Tadeusz Miciński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 15:53, 4 cze 2017

Szablon:Pisarz infobox Tadeusz Miciński (ur. 9 listopada 1873 w Łodzi, zm. w lutym 1918 we wsi Małe Małynicze pod Czerykowem) – pisarz i poeta polski okresu Młodej Polski. Autor mistycznych powieści, poematów prozą i wierszy kontemplacyjnych. Jeden z czołowych pisarzy polskiego ekspresjonizmu, prekursor surrealizmu. Był przyjacielem Witkacego, Stanisława Przybyszewskiego i Karola Szymanowskiego, członek Warszawskiego Towarzystwa Teozoficznego^[1].

Życie

Syn Rudolfa i Wandy z Pruskich. Uczył się w V Gimnazjum w Warszawie. Studiował historię i filozofię na UJ. Na studiach zainteresował się okultyzmem, satanizmem i księgami wiedzy tajemnej. Walczył w I wojnie światowej^[2], dużo podróżował. Oficer oświatowy w korpusie gen. Dowbora-Muśnickiego. Zamordowany na Mohylewszczyźnie w nieznanych okolicznościach (prawdopodobnie podczas napadu rabunkowego przez tamtejszych chłopów, choć istnieje też hipoteza, według której był to bolszewicki zamach). Miciński jechał powozem, na pomoc swoim krewnym. Jego synem był Jarosław Tadeusz Miciński (1898–1971), reżyser i kierownik artystyczny, pracownik teatru „Reduta”.

Twórczość

Hermetyczna, trudna w odbiorze twórczość prozatorska Micińskiego oparta była na prawdzie objawionej. Autor wyrażał w niej gnozę, fatalizm oraz pogląd, iż tylko wybranym jednostkom (nadczłowiekowi) dane jest posiadanie duszy i życie wieczne. Miciński był również przeciwnikiem teorii przypadkowości; świat i wszystkie jego elementy istnieją z konieczności, choć są do końca niepoznawalne. Jednocześnie głosił prymat rozumowego, naukowego studiowania wiedzy tajemnej (magów Indii, gwiaździarzy Chaldei) nad wiarą.

Miciński był (podobnie jak Wyspiański) kontynuatorem poetyckiego teatru misteryjnego. Uważany bywa za prekursora surrealizmu lub czystego ekspresjonistę, tworzącego w indywidualnym stylu. Dopracował się własnej formy dramatycznej, dwuplanowej, w której przenika się dramat realny z dramatem idei politycznych i historiofizycznych w wymiarze misteryjnym, alegorycznym. Napisał kilka dramatów, które łączą w sobie idee filozofii dziejów z przyszłymi technikami nowoczesnych mediów – filmu, projekcji, łączenia planów, wielkich widowisk plenerowych itp.

Miciński pod rozważania wziął również satanizm. Za średniowiecznymi gnostykami twierdził, że świat ziemski stworzył nie Bóg, lecz Szatan mający na celu kreację karykatury Nieba^[a]. Wyłapując liczne analogie literackich biografii – wyrażał również pogląd, iż Chrystus, Lucyfer i Feniks to trzy imiona tej samej istoty.

Publikował również pisma związane z narodem polskim, w których pod rozważania (podobnie jak zresztą w prozie poetyckiej) wziął filozofię genezyjską Juliusza Słowackiego. Wyrażał panslawizm i antygermanizm.

Za życia otaczała Micińskiego legenda „poety maga”, „czciciela tajemnic”. Twórca został sportretowany w sposób prześmiewczy w Wyzwoleniu Stanisława Wyspiańskiego (Samotnik, Maska V). Micińskiego sportretował też Stanisław Ignacy Witkiewicz w powieści 622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta (Mag Childeryk), a także zadedykował mu swoją powieść Nienasycenie. Dedykację dla Micińskiego miał również jeden z utworów Karola Szymanowskiego inspirowany Nietotą. Księgą tajemną Tatr oraz samą osobą jego twórcy.

