędrówki – pradakszina. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy – torana – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życia Buddy. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii, a jedynie jego emblematy: drzewo bodhi, odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. bogini Lakszmi, małżonki Wisznu. Najbardziej znaną rzeźbą tej bramy jest Jakszi z drzewem (sanskr. śalabhańdźika lub wrykszaka) Jest to postać kobieca przedstawiająca nimfę drzew[2], wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastii Satawahanów. Napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w XIV wieku. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w 1818. W latach 1912-1919 odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przez Johna Marshalla. W 1989 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].
Bardzo dobrze zachowana jest również stupa nr 3, zbudowana ok. I w. n.e. Stupa ta pozbawiona jest ogrodzenia wedika i posiada tylko jedną, główną bramę. Głowice jej filarów zdobią wyobrażenia skrzatów gana.
Najskromniejsza i prawdopodobnie najstarsza jest stupa nr 2.
Linki zewnętrzne
- ↑ Dane na podstawie spisu ludności z 2011 r.
- ↑ a b c Najsłynniejsze miejsca i budowle świata, Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, ss. 335, ISBN 83-7184-480-8.
- ↑ Ilustrowana Księga Świata - Skarby Świata - Azja. Bielsko-Biała: Pascal, 2002, s. 31. ISBN 83-7304-020-X.
Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Indiach
| Kulturowe |
|
|---|---|
| Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Francją, Niemcami, Belgią, Japonią i Szwajcarią