Lody: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Ice Cream dessert 01.jpg|thumb|[[puchar (naczynie)|Pucharek]] lodowy]]
[[Plik:Ice Cream dessert 01.jpg|thumb|[[puchar (naczynie)|Pucharek]] lodowy]]
[[Plik:Ice cream and waffle.jpg|thumb|Gałki lodów podane na [[gofr]]ze.]]
[[Plik:Ice cream and waffle.jpg|thumb|Gałki lodów podane na [[gofr]]ze.]]
[[Plik:Ice_2.jpg|thumb|Produkcja lodów na patyku.]]
[[Plik:Ice 2.jpg|thumb|Produkcja lodów na patyku.]]


'''Lody''' – zamrożony [[deser]], który uzyskuje się poprzez [[zamrażanie]] masy uzyskanej z produktów [[mleko|mlecznych]] (lody mleczne) bądź wody (lody wodne) z dodatkami smakowymi (dodatki tradycyjne – [[owoc]]e czy czekolada lub nietradycyjne – mięsne czy warzywne), lub zamrażanie masy złożonej z owoców, [[Cukier spożywczy|cukru]] i wody ([[sorbet]]). Alternatywną opcją dla lodów mlecznych są lody wykonywane na bazie napojów: sojowego, ryżowego, owsianego itp. Lody podawane są w różnej postaci, najczęściej w rożku lub kubku [[wafel|waflowym]] w postaci gałek lub w postaci zakręconego stożka ([[lody włoskie]] i amerykańskie), czy na patyku (zamrożona masa lodowa utrzymuje się na patyku wbitym w jej środek, np. lody „[[Bambino (lody)|Bambino]]”). Występują w ogromnej liczbie odmian i z wieloma dodatkami, z których najpopularniejszymi są: [[bita śmietana]], rurki waflowe, [[rodzynki]], kruszone [[orzechy (bakalie)|orzechy]] i kruszona czekolada.
'''Lody''' – zamrożony [[deser]], który uzyskuje się poprzez [[zamrażanie]] masy uzyskanej z produktów [[mleko|mlecznych]] (lody mleczne) bądź wody (lody wodne) z dodatkami smakowymi (dodatki tradycyjne – [[owoc]]e czy czekolada lub nietradycyjne – mięsne czy warzywne), lub zamrażanie masy złożonej z owoców, [[Cukier spożywczy|cukru]] i wody ([[sorbet]]). Alternatywną opcją dla lodów mlecznych są lody wykonywane na bazie napojów: sojowego, ryżowego, owsianego itp. Lody podawane są w różnej postaci, najczęściej w rożku lub kubku [[wafel|waflowym]] w postaci gałek lub w postaci zakręconego stożka ([[lody włoskie]] i amerykańskie), czy na patyku (zamrożona masa lodowa utrzymuje się na patyku wbitym w jej środek, np. lody „[[Bambino (lody)|Bambino]]”). Występują w ogromnej liczbie odmian i z wieloma dodatkami, z których najpopularniejszymi są: [[bita śmietana]], rurki waflowe, [[rodzynki]], kruszone [[orzechy (bakalie)|orzechy]] i kruszona czekolada.


== Historia ==
== Historia ==
Mrożone desery są znane Chińczykom od 3 tysięcy lat, a do Europy trafiły one za sprawą [[Podboje arabskie|Arabów]], którzy w X wieku przekazali receptury sorbetów [[Królestwo Sycylii|Sycylijczykom]]. Współczesne lody stworzył renesansowy architekt i kucharz [[Bernardo Buontalenti]], mrożąc kogel-mogel z mlekiem. Najstarsza wzmianka o sorbetach w języku polskim pochodzi z XVII w., od dyplomatów podróżujących do [[Imperium Osmańskie|Turcji]]. W polskiej książce kucharskiej pierwszy umieścił je w 1783 roku [[Wojciech Wielądko]], początkowo obecne były na dworze królewskim, dopiero potem trafiły do kuchni szlacheckiej. Jedną z pierwszych polskich receptur na lody zapisała w 1880 roku [[Florentyna Niewiarowska]] w książce ''Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków oraz robienia konserw, galaret, marmolad, lodów, wódek, likierów, nalewek, ratafij najrozmaitszych konserw owocowych w spirytusie i occie, owoców suszonych w cukrze i t.p''., jednak były wtedy podawane tylko w najbardziej ekskluzywnych lokalach. Do upowszechnienia w Polsce lodów doszło w [[Dwudziestolecie międzywojenne|okresie międzywojennym]], kiedy na ulicach [[Lwów|Lwowa]], [[Kraków|Krakowa]], [[Warszawa|Warszawy]] i [[Poznań|Poznania]] zaczęto sprzedawać lody w dwóch waflach z wózków. Dopiero w latach 1930. pojawiły się pierwsze pakowane lody produkowane fabrycznie ''Pingwin''. W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] popularne były lody Calypso i Bambino z automatów<ref>{{Cytuj |tytuł = Co wspólnego ma niepodległość Polski z lodami? - Słodycze przekąski |data dostępu = 2018-11-09 |opublikowany = www.portalspozywczy.pl |url = http://www.portalspozywczy.pl/slodycze-przekaski/wiadomosci/co-wspolnego-ma-niepodleglosc-polski-z-lodami,164790.html |język = pl}}</ref>
Mrożone desery są znane Chińczykom od 3 tysięcy lat, a do Europy trafiły one za sprawą [[Podboje arabskie|Arabów]], którzy w X wieku przekazali receptury sorbetów [[Królestwo Sycylii|Sycylijczykom]]. Współczesne lody stworzył renesansowy architekt i kucharz [[Bernardo Buontalenti]], mrożąc kogel-mogel z mlekiem. Najstarsza wzmianka o sorbetach w języku polskim pochodzi z XVII w., od dyplomatów podróżujących do [[Imperium Osmańskie|Turcji]]. W polskiej książce kucharskiej pierwszy umieścił je w 1783 roku [[Wojciech Wielądko]], początkowo obecne były na dworze królewskim, dopiero potem trafiły do kuchni szlacheckiej. Jedną z pierwszych polskich receptur na lody zapisała w 1880 roku [[Florentyna Niewiarowska]] w książce ''Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków oraz robienia konserw, galaret, marmolad, lodów, wódek, likierów, nalewek, ratafij najrozmaitszych konserw owocowych w spirytusie i occie, owoców suszonych w cukrze i t.p''., jednak były wtedy podawane tylko w najbardziej ekskluzywnych lokalach. Do upowszechnienia w Polsce lodów doszło w [[Dwudziestolecie międzywojenne|okresie międzywojennym]], kiedy na ulicach [[Lwów|Lwowa]], [[Kraków|Krakowa]], [[Warszawa|Warszawy]] i [[Poznań|Poznania]] zaczęto sprzedawać lody w dwóch waflach z wózków. Dopiero w latach 1930. pojawiły się pierwsze pakowane lody produkowane fabrycznie ''Pingwin''. W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] popularne były lody Calypso i Bambino z automatów<ref>{{Cytuj |tytuł = Co wspólnego ma niepodległość Polski z lodami? - Słodycze przekąski |data dostępu = 2018-11-09 |opublikowany = www.portalspozywczy.pl |url = http://www.portalspozywczy.pl/slodycze-przekaski/wiadomosci/co-wspolnego-ma-niepodleglosc-polski-z-lodami,164790.html |język = pl}}</ref>


