Gavrilo Princip: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 188.146.58.160) i przywrócono wersję 54417718 autorstwa Slimejs |
kat. |
||
Linia 46: | Linia 46: | ||
[[Kategoria:Serbscy zamachowcy]] |
[[Kategoria:Serbscy zamachowcy]] |
||
[[Kategoria:Więźniowie twierdzy Terezin]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1894]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1918]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1918]] |
Wersja z 14:21, 7 lis 2019
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Gavrilo Princip (ur. 25 lipca 1894 w Obljaju, zm. 28 kwietnia 1918 w Terezinie) – serbski[1] (określający się jako Jugosłowianin[2]) nacjonalista z Bośni, członek niewielkiej organizacji Młoda Bośnia, powiązanej z serbską organizacją terrorystyczną Czarna Ręka.
Życiorys
Młodość
Był synem listonosza, miał ośmioro rodzeństwa. Szóstka z nich zmarła w dzieciństwie.
W następnych latach wyjechał na naukę do Sarajewa. W 1908 został wraz z kilkoma kolegami wyrzucony z miejscowego gimnazjum za zorganizowanie antyaustriackiej manifestacji. Później wyjechał do Serbii, gdzie w Belgradzie ukończył studia i nawiązał kontakty z grupą jugosłowiańskich nacjonalistów, należących do terrorystycznej siatki Młodej Bośni. Na drodze selekcji został wybrany do udziału w zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, ponieważ najlepiej strzelał. Na początku czerwca wraz z kilkoma innymi zamachowcami został przerzucony przez austro-węgierską granicę i udał się do Sarajewa.
Zamach na arcyksięcia Ferdynanda
28 czerwca 1914 w Sarajewie dokonał udanego zamachu na samochód z austriackim następcą tronu, arcyksięciem Franciszkiem Ferdynandem i jego małżonką Zofią von Chotek, strzelając do nich z pistoletu Browning M1910 kalibru 7,65 mm o numerze seryjnym 19074, który do dziś można obejrzeć w Heeresgeschichtliches Museum w Wiedniu. Zabójstwo arcyksięcia stało się pretekstem do wybuchu wojny, którą 28 lipca 1914 Austro-Węgry wypowiedziały Serbii. Konflikt, w który po obu stronach zaangażowały się liczne państwa, przeszedł do historii jako I wojna światowa.
Princip został ujęty bezpośrednio po zamachu, a podjęta przez niego próba samobójstwa przez połknięcie cyjanku nie powiodła się, gdyż źle przechowywana trucizna zwietrzała i nie zadziałała, a zamachowiec po jej zażyciu niemal natychmiast ją zwymiotował. W procesie w Sarajewie w 1914 został skazany na 20 lat ciężkiego więzienia – ze względu na młody wiek nie mógł zostać skazany na śmierć. W grudniu 1914 został osadzony w twierdzy w Terezinie wraz z dwoma członkami organizacji Czarna Ręka skazanymi za zamach w Sarajewie.
Z powodu ciężkich warunków w celi, zimna i wilgoci Princip zachorował na gruźlicę kości i zmarł 28 kwietnia 1918 o 18:30 w pokoju nr 33, w sektorze 13 więziennego szpitala. Tuż przed śmiercią na ścianie obok swojego łóżka wyrył napis Nasze duchy będą się błąkać po Wiedniu i straszyć jaśniepanów. Jego dwaj towarzysze zmarli jeszcze wcześniej. Ciało ekshumowano 2 czerwca 1920 i przewieziono do Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
Ocena postępowania
W królewskiej, a później komunistycznej Jugosławii został uznany za narodowego bohatera. Jego imieniem nazywano główne ulice miast, mosty i szkoły. Po rozpadzie kraju jego prestiż zmalał, nazwano go terrorystą. Do dziś przez wielu Serbów jest czczony jako bohater narodowy.
W 2014 r. władze należącego do Republiki Serbskiej Wschodniego Sarajewa postawiły pomnik Principa[3].
Przypisy
- ↑ Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950
- ↑ „Yugoslavia as History” John R. Lampe, Cambridge University Press, 2nd Edition, Cambridge 2000., S. 90.
- ↑ "Proszę, nie torturuj mnie zbyt długo", „TVN24.pl”, 15 lipca 2017 [dostęp 2017-07-16] .