O Micińskim

Miciński może być albo pisarzem genialnym, albo żadnym. Albo prorok, albo szarlatan; albo mag, albo mistyfikator; albo bard duszy polskiej, albo śmieszny pierrot; albo wybitny erudyta, albo intelektualny szalbierz; albo epigon, albo prekursor; albo skrajny nonkonformista, albo ugodowy endek; albo poeta opętany panslawizmem, albo poeta opętany Polską^[3]

- prof. dr hab. Teresa Wróblewska

Twórczość Tadeusza Micińskiego fascynuje swoją wielowarstwowością. Tym, co przede wszystkim rzuca się w oczy, są jej warstwy poetyckie: muzyczność fraz, feeria barw, niesamowitość fantastycznych obrazów, silne zaangażowanie emocjonalne w opisy niezwykłych przeżyć, nieustanne zderzanie się wielu kultur, a wszystko to połączone własnym oryginalnym stylem.^[4]

- Prof. Andrzej Nowicki

Ton absolutnie czysty, mocny, oryginalny - ton, po którym zawsze i wszędzię możemy go poznać, wyróżnić i nigdy już nie zapomnieć.^[5]

- Bolesław Leśmian

Dzieła

Do jego najbardziej znanych utworów należą:

Łazarze (1896) – poemat
Nauczycielka (1896) – opowiadanie
W mroku gwiazd (1902) – tomik poezji
Kniaź Patiomkin (1906) – dramat
Do źródeł duszy polskiej (1906) – tekst publicystyczny
W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu (1909) – dramat
Nietota. Księga tajemna Tatr (1910) – powieść
Walka o Chrystusa (1911) – tekst publicystyczny
Dęby czarnobylskie (1911) – tom opowiadań
Xiądz Faust (1913) – powieść
Wita (1926) – powieść

Odniesienia w kulturze masowej

Twórczością Micińskiego inspirował się Roman Kostrzewski, który był wokalistą i autorem tekstów w zespole KAT.

Wiersze Micińskiego były aranżowane jako utwory muzyczne:

„Twoja postać” na albumie Marek Grechuta & Anawa Marka Grechuty w 1970 roku i Historia pewnej podróży (2006) Grzegorza Turnaua,
„Lucifer” na albumie Evangelion (2010) grupy Behemoth,
„Delirium Tremens” na albumie Ballady (1993) grupy KAT,
„Lucifer”, „Kain” (fragmenty) i „Witeź Włast” na albumie Haudh 'en' Nirnaeth (1996) projektu Nirnaeth,
„Droga Mleczna” (fragment, jako „Idę wśród gwiazd”), „Ponad głębiami czarnych wód”, „Oto mej duszy świątynia”, „Ananke” na albumie Dziedzictwo Gór (2015) grupy Radogost^[6],
„Wolnomularze polscy” jako fragment utworu „Mieczów siedem” z albumu Kołysanki zespołu Lux Occulta,
Szereg utworów z tomiku W mroku gwiazd, zaaranżowanych przez Karola Śmiałka w ramach „Melancolia: Projekt Miciński”, m.in. „Vampyre”, „Sen”, „Nokturn” i „Auto Da Fe”.

↑ Tak samo karykaturalne formy mają tradycyjne symbole satanizmu: kozioł (karykatura Baranka Bożego) czy odwrócony krzyż i odwrócony pentagram.

↑ Ludwik Hass: Ambicje rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928. Warszawa, 1984, s. 89.
↑ Karolina Marlęga: Tadeusz Miciński - biografia. [dostęp 2015-01-15]. (pol.).
↑ Teresa Wróblewska: Recepcja czyli nieporozumienia i mistyfikacje. W: Maria Podraza – Kwiatkowska: Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków: Wydaw. Literackie, 1979, s. 7.
↑ Andrzej Nowicki: Tadeusz Miciński i wiele Polsk. W: Tadeusz Miciński: Nietota. Księga tajemna Tatr. Warszawa: tCHu, 2004, s. 389-392. ISBN 83-901178-1-9. (pol.).
↑ „Szkice literackie”, 1959. Warszawa. przedruk za Bolesław Leśmian. „Kurier Warszawski”, 1909, nr 158 W Mrokach Złotego Pałacu. Recenzja. „Kurjer Warszawski”, s. 3-5, 1909.
↑ Radogost – wywiad – Radio Revolta [online], www.radiorevolta.pl [dostęp 2016-01-19] .