== Ciekawostka ==
== Ciekawostka ==

Wersja z 20:19, 29 lip 2019

Pucharek lodowy
Gałki lodów podane na gofrze.
Produkcja lodów na patyku.

Lody – zamrożony deser, który uzyskuje się poprzez zamrażanie masy uzyskanej z produktów mlecznych (lody mleczne) bądź wody (lody wodne) z dodatkami smakowymi (dodatki tradycyjne – owoce czy czekolada lub nietradycyjne – mięsne czy warzywne), lub zamrażanie masy złożonej z owoców, cukru i wody (sorbet). Alternatywną opcją dla lodów mlecznych są lody wykonywane na bazie napojów: sojowego, ryżowego, owsianego itp. Lody podawane są w różnej postaci, najczęściej w rożku lub kubku waflowym w postaci gałek lub w postaci zakręconego stożka (lody włoskie i amerykańskie), czy na patyku (zamrożona masa lodowa utrzymuje się na patyku wbitym w jej środek, np. lody „Bambino”). Występują w ogromnej liczbie odmian i z wieloma dodatkami, z których najpopularniejszymi są: bita śmietana, rurki waflowe, rodzynki, kruszone orzechy i kruszona czekolada.

Historia

Mrożone desery są znane Chińczykom od 3 tysięcy lat, a do Europy trafiły one za sprawą Arabów, którzy w X wieku przekazali receptury sorbetów Sycylijczykom. Współczesne lody stworzył renesansowy architekt i kucharz Bernardo Buontalenti, mrożąc kogel-mogel z mlekiem. Najstarsza wzmianka o sorbetach w języku polskim pochodzi z XVII w., od dyplomatów podróżujących do Turcji. W polskiej książce kucharskiej pierwszy umieścił je w 1783 roku Wojciech Wielądko, początkowo obecne były na dworze królewskim, dopiero potem trafiły do kuchni szlacheckiej. Jedną z pierwszych polskich receptur na lody zapisała w 1880 roku Florentyna Niewiarowska w książce Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków oraz robienia konserw, galaret, marmolad, lodów, wódek, likierów, nalewek, ratafij najrozmaitszych konserw owocowych w spirytusie i occie, owoców suszonych w cukrze i t.p., jednak były wtedy podawane tylko w najbardziej ekskluzywnych lokalach. Do upowszechnienia w Polsce lodów doszło w okresie międzywojennym, kiedy na ulicach Lwowa, Krakowa, Warszawy i Poznania zaczęto sprzedawać lody w dwóch waflach z wózków. Dopiero w latach 1930. pojawiły się pierwsze pakowane lody produkowane fabrycznie Pingwin. W okresie PRL popularne były lody Calypso i Bambino z automatów[1]

Ciekawostka

W przemyśle spożywczym, do szybkiego zamrażania masy lodowej coraz częściej wykorzystywany jest ciekły azot. Pozwala to skrócić proces zamrażania, zmniejszając przy tym zagrożenie bakteriami salmonelli. Ponadto zastosowanie ciekłego azotu ogranicza tworzenie się kryształków lodu, przez co możliwe jest otrzymywanie lodów o smakach, których nie udałoby się otrzymać przez powolne zamrażanie, np. smaku whisky.[potrzebny przypis]

Zobacz też

Przypisy

  1. Co wspólnego ma niepodległość Polski z lodami? - Słodycze przekąski [online], www.portalspozywczy.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).