Linki zewnętrzne

Twórczość Tadeusza Micińskiego w serwisie Exerim.pl
Twórczość i biografia
Sylwetka
Wybór wierszy Tadeusza Micińskiego w serwisie Poema.art.pl
Zdigitalizowane utwory T. Micińskiego udostępnione na stronach Federacji Bibliotek Cyfrowych
Utwory Tadeusza Micińskiego w serwisie Wolne Lektury

[3] Tak samo karykaturalne formy mają tradycyjne symbole satanizmu: kozioł (karykatura Baranka Bożego) czy odwrócony krzyż i odwrócony pentagram.

[1] Ludwik Hass: Ambicje rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928. Warszawa, 1984, s. 89.

[2] Karolina Marlęga: Tadeusz Miciński - biografia. [dostęp 2015-01-15]. (pol.).

[4] Teresa Wróblewska: Recepcja czyli nieporozumienia i mistyfikacje. W: Maria Podraza – Kwiatkowska: Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków: Wydaw. Literackie, 1979, s. 7.

[5] Andrzej Nowicki: Tadeusz Miciński i wiele Polsk. W: Tadeusz Miciński: Nietota. Księga tajemna Tatr. Warszawa: tCHu, 2004, s. 389-392. ISBN 83-901178-1-9. (pol.).

[6] „Szkice literackie”, 1959. Warszawa. przedruk za Bolesław Leśmian. „Kurier Warszawski”, 1909, nr 158 W Mrokach Złotego Pałacu. Recenzja. „Kurjer Warszawski”, s. 3-5, 1909.

[7] Radogost – wywiad – Radio Revolta [online], www.radiorevolta.pl [dostęp 2016-01-19] .

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linia 26: / Linia 26: @@
 == Życie ==
-Syn Rudolfa i Wandy z Pruskich. Uczył się w [[Warszawa|warszawskim]] gimnazjum. Studiował [[historia|historię]] i [[filozofia|filozofię]] na [[Uniwersytet Jagielloński|UJ]]. Na studiach zainteresował się [[okultyzm]]em, [[satanizm]]em i [[wiedza tajemna|księgami wiedzy tajemnej]]. Walczył w [[I wojna światowa|I wojnie światowej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://mloda-polska.klp.pl/a-8473-2.html| tytuł = Tadeusz Miciński - biografia| data dostępu = 2015-01-15| autor = Karolina Marlęga| opublikowany = | praca = | data = | język = pl}}</ref>, dużo podróżował. Oficer oświatowy w korpusie gen. [[Józef Dowbor-Muśnicki|Dowbora-Muśnickiego]]. Zamordowany na [[Powiat mohylewski|Mohylewszczyźnie]] w nieznanych okolicznościach (prawdopodobnie podczas napadu rabunkowego przez tamtejszych chłopów, choć istnieje też hipoteza, według której był to bolszewicki zamach). Miciński jechał powozem, na pomoc swoim krewnym. Jego synem był Jarosław Tadeusz Miciński (1898–1971), reżyser i kierownik artystyczny, pracownik teatru „[[Reduta (teatr)|Reduta]]”.
+Syn Rudolfa i Wandy z Pruskich. Uczył się w [[V Gimnazjum w Warszawie]]. Studiował [[historia|historię]] i [[filozofia|filozofię]] na [[Uniwersytet Jagielloński|UJ]]. Na studiach zainteresował się [[okultyzm]]em, [[satanizm]]em i [[wiedza tajemna|księgami wiedzy tajemnej]]. Walczył w [[I wojna światowa|I wojnie światowej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://mloda-polska.klp.pl/a-8473-2.html| tytuł = Tadeusz Miciński - biografia| data dostępu = 2015-01-15| autor = Karolina Marlęga| opublikowany = | praca = | data = | język = pl}}</ref>, dużo podróżował. Oficer oświatowy w korpusie gen. [[Józef Dowbor-Muśnicki|Dowbora-Muśnickiego]]. Zamordowany na [[Powiat mohylewski|Mohylewszczyźnie]] w nieznanych okolicznościach (prawdopodobnie podczas napadu rabunkowego przez tamtejszych chłopów, choć istnieje też hipoteza, według której był to bolszewicki zamach). Miciński jechał powozem, na pomoc swoim krewnym. Jego synem był Jarosław Tadeusz Miciński (1898–1971), reżyser i kierownik artystyczny, pracownik teatru „[[Reduta (teatr)|Reduta]]”.
 == Twórczość ==